توت فرنگی | صفر تا صد کشت

مقدمه

توت فرنگی به نام Fragaria متعلق به تیره گلسرخیان Rosaceae است. از نظر دانشمندان اجداد این گیاه F.virginiana از شمال شرقی آمریکا با میوه‌های معطر و کوچک و F.chiloensis از سواحل غربی آمریکای شمالی و جنوبی با میوه‌­های درشت است. گفته می­‌شود دریانورد فرانسوی 5 بوته F.chiloensis را از شیلی به فرانسه انتقال داد و آنها را در میان گونه­‌های F.virginiana کشت نمود و بذرهای به دست آمده در اثر دگر گردافشانی بین این گیاهان منجر به تولید توت فرنگی آناناسی Fraisier.ananos شد که بعدها به F.ananassa مشهور گشت. اکثر واریته­‌های درشت میوه از آن حاصل شده­‌اند و دارای 56 کروموزوم می­‌باشند. توت فرنگی در میان میوه‌­های مناطق معتدله مشهور است و در فصل بهار زودترین میوه بهاره به شمار می‌آید.

تولید توت فرنگی در جهان

تولید جهانی توت فرنگی در سال 2022 بالغ بر 14.69 میلیارد تن در جهان بوده است.چین با 35.09% از کل تولید جهانی و تولید 3.35میلیارد تن پیشتاز تولید توت فرنگی است. پس از چین آمریکا با تولید 1.26 میلیارد تن بیش از 13% از کل تولید جهانی را شامل می‌شود. ترکیه نیز با 1.26 میلیارد تن در رده سوم قرار دارد. مصر، مکزیک و اسپانیا در رده‌های چهارم تا ششم تولید این محصول در جهان به شمار می‌آیند.

جدول زیر ده کشور برتر تولید کننده توت فرنگی در جهان را نشان می‌دهد.

تولیدکنندگان برتر توت فرنگی در جهان (2022)
کشور	میزان محصول	درصد تولید جهانی
چین	3.35 میلیارد تن	35.09%
آمریکا	1.26 میلیارد تن	13.2%
ترکیه	728.11 میلیون تن	7.62%
مصر	637.84 میلیون تن	6.67%
مکزیک	568.27 میلیون تن	5.94%
اسپانیا	325.88 میلیون تن	3.41%
روسیه	254.80 میلیون تن	2.67%
لهستان	199.40 میلیون تن	2.09%
کره جنوبی	192.89 میلیون تن	2.02%

توت فرنگی در ایران

در ایران سطح زیر کشت آبی و دیم کل کشور در سال 1401 معادل 5345 هکتار بوده. بالاترین سطح متعلق به استان کردستان با 2721 هکتارو سپس مازندران با 1644 هکتار و گلستان با 964 هکتار قرار دارد. کمترین سطح زیر کشت نیز مربوط با استان اردبیل و تهران با نزدیک به 0.1 هکتار می‌باشد.

مقدار کل تولید در سطح کشور برابر با 57346 تن است که 57277 تن آن به صورت آبی و 87 تن به صورت دیم کشت می‌شود. مازندران، کردستان و گلستان به ترتیب بیشترین میزان تولید را شامل می‌شوند. از نظر عملکرد در هکتار نیز استان‌های گلستان و مازندارن نیز بالاترین عملکرد در هکتار را دارا هستند.

جدول زیر میزان سطح برداشت، تولید و عملکرد در هکتار را در سطح کشور نشان می‌دهد.

سطح‌، میزان تولید و‌ عملکرد‌ در‌ هکتار‌ محصول‌ توت فرنگی به‌ تفکیک استان

گونه­‌های توت فرنگی

گونه­‌های زیادی از توت­ فرنگی در نواحی معتدله دنیا وجود دارد ولی تعداد اندکی از آنها به عنوان اجداد توت ­فرنگی‌­­های امروزی به شمار می­روند. گونه بسیار مشهور آن F.vesca است که دارای 14 کروموزوم دیپلوئیدی می­باشد. آمیزش بین گونه‌­های با سطح پلوئیدی متفاوت، اغلب مشکل است ولی آمیزش گونه­‌ها با سطوح پلوئیدی مشابه به طور موفقیت آمیزی صورت می­پذیرد. چنان که F.ananassa  امروزه در اکثر نواحی حاصلخیز جهان پرورش داده می­‌شود.

گونه‌های توت فرنگی به شرح زیر است:

F.vesca دارای 12 کروموزوم

در سطح محدودی در شمال آمریکا و اروپا کشت می­شود و دارای برگهایی به رنگ سبز روشن، نازک، دندانه­دار و رگبرگهای استوانه­ای شکل می­باشد. دندانه برگچه انتهایی معمولاً طویل­تر از دانه­های جانبی مجاور بوده و کاسه گل برگشته است.

گونه Fragaria vesca (توت فرنگی وحشی)

گیاه دارای رشد عمودی و ارتفاع15-20 سانتی­متر می‌­باشد. گلها به عرض تقریباً 1.3 سانتی­متر بوده و گل آذین­ها دارای طولی برابر با بلندی رگبرگها و بلندتر نیز می­باشند. اگر چه گیاهان این گونه روز کوتاه هستند ولی در میان آنها همیشه بارده نیز وجود دارد، میوه­ها اغلب بیضی شکل به رنگ قرمز و بسیار معطر و دارای گوشت بسیار نرم هستند. این گونه فاقد ساقه رونده و دارای چهار زیر گونه می‌­باشند.

• ویسکا ویسکا
• ویسکا آمریکانا
• ویسکا براکتینا
• ویسکا کالیفرنیکا

  F.ananassa دارای56 کروموزوم

F.ananassa مهمترین توت فرنگی مورد کشت در جهان است، این گونه حاصل تلاقی تصادفی بین گونه­های F.chiloensis و F.virginiana می­باشد و به نظر می­رسد57-27 درصد خصوصیات F.chiloensis را دارا می‌­باشد.

F.virids دارای 14 کروموزم

کشت این گونه در اروپا و سیبری انجام می‌شود. برگها به رنگ سبز تیره با دندانه­‌های کوچک نسبت به F.vesca است و در علفزارها، استپها، در نواحی جنگلی و در میان بیشه‌ها یافت می­‌شود. تعداد گل در هر گل آذین کمتر از F.vesca است ولی مشخص و بزرگتر از گلهای F.vesca می­باشد. گلبرگها با هم همپوشی کرده و در زمان باز شدن اغلب رنگ سبز مایل به زرد هستند. میوه کوچک ولی درشت‌تر از میوه‌­های F.vesca سفت و سبزتا صورتی و معطر است. زمانی که میوه­ها می­رسند پایه­‌های گل بر روی سطح خاک می­افتند. کاسه گل نیز محکم و به سختی از میوه جدا می‌­شود.

گونه Fragaria viridis

 F.orientalis دارای 28 کروموزوم

گیاهی کوچک با عادت رشد راست همراه با ساقه­‌های رونده طویل و استوانه­‌ای است که در جنگلها و دامنه­‌های باز کوهستانها یافت می­‌شود. برگها بیضی شکل و به رنگ سبز روشن تقریباً بی­‌ساقه با حاشیه‌­هایی با بریدگی عمیق هستند. تعداد اندک گل درشت 3.5-3 سانتی­متری روی گل آذین وجود دارد. میوه بیضی معکوس و اندک معطر است.

 F.moschata دارای42 کروموزوم

توت فرنگیMosky یک توت فرنگی دو پایه بلند و دارای رشد قوی است و ساقه رونده اندکی تولید می­‌کند. F.moschata در جنگلها در زیر درختچه­‌ها و علفهای هرزه بلند رشد می­نماید و دارای برگهای بزرگ به رنگ سبز تیره، چین­دار، لوزی شکل و کرکدار هستند. گلها درشت (به قطر2.5-2 سانتی­متر) و گل آذین در بالای شاخساره تولید می­‌شود ولی به دلیل وزن میوه‌­های رسیده، پایه گل بر روی سطح خاک قرار دارد. کاسه گل معمولاً برگشته است، میوه به رنگ قرمز روشن تا قرمز ارغوانی، زبر و کروی نامنظم یا بیضی شکل است و عطر شرابی را از خود ساطع می­کند. میوه این گونه نسبت به میوه F.vesca اندکی درشت‌تر بوده و شامل آگن­های برجسته است. هر دو نوع سفید و قرمز گلهای مشخص را تولید می­نمایند که به اسامی Hout boy یا Hautbis در سطح کوچک کشت می­شوند.

 F.daltoniana دارای 14 کروموزوم

محل کشت هند و جنوب چین است. این گونه در ناحیه باریکی از هیمالیای sikkim در ارتفاعات 3000 تا4500 متری رشد می­‌کند. این گیاهان پر رشد و دارای برگهای دم دار براق، چرمی شکل و دندانه اندک در حاشیه است. ساقه رونده استوانه­ای و گلها تک حبه و خودسازگار می‌­باشند. میوه­‌ها شکل بیضی استوانه‌­ای و نسبتاً طویل (2.5-2) سانتی­متر به رنگ درخشان، بافت اسفنجی ولی بی­مزه هستند.

گونه Fragaria daltoniana

 F.gracilisa Lozinsk دارای 14 کروموزوم

این گونه در علف‌های دامنه­‌های کوهستان و جنگلها یافت می‌­شود. F.gracilisa  Lozinsk دارای برگهای 3 تا 5 برگچه­ای با میوه­‌های نرم به هم فشرده و کاسه برگهای نیزه­ای شکل و میوه طویل و بیضی شکل است.

F.Pontarhylla Lozinsk

این گونه در علفزارهای کوهستانها در ارتفاعات 1000 تا 2000 متری یافت می­شود و دارای برگهای پرمانند ضخیم و 5 برگچه و کاسبرگهای برگشته می‌باشد. این گیاهان خودسازگار بوده و میوه بیضی و کروی است.

 F.iinumae Makino

این گونه در کوهستانهای آلپ مرکزی و شمال ژاپن یافت می­‌شود. گیاهان این گونه، تیز رشد و ساقه­‌های استوانه­ای نخ مانند است. گلها دارای25-15 میلی­متر میوه طویل و به عرض 8 میلی­متر و به طول 1.5 سانتی­متر و با یک کاسه گل کوچک است. این گونه دارای بافت اسفنجی بی­‌مزه است. F.iinumae Makino خزان پذیر ست و در طول زمستان برگ سبزی مشاهده نمی­‌شود.

گونه Fragaria iinumae Makino

F.nipponica-Lindi

این گونه در کوهستان‌های ژاپن یافت می­‌شود. برگچه‌­های انتهایی تخم­‌مرغی تا بیضی پهن و دندانه­‌دار به رنگ سبز کمرنگ است. برگهای به هم فشرده می‌­باشد و پایه­‌های گل به عرض2تا 2.5 سانتی­متر و دارای یک تا چهارگل هستند. میوه کروی تا بیضی با عرض1.5 تا 3 سانتی­متر با یک طعم ناخوشایند است.

F.chiloensis Duch دارای 56 کروموزوم

این گونه دارای برگهایی ضخیم و چرمی شکل، براق به رنگ سبز تیره، دارای دندانه­های کوتاه و همیشه سبز است. گلها درشت به قطر20-35 میلی­متر و وزن میوه در انواع بومی 1تا3 گرم می­باشد. میوه­های آن دیررس هستند، این گونه به توت فرنگی شیلیایی نیز مشهور است به میزان وسیع در غرب آمریکا و فرانسه کشت می­‌شود.

ارقام توت فرنگی

ارقام توت­ فرنگی در شرایط آب و هوایی گوناگون عکس ­العمل‌های متفاوتی را از خود بروز می­دهند، از این جهت توصیه عمومی معتبر برای انتخاب و معرفی یک یا چند رقم برای کاشت در یک منطقه کاری دشوار به نظر می­رسد.

ارقام توت فرنگی از لحاظ دوره میوه دهی به انواع بهاره June-bearing چهار فصل یا همیشه بارده Even-Bearing تقسیم می­‌شوند. ارقام بهاره تنها یک بار در طول سال میوه می­‌دهد، روزهای بلند و درجه حرارت بالا منجر به تولید برگ و ساقه‌­های رونده می­‌شود در حالی که روزهای کوتاه و درجه حرارت پایین سبب گل زائی در آنها می­‌شود. ارقام همیشه بارده نیز در طول سال بیش از یک بار اقدام به تولید گل و میوه می­‌کنند. در این ارقام گل­زایی هم در روزهای بلند و هم در روزهای کوتاه صورت می­پذیرد. امروزه در کشتهای تجاری معمولاً از ارقام همیشه بارده استفاده نمی­‌شود.

سوالات خود درباره ارقام و گونه‌های مختلف توت فرنگی را از کارشناسان اگروتک بپرسید.

از ارقام مهم مورد کشت در دنیا رقم Camarosa از کشت وسیعی در جهان برخوردار است که حاصل برنامه‌های اصلاحی دانشگاه کالیفرنیا می‌­باشد، این رقم از ماندگاری مطلوبی در مناطق با زمستانهای ملایم دارد. ارقام Selva و Oso-Grande نیز از ارقام بسیار مهم برای کشت در این مناطق به شمار میروند از سوی دیگرHoneye و به دنبال آن Earliglow بیشترین سطح کشت را در مناطق با زمستان­های سرد به خود اختصاص داده‌­اند و ارقامی مانند Toyonoka، Reiko و Nyoho نیز از کشت وسیعی در زیر تونلهای پلاستیکی به منظور پیش­رس کردن محصول برخوردارند.

ارقام مهم توت فرنگی

نام رقم	­مشخصات
­­­­Allstar	­میان­رس، میوه درشت، متقارن و به رنگ روشن، مقاوم به بیماری red stele، سوختگی برگ و سفیدک پودری
Annapolis	زودرس، میوه درشت و متوسط به رنگ درخشان، مقاوم به پژمردگی و رتیسیلیومی
Aromas	روز بی­تفاوت، میوه درشت و مخروطی شکل، سفت، بسیار براق و خوشنما، عملکرد بالا، مقاوم به فیتوفتراککتوروم، پوسیدگی طوقه ناشی از آنتراکنوز و سفیدک پودری، متحمل به کنه­ی تارتن دو نقطه­ای
Atabaky	میوه­ها کشیده و دوکی شکل و نسبتاً درشت به رنگ قرمز و معطر، جداسازی کلاه میوه مشکل است، آبدار، میزان قند میوه بالا، دارای سازگاری مطلوب در شرایط اقلیمی مختلف، جزء ارقام یک فصله
Bolero	روز بی­تفاوت، اندازه­ی میوه متوسط، براق و به رنگ قرمز نارنجی، کیفیت میوه و عمر قفسه­ای عالی، دارای مقاومت متوسط در برابر پوسیدگی طوقه و پژمردگی ورتیسلیومی
Camarosa	یکی از ارقام بسیار مهم در جهان، زودرس، میوه بسیار درشت و سفت، پرمحصول و قدرت رشد بالا
Captiva	زودرس، ظاهر میوه خوب، مناسب برای حمل و نقل به مناطق دوردست
Catalina	زودرس، عملکرد بالا، شکل میوه خوب و بدون لکه، اندازه میوه مناسب و متحمل به پژمردگی و رتیسلیومی، جنس فیتوفترا و شرایط ضدعفونی نشده
Chandler	یکی از ارقام بسیار مهم در جهان، میوه درشت و سفت گاهی با شانه­های سفید، عملکرد بالا، متحمل به ویروس
Clea	زودرس، میوه درشت و سفت به رنگ قرمز نارنجی، طعم خوب
Commander	میوه درشت و به رنگ روشن، دارای طعم عالی و عمر قفسه­ای مناسب، فصل میوه­دهی طولانی، مقاوم در برابر پوسیدگی طوقه
Dar Select	میان­رس، پرمحصول، دارای میوه­ای درشت و سفت به رنگ قرمز ملایم، بسیار شیرین
Delmarvel	روز بی­تفاوت، میوه درشت و متقارن، دارای عطرعالی، مقاوم به چندین بیماری برگی و red stele
Diamante	روز بی­تفاوت، میوه درشت، براق، سفت و مخروطی طویل به رنگ روشن، عملکرد بالا، مقاوم به سفیدک پودری و متحمل به کنه­ی تارتن دو نقطه­ای
E26	همیشه بارده، میوه دارای رنگی یکنواخت و اندازه و سفتی متوسط
Earliglow	زودرس،دارای طعم عالی، مناسب برای فرآوری، اندازه میوه و عملکرد متوسط، مقاوم به چندین بیماری برگی و ریشه­ای و پوسیدگی میوه ناشی از بوتریتیس
Elsanta	ویژه­ی نواحی خنک، دیررس، میوه درشت و سفت به رنگ قرمز نارنجی
Elviro	زودرس، میوه درشت و نرم به رنگ قرمز نارنجی، مقاوم در برابر پوسیدگی طوقه
Eris	زودرس، میوه به رنگ روشن و براق با بخش درونی به رنگ قرمز نارنجی، دارای طعم عالی و عطر شدید
Eros	میان­رس، میوه درشت، سفت و براق با بخش درونی به رنگ قرمز ملایم، مقاوم بهred stele  و حساس به پوسیدگی طوقه
Florence	دیررس و پرمحصول با میوه­ای درشت و سفت به رنگ قرمز سیر، دارای طعمی شیرین و قدرت رشد بالا، مقاوم به ورتیسیلیوم، سفیدک پودری و پوسیدگی طوقه
Gariquette	دارای کشت وسیع در زیر تونل پلاستیک، میوه دارای ظاهری زیبا به رنگ قرمز متوسط و تقریباً سفت، دارای طعم عالی
Gaviota	میوه درشت و سفت، گرد و مخروطی به رنگ تیره ملایم، دارای طعم خوب، مقاوم به سفیدک پودری و پوسیدگی ناشی از آنتراکنوز و متحمل به کنه تارتن دو نقطه­ای.
Glooscap	میوه درشت به رنگ قرمز تیره و سفتی متوسط
Hokowase	دارای عملکرد بالا و طعم مناسب، بافت میوه اندکی نرم، بسیار حساس به ورتیسیلیوم و آنتراکنوز و دارای مقاومت متوسط در برابر سفیدک پودری
Hood	میان رس، میوه دارای طعم عالی و رنگ درونی مناسب، عالی برای فرآوری، کلاه میوه به راحتی جدا می­شود، مقاوم به چندین بیماری قارچی برگی و ریشه­ای
Idea	میان رس و دیررس، دارای عملکرد بالا، میوه بسیار درشت به رنگ قرمز نارنجی و سفتی متوسط، قدرت رشد بالا، مقاوم در برابر عوامل بیماریزای خاکزی و Colletotrichum acutatum
Jewel	دیررس و میان رس، میوه درشت، جذاب و براق به رنگ قرمز روشن، خوش طعم و متحمل در برابر خشکی
Kent	میان رس، میوه دارای سفتی متوسط به رنگ قرمز ملایم، عملکرد بالا، بسیار مقاوم به سرمای زمستان
Keylargo	میوه درشت تا متوسط و مخروطی متقارن، درون میوه به رنگ روشن با مغز سفید، مقاوم در برابر ریزش باران و دارای قابلیت حمل بسیار خوب
Korona	میان رس، میوه درشت به رنگ قرمز تیره و دارای سفتی و عمر قفسه­ای نسبتاً کم
Lateglow	دیررس، میوه درشت با نرمی متوسط و به رنگ قرمز براق، آبدار، معطر و متحمل در برابر پوسیدگی خاکستری، لکه برگی، سوختگی برگ و پوسیدگی چرمی شکل، مقاوم به red stele و پژمردگی ورتیسیلیومی
Mesabi	میان رس، میوه درشت با کیفیت برجسته میوه مقاوم در برابر سرمای زمستان، دارای قدرت رشدبالا و مقاوم در برابر بیماریهای برگی و خاکزی متداول
Mira	میان رس، میوه به رنگ روشن و قرمز نارنجی که رنگ خود را به خوبی حفظ می­کند، دارای طعم خوب و مقاوم به بیماریهای برگی رایج و red stele
Mirador	زودرس، دارای ظاهر و قابلیت حمل مناسب
Miranda	میان رس، میوه درشت به رنگ قرمز نارنجی براق، متحمل به شوری و تنش
Miss	زودرس، میوه بسیار درشت به رنگ قرمز روشن
Mohawk	بسیار زودرس، اندازه میوه متوسط و نامنظم، مقاوم به چندین بیماری برگی و red stele
Noreaster	زودرس، میوه درشت و سفت، دارای طعم خوب و عطر شدید، مقاوم به red stele و اکثر بیماریهای برگی

گیاه­شناسی توت فرنگی

توت فرنگی یک گیاه دائمی است که دارای یک ساقه مرکزی یا طوقه بوده که برگها، ریشه­‌ها و ساقه­‌های رونده و گل آذینها از آن منشا می‌­گیرند.

طوقه

طوقه شامل یک قسمت درونی است که به وسیله حلقه آوندی احاطه شده است. این بخش از مغز و یک لایه نازک کامبیومی که آن را احاطه کرده است تشکیل شده است. در طول طوقه در بالای هر برگ یک جوانه محوری وجود دارد که بسته به شرایط محیطی می­‌تواند ساقه­‌های رونده و طوقه‌­های دیگر را تولید نموده و یا به حالت رکود (خواب) باقی بماند.

برگ‌ها

برگها به صورت مارپیچی درون ساقه قرار می­گیرند به طوری که ششمین برگ درامتداد برگ اول قرار می­گیرد.

برگها معمولاً شانه‌­ای و سه برگچه­ای هستند و دارای اپیدرم نرده­ای چوبی و لایه­های مزوفیل مشابه سایر دولپه‌­ای­‌ها می­باشند. روزنه‌­های هوایی تنها در بخش تحتانی برگها یافت می­شود، برگهای اکثر گونه­‌ها فقط به مدت کوتاهی حدود چند ماه زنده بوده و پس از قرار گرفتن در معرض یخبندان سخت پائیزه از بین می­روند ولی در F.chiloensis تعدادی از برگها در دمای زیر صفر در زمستان سبز رنگ باقی می­مانند. برگهای تازه به صورت پریموردیا (پیش ساخته) در بین لایه­‌های محافظ گوشوارکها زمستان گذرانی می­‌کنند و در بهار جایگزین برگهای پیر می‌­شوند.

برگ توت فرنگی

ریشه

مانند ریشه دولپه‌­ای­‌ها است، ریشه‌­های نابجای طوقه از هر پریسیکل منشا یافته، رشد می­کند و به طور مستقیم ازکورتکس بیرون می­‌آید ریشه­‌هایی که به طول 2 تا5 سانتی­متر می­رسند شروع به منشعب شدن می­کنند و چنانکه آب کافی در دسترس آنها قرار گیرد منشعب شدن ریشه ادامه یافته و منجر به تشکیل یک توده فیبری می­‌شود. معمولاً 20 تا ریشه ابتدایی و صدها ریشه ثانویه به وجود آمده. بالغ بر 50 تا90 درصد ریشه‌­ها در بخش10 تا15 سانتیمتری بالای خاک قرار دارند. ریشه­‌های افقی به مدت1تا2 سال زنده باقی می­مانند در حالی که ریشه‌­های ابتدایی می­توانند حدود 2 تا3 سال با توجه به شرایط محیطی به زندگی خود ادامه دهند.

ساقه رونده

ساقه رونده اکثر گونه‌­ها از دو گره تشکیل شده است، یک گیاه دختری از گره دوم تولید می­شود در حالی که گره اول به حالت خواب باقی می­مانند و یا ساقه رونده­ی دیگری تولید می­نماید. هر گیاه دختری قابلیت تولید ساقه رونده را دارا می­باشد در یک گیاه قوی مانند F.ananassa معمولاً 10 تا 15 ساقه‌رونده در سال تولید می­نماید در حالی که گروهی از F.Virginiana توانایی تولید 2تا3 برابر آن را دارد. در بعضی از ارقام ساقه رونده خود را به مدت یک سال نگه می­دارند و در بعضی از ارقام دیگر ساقه رونده به مدت چند سال زنده باقی می­ماند. گیاه دختری پس از ریشه­‌دار شدن و پس از 2 تا 3 هفته بعد از جداسازی می­تواند به طور مستقل به زندگی خود ادامه دهد.

گل آذین توت فرنگی

گل­ آذین توت فرنگی یک ساقه تغییر شکل یافته است که به یک شکوفه اولیه ختم پیدا کرده و به دنبال آن گلهای دومی، چهارمی و هشتمی قرار دارند. شکوفه دارای 10 کاسه برگ، 20 الی 30 پرچم، تخمدانها از 60 تا600 عدد متغیر است. بیشترین تعداد تخمدانها در شکوفه­‌های اولیه یافت می‌­شوند و در گل­های بعدی به صورت تصاعدی به تخمدانها در شکوفه­‌های اولیه کاهش می­یابد. عمل گرده‌افشانی در توت فرنگی به وسیله حشرات صورت می­گیرد. در این بین زنبور عسل بیشترین نقش را دارند. این گیاه خود گرده افشان است ولی وجود زنبور عسل برای گرده افشانی ترجیح داده می­شود. گرده­‌ها قبل از باز شدن بساک­ها بالغ می­شوند و بساکها تا زمانی که گلها باز نشده باشند شکوفا نمی­‌شوند. قوه نامیه گرده‌­ها به مدت 2 الی 3 روز حفظ می­شود. کلاله‌ها به مدت 8 تا 10 روز آماده پذیرش گرده می­باشند و عمل لقاح و باروری 24 تا48 ساعت پس از گرده­افشانی صورت می­‌پذیرد.

گل توت فرنگی

میوه توت ­فرنگی

میوه توت فرنگی یک میوه مجتمع بوده و شامل مادگیهای فراوان است که هر کدام شامل یک تخمک می‌­باشند. بذور حاصل آگن (فندقه) نامیده می­‌شود که میوه حقیقی توت فرنگی می‌­باشد. جنین شامل دو لپه بیضی بزرگ است و محتوی پروتئین و چربی می­باشد ولی فاقد نشاسته است. نهنج از یک لایه اپیدرمی، یک کورتکس و یک مغز تشکیل شده است. دو لایه اخیر توسط رشته‌­های آوندی که عناصر غذایی را برای توسعه جنین­ها فراهم می­سازد، از هم جدا شده­‌اند.

گل و میوه توت فرنگی

نقش طول روز در تنظیم نمو گیاه

در حال حاضر گونه‌­های روز کوتاه و روزهای بی­تفاوت توت فرنگی به صورت تجاری پرورش داده می­‌شود. گیاهان روز بلند نیز وجود دارند ولی به ندرت در برنامه تجاری مورد استفاده قرار می­گیرند. انواع روز کوتاه که گیاهانی طول روز اختیاری هم هستند آغازش جوانه‌­های گل در شرایط روز کوتاه (طول روز کمتر از14 ساعت زمانی که دما کمتر از 5 درجه سانتی­گراد می­باشد) انجام می­گیرد.

در دمای بالاتر از15 درجه سانتی­گراد طول روز بحرانی برای القاء گل بسته به رقم 8 الی 12 ساعت است. در انواع روز بلند، جوانه­‌های گل زمان آغازش می‌یابند که طول روز بیشتر از12 ساعت و دمای هوا ملایم و معتدل باشد. توت فرنگی دارای یک الگوی چرخه­ای است که تحت تاثیر عوامل محیطی قرار دارد.

در مناطق با زمستان سرد جوانه­‌های گل انواع روز کوتاه معمولاً در اواخر تابستان و پاییز در مزارع تشکیل می­‌شود. این جوانه­‌ها در بهار آینده با گرم شدن هوا شکوفه می­‌کنند و رشد بعدی به دمای هوا بستگی دارد. بخش عمده انشعابات طوقه در گیاهان روز کوتاه در پاییز زمانی که هوا خنک و طول روز کوتاه است رخ می­دهد. انشعابات طوقه بعد از تولید ساقه‌­های رونده که به دلیل روزهای کوتاه متوقف شده بود(10 ساعت) ادامه یافته تا یخبندان شدید ادامه می­یابد.

ارقام روز کوتاه توسعه یافته برای مناطق معتدله را می­توان در مناطق نیمه گرمسیری نیز پرورش داد ولی در دمای بسیار بالا تشکیل جوانه­های گل را محدود می­سازد.

 خفتگی یا خواب توت فرنگی

دوره خواب در توت فرنگی با روزهای کوتاه و دماهای پایین القا می­شود. طول دوره­ کوتاه 4 تا6 هفته است و برای شکستن دوره خواب به سرمای حدود1تا10 درجه سانتی­گراد نیاز می­باشد. به نظر می­رسد که بیشترین تاثیر در دمای صفر درجه سانتی­گراد صورت پذیرد، ارقام با سازگاریهای اقلیمی مختلف دارای نیاز سرمایی بیشتر و متنوع نسبت به گیاهان که در مناطق گرم پرورش می­یابند هستند. گرچه ارقام روز کوتاه به آب و هوای خشک­تر سازگارند ولی می­توانند در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری نیز رشد یابند. با این حال اغلب برای تولید محصول کامل به یک دوره سرمایی نیاز دارند. ارقام توسعه یافته برای مناطق گرم ممکن است نیازمند دوره سرمایی نباشد. به نظر می­رسد که قدرت رشد پایه­‌های خزانه نیز با تعداد ساعت سرمادهی  و دوره نوری مرتبط باشد. در کل سطوح سرما دهی بالا باعث افزایش ریشه رویشی و تحریک تولید ساقه­‌های رونده و تشدید رسیدگی می­شود. در مجموع چنانکه سرمادهی بیش از یک دوره نوری بهینه صورت پذیرد باعث افزایش محصول زودرس خواهد شد. کارگران خزانه تعداد نسبی ساقه­های رونده و طوقه‌­ها را از طریق کنترل و زمان کندن دست ورزی کرده و به این ترتیب آنها را در معرض سرما و دوره نوری قرار می­دهند.

همچنین یک نوع توت فرنگی جدید روز کوتاه پرورش داده شده است که برای کشت در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری مناسب است. گیاهان روز کوتاه برای محصول دهی بالا نیاز به سرمادهی ندارد. جوانه‌­های گل به رژیمهای نوری طولانی در حدود 13.5 الی 14 ساعت و دمای بالا 10 الی 26 درجه سانتی­گراد گل­دهی آغاز می­شود.

آبیاری توت فرنگی

توت فرنگی مانند تمام محصولات دیگر برای رشد و عملکرد بهینه نیازمند آبیاری است. آبیاری می­تواند به صورت قطره­ای، بارانی، جوی پشته­ای یا ترکیبی از آبیاری بارانی و قطره­ای صورت پذیرد. آبیاری قطره­ای روشی غالب و برجسته از آبیاری است که به دلیل کارآیی آن مورد استفاده قرار می­گیرد. آبیاری بارانی با تمام سیستمهای کاشت سازگار است به جز در مواردی که خاک سفت بوده یا در اثر برخورد قطرات آب در خاکهای فقیر از مواد آلی، سفت و محکم می­شود یا در مناطق بادخیز و فاقد بادشکن که این روش موفقیت چندانی نخواهد داشت. میزان آب آبیاری به شدت به آب و هوا و سیستم کاشت بستگی دارد. در آب و هوای مدیترانه‌­ای بستر­های پوشیده از پلاستیک که دارای آبیاری قطره­ای می­‌باشند پرورش داده می­‌شوند به طوری که در هر فصل در حدود 1200 الی 2000 میلی­متر آب بسته به موقعیت محلی نیاز دارد. برنامه آبیاری براساس حجم رطوبت خاک در قسمت30 سانتی­متر بخش فوقانی خاک که قسمت اعظم ریشه‌­ها را در خود جای می­دهد، تنظیم می­شود.

آبیاری بارانی برای حفاظت از گیاهان در مناطقی که خطر وقوع یخبندانها وجود دارد به کار می­رود. شکوفه‌­ها به وسیله حرارت ناشی از پوشش یخ در هنگام یخ زدن محافظت می­شوند.

اغلب در زمان باز شدن شکوفه­‌ها، از نازلها استفاده می­شود که حدود25 میلی­متر در ساعت آب پخش می­کنند. آبیاری زمانی که دما به بالاترین حد یخبندان در روز افزایش یابد ادامه می­یابد در مراحل اولیه نمو شکوفه‌­ها می­توانند در دماهای پایین­تر بدون آسیب‌­دیدگی تحمل نمایند.

مشاورین اگروتک پاسخگوی سوالات شما در زمینه کشت توت فرنگی هستند. 

روش‌های کشت

 از دو روش کشت کوپه‌­ای و ردیفی در کاشت توت فرنگی استفاده می­شود. روش کشت ردیفی ساقه­‌های رونده به عنوان اجزاء بارده اولیه مورد استفاده قرار می­گیرند و گیاه مادری و دختری با پیرایش دوره­ای می­توانند آزادانه تولید ساقه­‌های رونده نمایند. کشت کوپه­‌ای یا سیستم کشت پلاستیکی با تکیه بر طوقه­ها به عنوان جزء بارآور اولیه صورت گرفته و تمام ساقه­‌های رونده­ای که تشکیل می­شود حذف می­گردد. سیستم کشت کوپه­ای برای پرورش واریته‌های روز خنثی در تمام مناطق و انواع روز کوتاه در مناطق با زمستانهای گرم و تابستانهای داغ یا معتدل مورد استفاده قرار می­گیرند.

کشت ردیفی نیز برای پرورش ارقام روز کوتاه در مناطق با تابستانهای کوتاه و زمستانهای سرد استفاده می­شود. سیستمهای کشت یک­ساله می­تواند محصولی بالغ بر 30 تن تولید نماید در حالی که کشتهای ردیفی خوب نگهداری شده به ندرت متجاوز از 10 تن محصول تولید می­نمایند. سیستمهای کشت ردیفی و کپه­ای یکساله به منظور متناسب نمودن برخی از نیازهای ویژه در بسیاری از نواحی تولیدی اصلاح شده­اند. بسیاری از عوامل شامل تاریخ کاشت تاریخ سرمادهی پایه­‌های کشت شده، خاکپوشی در انواع بسترها، آبیاری و تغذیه و مدیریتهای علفهای هرز، نوسازی کشت در سرتاسر جهان متغیر است. در جدول ذیل تفاوتهای این سیستمهای کشت به طور خلاصه بیان شده است.

ویژگی‌های دو سیستم اصلی کشت توت فرنگی به شرح ذیل است:

روش	کپه­‌ای	ردیفی
دماهای زمستانه	ملایم	سرد
تاریخ­های کاشت	تابستانه یا زمستانه	بهاره
فواصل کاشت	20الی 30 سانتیمتر	45-60 سانتی­متر
ارتفاع بستر	افراشته	پهن
خاکپوش	پلاستیکی	کاه و کلش
آبیاری	قطره­ای	بارانی
تعداد فصل تولید	1-3 ساله	3-5 ساله

فواصل کاشت و ارتفاع

توت فرنگی را می­توان در زمین­های هموار یا در روی پشته­‌ها پرورش داد. پشته­‌ها معمولاً دارای 15 تا25 سانتی­متر ارتفاع و عرض کافی برای کشت 2 یا4 ردیف از گیاهان می­باشند.

با توجه به این که بسترهای پشته آب بیشتری را نسبت به بسترهای هموار از دست می­دهند از این رو به وسیله خاکپوش پلاستیکی پوشانده می­شوند. این سیستم منجر به تهویه و زهکشی بهتر خاک شده و عمل برداشت را تسهیل می­نماید.

سیستمهای ردیفی معمولاً به دلیل مشکل بودن تربیت ساقه­‌های رونده در نواحی  مرزبندی شده بر روی بسترهای هموار پرورش داده می­شوند. سیستم کشت کپه­ای را می­توان به طور موفقیت ­آمیزی در هر دو نوع بستر پرورش داد ولی گیاهان را معمولاً در مرزبندیها کشت می­نمایند. در سیستم کپه­ای گیاهان بر روی پشته­هایی به فاصله 30-20 سانتی­متر و در سیستم ردیفی در ردیفهایی به فواصل 60-45 سانتی­متر از همدیگر کشت می­شوند. هدف نهایی هر دو سیستم افزایش تعداد طوقه در واحد سطح بدون کاهش محصول و اندازه میوه به دلیل تراکم بالای گیاه می­باشد. متوسط فضا برای هر گیاه بسته به شرایط آب و هوایی و قدرت ویژه هر رقم متغیر است.

تغذیه

رشد و تولید توت­ فرنگی در خاکهای شنی تا لومی سنگین به طور مطلوبی صورت می­پذیرد. علاوه بر این دامنه وسیعی از تغییراتPH خاک را تحمل می­کند ولی خاکهاPH، 6-6.5 را بیشتر می­پسندد. بیشترین عملکرد موقعی به دست میاید که خاک عمیق با مواد آلی زیاد، زهکشی مناسب و حاصل­خیز باشد.

ترکیبات موجود در هر 100 گرم وزن تر در میوه توت فرنگی در جدول زیر آورده شده است.

نوع ماده	مقدار	نوع ماده	مقدار
آب مقدار انرژی پروتئین چربیها (کل) هیدراتهای کربن فیبر خاکستر	92گرم 30کیلوکالری 0.9گرم 0.2گرم 7 گرم 0.5گرم 0.2 گرم	ویتامینC سایر ویتامینها چربیهای اشباع شده چربیهای غیراشباع شده چربیهای چندحلقه­ای کلسترول فیتواسترول تمام اسیدهای آمینه	57 میلی گرم کمتر از0.5 میلی گرم 0.02 میلی گرم 0.052 میلی گرم 0.189 میلی گرم صفر 12 میلی گرم 522 میلی گرم
کلسیم آهن منیزیم فسفر پتاسیم سدیم روی،مس، منگنز	14 میلی گرم 0.4 میلی گرم 10 میلی گرم 19 میلی گرم 166 میلی گرم 1 میلی گرم کمتر از5 میلی گرم	فرکتوز گلوکز ساکارز اسیداسپاراتیک اسیدگلوتامیک اسید سیتریک اسید مالیک	1-3.5 1.4 -3.4 0.2 – 2.5 ناچیز-0.03 ناچیز-0.04 0.29-1.24 0.09 -0.48

توت فرنگی مانند سایر گیاهان دارای نیازهای بحرانی ویژه­ای برای تعدادی از عناصر غذایی است.

جهت اطلاع از نزدیک‌ترین مراکز خدمات کشاورزی از جمله آزمایشگاه‌ها به مکانیاب اپلیکیشن اگروتک مراجعه کنید. 

عناصر غذایی در گیاه توت فرنگی

ازت

بسته به سن برگ و درجه کمبود عناصر غذایی علائم کمبود از غیرواقع تا آشکار متغیر است. در ابتدا مخصوصاً در طی دوره­های رشد سریع رنگ برگها به تدریج از رنگ سبز به رنگ سبز روشن که به سختی قابل تشخیص است تغییر می­یابد. در بیشترین حالت کمبود برگها به طور غیریکنواخت به زردی متمایل شده و کوچکتر می­شود. با سن برگها ، دمبرگها و کلاهک میوه­ها به رنگ مایل به قرمز درآمده و پهنک برگ به رنگ قرمز درخشان تبدیل می­شود. برگهای جوان نارس با افزایش تشدید کمبود ازت سبزتر می­شوند. البته اندازه میوه نیز با تشدید کمبود ازت کاهش می­یابد با این حال کمبود ناچیز ازت ممکن است در بهبود کیفیت میوه موثر باشد.

زیادی ازت باعث نرم شدن میوه، رسیدن میوه را به تعویق می­اندازد و آلودگی به سفیدک و کنه را افزایش می­دهد.

فسفر

کمبود فسفر از طریق بررسی دقیق گیاهان قابل تشخیص است. در اوایل کمبود فسفر گیاهان در کل دارای ظاهری متمایل به رنگ سبز تیره بوده و برگها تا اندازه­ای کوچکتر از حالت طبیعی می­باشند با پیشرفت کمبود سطوح پهنک برگها به رنگ شفاف درمی­آیند، پهنک برگهای پایین­تر به رنگ قرمز مایل به ارغوانی درآمده و ممکن است در بعضی واریته­ها به برگهای فوقانی نیز توسعه یابد و برخی اوقات در واریته‌­های خاص میوه سفید رنگ باقی بماند. توسعه ریشه در ابتدا طبیعی به نظر می­رسد. ولی مقدار ریشه کم است و رشد هوایی بسیار بیشتر از توسعه ریشه می­باشد.

پتاسیم

علائم کمبود پتاسیم برحسب واریته، شرایط آب و هوایی و خاک تغییر می­کند و در اکثر موارد با کمبودهای ناشی از منیزیم یا سوختگی برگی ناشی از کلرید سدیم، خورشید، باد، خشکی، بیماری، آسیب حشرات اشتباه می‌شود. اولین علائم کمبود پتاسیم اغلب به صورت برنزه شدن، قهوه­ای شدن و خشک شدن کناره­های فوقانی پهنک جوان و بالغ است. این آسیب از بین رگبرگها به طرف داخل توسعه می­یابد. به طوری که تمام سطح برگ را در برمیگیرد. تقریباً به طور همزمان نواحی پایین­تر پهنک شامل رگبرگهای میانی (مرکزی) بخش کوتاهی از دمبرگها و پهنک سیاه شده و خشک می­شوند. اگرچه برگهای مسن­تر ممکن است به میزان زیادی تحت تاثیر واقع شوند ولی برگهای جوانتر هیچ علائمی را از خود بروز نمی­دهند.

به طور واضح پتاسیم از برگهای مسن­تر به برگهای جوانتر منتقل می­شود که در برخی اوقات پتاسیم انتقال یافته ممکن است برای تعداد قابل توجهی از رشد جدید برگها کافی باشد. هوای روشن و آفتابی سوختگی برگ را تشدید می­کند بنابراین علامت کمبود اغلب به اشتباه با آفتاب سوزی مرتبط می­گردد.

در روی دمبرگ پهنک­های سوخته زخمهای طولانی قهوه­ای تا تیره توسعه می­یابد که در نهایت پژمرده شده و از بین می­روند. همچنین بافت گوشتی به خود گرفته و میوه طعم خود را از دست می­دهد، ریشه‌­ها فیبری و سیاه می­شوند ولی با افزایش پتاسیم دوباره بازیابی می‌شوند.

کمبود پتاسیم در برگ توت فرنگی

 منیزیم

سوختگی پهنک برگهای بالغ ناشی از کمبود منیزیم به صورت زرد شدن و قهوه­ای شدن کناره­های بالایی بافت پهنک شروع می­شود. این پدیده­ها به طرف درون توسعه یافته و نواحی بین رگبرگها کلروزه می­شود که این لکه­های کلروزه در نهایت با لکه­های نکروزه تبدیل می­گردند. برگهای جوان مرکزی همزمان با کمبود پتاسیم به رنگ سبز باقی می­مانند. بخش کوتاهی از دمبرگ، پهنک و ساقه برگ در حالت تورژانس به رنگ سبز باقی می­ماند.

پهنک­های دارای کمبود محتوی کمتر از 0.1 منیزیم (براساس وزن خشک) می­باشند. میوه با کمبود منیزیم تقریباً طبیعی به نظر می­رسد ولی رنگ آن قرمز روشن بوده و تمایل به سفید ماندن را دارد، ریشه­های گیاه دارای کمبود نیز  ظاهری طبیعی دارند. ولی در کل، حجم ریشه کاهش می­یابد.

کمبود منیزیوم در برگ توت فرنگی

کلسیم

کمبود کلسیم تعداد زیادی از علائم ویژه و کمبودهای عناصر دیگر را القاء می­سازد. کلسیم مسئول سوختگی انتهایی، مقاوم سازی میوه، باز داشتن نوک ریشه از رشد، آسیب به نقطه رشد است. سوختگی انتهایی بیشتر در طی رشد سریع برگ اتفاق می­افتد، خاصیت وارتیه­ها نیز متفاوت است.

پهنک برگهای گیاه دارای کمبود کلسیم پیچیده، چروکیده و دارای برگهای سبز روشن با کناره­های زرد روشن می­باشند. پهنک­های بعدی تشکیل شده پیچیده شده و انتهای شاخسارها قادر به رشد عادی نیستند و به رنگ سیاه درآمده، علائم ویژه­ای بروز می­دهند که به سوختگی انتهایی مشهور است. ساقه­ی این برگهای خالدار که شیره مخصوصی تراوش می­کنند در نزدیکی نقاط مرکزی متلاشی می­شوند. علائم مشابه نیز ممکن است در روی ساقه‌های گل نیز ظاهر شود (حدود تحتانی ساقه). میوه دارای کمبود کلسیم یک پوشش متراکم از قندها را در بخشی یا در تمام میوه توسعه می­یابد که دارای بافت سختی بوده و مزه اسیدی دارد، ریشه کوتاه و زبر شده و با افزایش سن سیاه رنگ می­شود. علائم کمبود ممکن است تقریباً در تمام پهنک برگهای مسن­تر توسعه یابد، این علائم به رنگ سبز روشن تا نواحی زرد رنگ توسعه یابد که در نهایت به هم پیوسته و خشک شوند.

در طی این پدیده گلبولهای شیره مایع به صورت فراوان در رگبرگهای میانی پهنک تشکیل می­شود.

کمبود کلسیم در برگ توت فرنگی

بور

علائم کمبود بور و کلسیم در طی مراحل اولیه نمو مشابه است. هر دو برگهای جوانتر را تحت تاثیر قرار می­دهند، چروکیدگی و سوختگی انتهایی را تولید کرده و میوه بد شکل می­شود. ریشه­چه به طور چشمگیری کوتاهتر می­شود. رشد ریشه‌­چه­‌ها به محض اتمام بور متوقف شده و مدت کوتاهی پس از آن کناره­های برگهای جوانتر به رنگ زرد درآمده و پیچیده می­شوند و نقطه رشد کاهش می­یابد. کمبود متوسط بور سبب کاهش اندازه گل و تولید دانه گرده و تولید میوه­هایی با کیفیت پایین می­گردد. این علامت متفاوت از کمبود کلسیم است، به طوری که فضای بین فندوقه­‌ها را کاهش داده و به میزان زیادی سفتی میوه را افزایش می­دهد. علاوه بر این نواحی بین رگبرگ پهنک زرد می­شود در حالی که در کمبود کلسیم این نقاط سبز رنگ باقی می­مانند. فنجانی شدن پهنک برگ در اثر کمبود بور کمتر از کمبود کلسیم است.

مقادیر مصرف نظر به این که گیاه توت فرنگی به افزایش بور حساس است متفاوت بوده و نیازمند آزمایش است.

آهن

اولین علامت کمبود، زرد شدن یا کلروز شدن پهنک برگهای جوان است. همزمان با افزایش کمبود، زرد شدن تا نقطه سفید شدن ادامه می­یابد و قهوه‌­ای شدن لکه‌­های بافتهای پهنک سفیده شده در حالات بحرانی، اتفاق می­افتد. در کمبود متوسط رگبرگها سبز رنگ می­شوند؛ این پدیده به عنوان علامتی از کمبود آهن مورد توجه است. کمبود آهن دارای اثر ناچیز در روی میوه حتی در شرایط کمبود شدید می­باشد. پهنک برگهای حاوی کمتر ازppm40 آهن دارای کمبود آهن هستند محلول­پاشی با ترکیبات غیرسمی محتوی آهن با اصلاح مناسب خاک یا سولفات فرو یا کلات آهن به طور عادی محتوای آهن پهنک برگ را افزایش داده و کمبود آهن را برطرف کرد.

کمبود آهن در برگ توت فرنگی

روی

کمبود روی را می­توان به سادگی از طریق هاله سبز رنگ که در امتداد کناره­های پهنک برگهای نابالغ جوان ظاهر می­شود تشخیص داد. این هاله در کمبود متوسط آشکار نیست ولی با افزایش سن برگ پدیدار می­شود. در کمبود شدید پهنک برگها کاملاً کشیده و طویل می­گردد. با افزایش سن برگها، رگبرگها و بافتهای سطحی قرمز می­شوند. در بعضی واریته­‌ها کمبود روی باعث افزایش طول ریشه­‌های فیبری در مقابل رشد کلی ریشه می‌گردد. نمو میوه به نظر طبیعی می­رسد ولی تعداد و اندازه میوه کاهش می­یابد.

منگنز

علائم کمبود منگنز زرد شدن برگهای جوان در حال توسعه است. علائم کمبود منگنز مشابه سبز روشن شدن پهنک برگها در اثر کمبود مولیبدن، گوگرد و آهن است. رنگ سبز روشن بین رگبرگها به لکه­‌های روشن واضح توسعه می­یابد که نشانگر کمبود منگنز است. با افزایش کمبود بین رگبرگهای اصلی به رنگ سبز تیره باقی می­ماند و نواحی بین رگبرگها به رنگ سبز روشن تا زرد درآمده و به دنبال آن کنارهای پهنک به طرف بالا به صورت سطحی می­سوزد. سوختگی تصاعدی به صورت دسته­‌ها از رشته عریضی به طرف داخل حرکت می­کند و در سرتاسر رگبرگها توسعه می­یابد. برعکس سوختگی بین رگبرگها ناشی از کمبود آهن به جز کاهش در اندازه میوه کمبود منگنز اثر محسوسی را بر روی ظاهر یا کیفیت میوه ندارد.

کمبود منگنز در برگ توت فرنگی

مس

اولین علامت کمبود رنگ سبز روشن یکنواخت در پهنک برگهای نابالغ جوان مشابه با علایم اولیه گوگرد، مولیبدن، منگنز و آهن است. اندکی بعد از آن نواحی بین رگبرگ به رنگ سبز روشن در میایند به طوری که رگبرگهای اولیه در ابتدا به طور محسوسی به رنگ سبز باقی می­ماند. علائم ویژه­ای از کمبود مس بر روی ریشه­ها یا میوه مشاهده نشده است، پهنک برگها که دارای کمتر ازppm3 می­باشند کمبود را نشان خواهد داد.

کمبود مس در برگ توت فرنگی

شما کشاورز عزیز می‌توانید به صورت رایگان توصیه کودی هوشند کشت توت فرنگی را در اپلیکیشن اگروتک دریافت کنید.

 

آفات

شته توت فرنگی

شته‌ها حشراتی کوچک و به شکل قطره هستند و اندازه آن‌ها بین 1 تا 4 میلی‌متر متغیر است. این حشرات از عمدتأ به‌صورت مجتمع از شیره گیاه تغذیه می‌کنند و انواع بدون بال و بال‌دار آن‌ها به گیاه خسارت وارد می‌کند. نکته جالب توجه در رابطه با شته‌ها هم‌زیستی آن‌ها با مورچه‌هاست. مورچه‌ها از شته‌ها مراقبت می‌کنند و آن‌ها را به منابع غذایی می‌رسانند و در عوض از شیره دفع شده شته‌ها استفاده می‌کنند.

روش‌های پیشگیری و کنترل شته توت‌فرنگی:

• کنترل مورچه‌ها در مزرعه
• استفاده از حشرات شکارگر مانند کفشدوزرک
• استفاده از سموم شته‌کش برای اندام‌های هوایی

شته توت فرنگی

تریپس

تریپس یک آفت خسارت‌زا و فرصت طلب است. خسارات و مدیریت تریپس را در مجله کشاورزی اگروتک بخوانید.

سن لیگوس

این آفت زننده-مکنده می‌تواند آسیب زیادی به توت‌فرنگی وارد کند. سن‌لیگوس‌های نابالغ بسیار شبیه به شته‌ها هستند اما حرکت و جابجایی سریع‌تری نسبت به شته‌ها دارند. آفت بالغ سن‌لگوس حدود 6 میلی متر طول دارد. پوره این حشره با تغذیه از شیره درون توت‌فرنگی باعث بدفرمی و ایجاد حفره روی سطح میوه می‌شود.

روش‌های پیشگیری و کنترل شته توت‌فرنگی:

• کشت گونه‌های مقاوم
• استفاده از تله‌های فیزیکی
• کنترل علف‌های هرز
• استفاده از حشرات شکارگر
• استفاده از سموم مناسب

آفت سن لیگوس

کنه تارتن دو نقطه‌ای

کنه دونقطه‌اي از پلی فاژترین آفات شناخته شده محصولات کشاورزي است. درباره این آفت در مجله کشاورزی اگروتک بخوانید.

زنجرک

این حشره و گونه‌های مختلف آن جز آفت‌های مشترک گونه‌های مختلف گیاهی هستند. زنجرک‌های بالغ حدود 3 میلی‌متر طول دارند و دارای بال‌های نیمه‌شفاف هستند. این حشرات با استقرار در پشت برگ‌ها و تغذیه از شیره گیاه باعث ضعیف شدن گیاه و ایجاد خطوط رنگ پریده و زردی در بوته‌ها می‌شوند.

روش‌های پیشگیری و کنترل زنجرک توت‌فرنگی:

• از بین بردن علف‌های هرز
• حذف فیزیکی برگ‌های آلوده
• استفاده از سموم حشره کش مناسب

زنجرک

سوسک‌های توت فرنگی

اغلب سوسک‌ها برای توت‌فرنگی آسیبی به همراه ندارند اما برخی از سوسک‌ها مانند سوسک بذر توت‌فرنگی (Harpalus rufipes) و سوسک‌های گیاهخوار مانند Pterostichus madidus و pterostichus melanarius با تغذیه از بذر گیاه و میوه آن باعث کاهش عملکرد می‌شوند.

روش‌های پیشگیری و کنترل سوسک‌های توت‌فرنگی:

• حذف علف‌های هرز و بقایای کشت قبل
• استفاده از بوته‌های سالم و عاری از آفت
• حذف میوه‌های آلوده
• استفاده از شکارگران طبیعی
• استفاده از سموم مناسب

سوسک بذر توت فرنگی

طوقه‌خوار توت فرنگی

این آفت از مهم‌ترین آفات توت‌فرنگی بوده که شامل سه گونه، Tyloderma fragaria ، Synanthedon و  Bibionipennis می‌شود. لاروهای این سه گونه با ایجاد دالان در طوقه گیاه سبب خشک شدن بوته‌های توت‌فرنگی می‌شوند.

روش‌های پیشگیری و کنترل طوقه‌خوار توت‌فرنگی:

• استفاده از نشا سالم و عاری از بیماری و آفت
• حذف علف‌های هرز و بقایای کشت قبلی
• ضدعفونی گیاه قبل از کاشت

طوقه خوار توت فرنگی

سرخرطومی جوانه توت فرنگی

این آفت عمومأ همزمان با گلدهی گیاه ظاهر می‌شود و با سوراخ کردن جوانه‌های گل توسط خرطوم خود از گرده‌های نارس تغذیه می‌کند. تخم‌ریزی این حشره معمولأ در جوانه‌ها بوده که پس از 2 الی 3 هفته سبب به‌وجود آمدن لاروها و متقابلأ آسیب مستقیم به جوانه‌ها می‌شود. جوانه‌های آسیب‌دیده به‌صورت آویزان برروی شاخه باقی می‌مانند و یا روی زمین می‌افتند و قابلیت تبدیل شدن به توت‌فرنگی را ندارند.

روش‌های پیشگیری و کنترل سرخرطومی جوانه توت‌فرنگی:

• استفاده از ارقام مقاوم و زودرس
• شخم عمیق بلافاصله پس از برداشت محصول
• حذف علف‌های هرز و بقایای کشت قبلی
• سمپاشی در صورت ظاهر شدن لاروها

سرخرطومی جوانه توت فرنگی

برگ‌خوار توت فرنگی

این آفت از خانواده بیدها است. برگ‌خوار توت‌فرنگی با تنیدن تارهایی بر روی برگ باعث لوله شدن آن‌ها می‌شود. لاروهای این آفت با تغذیه مداوم از اپیدرم موجب قهوه‌ای و خشک شدن برگ‌ها و برگچه‌ها می‌شوند.

 

روش‌های پیشگیری و کنترل برگ‌خوار توت‌فرنگی:

• حفظ بهداشت و استفاده از بوته‌های سالم
• حذف علف‌های هرز و بقایای کشت قبلی
• استفاده از شکارگرها از رسته Hymenoptera وDiptera

برگ خوار توت فرنگی

کرم‌های طوقه

این آفت دارای گونه‌های مختلفی است که بر روی محصولات مختلف زراعی دیده می‎شود. لارو کرم‌های طوقه حدود 30 الی 40 میلی‌متر بوده و لاروهای آن‌ها در طیف رنگی خاکستری تا قهوه‌ای دیده می‌شوند. خسارت این آفت عمومأ در بهار و از طریق تغذیه از جوانه‌های میوه و شکوفه‌ها است.

 

روش‌های پیشگیری و کنترل کرم طوقه توت‌فرنگی:

• استفاده از بوته‌های سالم و عاری از لارو حشرات
• حذف علف‌های هرز و بقایای کشت قبلی
• یخ آب زمستانه
• کولتیواتور زدن پای بوته‌ها

کرم طوقه

مگس میوه توت فرنگی

این حشره یکی از آفات آسیب‌رسان به میوه توت‌فرنگی است. این حشره دارای سیکل زندگی 7 الی 8 روزه بوده و قدرت تکثیر بسیار زیادی دارد. مگس میوه توت‌فرنگی با آسیب به میوه گیاه باعث کاهش عملکرد بوته‌ها می‌شود و با توجه به قدرت تکثیر بسیار بالا نیازمند پیشگیری و کنترل است.

روش‌های پیشگیری و کنترل مگس میوه توت‌فرنگی:

• رعایت بهداشت و نکات پیشگیرانه
• استفاده از بوته‌های سالم و عاری از لارو حشرات
• حذف علف‌های هرز و بقایای کشت قبلی
• استفاده از کارت‌ها رنگی برای پیش‌بینی حمله آفت
• کنترلب شیمیایی (در صورت ظاهر شدن حشره)

مگس توت فرنگی

مینوز توت فرنگی

لاروهای این آفت با تغذیه از پارانشیم برگ‌های گیاه باعث خسارت به گیاه می‌شوند. حشرات بالغ این گونه شب‌پره‌هایی به رنگ قهوه‌ای هستند که عمومأ آسیبی به گیاه وارد نمی‌کنند، اما با تخم‌گذاری بر روی گیاه باعث ادامه نسل لاروها بر روی گیاه می‌شوند.

روش‌های پیشگیری و کنترل مینوز توت‌فرنگی:

• استفاده از بوته‌های سالم و عاری از آفات
• حذف علف‌های هرز و بقایای کشت قبلی
• استفاده از شکارگرهای طبیعی

مینوز توت فرنگی

راب یا لیسک

این آفت نوعی حلزون کوچک و بدون صدف است با طول 3 الی 4 سانتی‌متر است که به گیاهان مختلف آسیب وارد می‌کند. لیسک با تغذیه از برگ و میوه توت‌فرنگی می‌تواند باعث آسیب‌رسانی به محصول شود.

روش‌های پیشگیری و کنترل لیسک توت‌فرنگی:

• حذف فیزیکی لیسک‌ها از روی گیاه
• استفاده از شکارگران طبیعی
• استفاده از طعمه مسموم

راب/ لیسک

 

بیماری

بیماری قارچی

سفیدک پودری توت فرنگی

عامل بیماری سفیدک پودری در توت‌فرنگی قارچ Sphaerotheca macularis است. در ابتدا این بیماری باعث تولید بافت‌های کرک‌مانند کوچک سفید رنگ در قسمت زیر برگ‌ها می‌شود. در ادامه با توسعه بیماری لبه برگ‌ها به سمت بالا پیچیده می‌شود و در نهایت برگ گیاه با تغییر رنگ به بنفش از بین می‌رود. همچنین در صورت آلوده شدن گل‌ها این عارضه به میوه‌ها منتقل شده و باعث از بین رفتن یا بدشکل شدن میوه می‌شود. به‌طور کلی این بیماری باعث کاهش رشد گیاه، میزان محصول و کیفیت توت‌فرنگی می‌شود. این قارچ توسط عوامل فیزیکی به گیاه منتقل می‌شود و در رطوبت بالا و درجه حرارت 16 الی 26 درجه سانتی‌گراد به رشد و توسعه ادامه می‌دهد.

روش‌های پیشگیری و کنترل سفیدک پودری توت‌فرنگی:

• استفاده از رقم‌های مقاوم به بیماری
• آبیاری اصولی و اجتناب از آبیاری بیش از حد
• جمع‌آوری و حذف بقایای گیاه بعد از برداشت و زمستان‌گذرانی
• ایجاد نور کافی
• ضدعفونی بذر و خاک پیش از کشت
• سمپاشی و استفاده از قارچ‌کش‌های بنومیل یا کاپیتان در زمان تشکیل میوه

سفیدک پودری توت فرنگی

سوختگی برگ توت فرنگی

عامل بیماری سوختگی برگ توت‌فرنگی قارچ Diplocarpon earlianum است. این بیماری به‌طور معمول در مناطقی که کشت توت‌فرنگی به‌صورت متراکم و با تهویه نامناسب انجام شده است بروز می‌کند. برگ‌های کهنه و پهن بیشتر از برگ‌های جوان در معرض این بیماری قرار می‌گیرند. شرایط آب و هوایی مرطوب، خیس بودن برگ‌ها بیش از 12 ساعت و گرمای هوا (دمای 27 الی 30 درجه سانتی‌گراد) در تشدید و رتوسعه این بیماری مؤثر است. علائم اولیه این بیماری، بروز سوختگی‌های نامنظم قهوه‌ای یا بنفش رنگ در سطح برگ‌ها است. با گسترش بیماری این سوختگی‌ها به هم متصل می‌شود و باعث ایجاد سوختگی‌های بزرگ بنفش رنگ در سطح برگ می‌شود. این لکه‌ها 6 الی 15 روز بعد از آلودگی ظاهر می‌شوند. همچنین این بیماری می‌تواند با آلوده کردن غنچه‌ها باعث از بین رفتن میوه شود.

روش‌های پیشگیری و کنترل سوختگی برگ توت‌فرنگی:

• استفاده از ارقام مقاوم به بیماری
• ایجاد تهویه مناسب برای بوته‌ها
• کنترل علف‌های هرز
• جمع‌آوری و از بین بردن بقایای گیاهان آلوده
• ضدعفونی بذر و خاک پیش از کشت
• کنترل شیمیایی باسموم مناسب

سوختگی برگ توت فرنگی

لکه برگی معمولی توت فرنگی

بیماری لکه برگی معمولی از بیماری‌های شایع در توت‌فرنگی است. عامل این بیماری قارچ Mycosphaerella fragariae است. علائم ابتدایی بروز این بیماری ایجاد دوایر به قطر 3 الی 6 میلی‌متر، به رنگ بنفش تیره و بر روی برگ‌ها است. با گسترش بیماری مرکز لکه‌ها به رنگ سفید یا خاکستری تغییر رنگ می‌دهد. همچنین این قارچ بتعث بروز لکه‌های سطحی و تیره بر روی ساقه‌های روند و میوه‌های نارس می‌شود. شرایط آب‌وهوایی مرطوب و دمای 23 الی 28 درجه سانتی‌گراد از عوامل مؤثر در رشد و توسعه این قارچ هستند.

روش‌های پیشگیری و کنترل لکه برگی معمولی توت‌فرنگی:

• استفاده از رقم‌های مقاوم
• ضدعفونی بذر و خاک پیش از کشت
• استفاده از نشا عاری از بیماری
• حذف علف‌های هرز
• جمع‌آوری بقایای گیاهی بعد از برداشت
• استفاده از قارچ‌کش‌های مناسب در زمان بروز عارضه

لکه برگی معمولی توت فرنگی

انتراکنوز توت فرنگی

بیماری انتراکنوز از بیماری‌های شایع در توت‌فرنگی بوده و عامل این بیماری، قارچ Colletotrichum spp است. این قارچ اندام‌های هوایی گیاه را تحت آسیب قرار می‌دهد. پوسیدگی طوقه و پوسیدگی میوه از عوارض این بیماری هستند. در ابتدا لکه‌های پراکنده قهوه‌ای یا سیاه بر روی نوک برگ‌ها بروز می‌کند، گسترش این عارضه روی غنچه و دمگل باعث تولید میوه‌های کوچک و بدشکل می‌شود. لکه‌های روی میوه به شکل آب‌سوختگی بوده که به تدریج به رنگ تیره در می‌آید. بوته‌های آلوده زرد شده، رشدشان متوقف می‌شود و در نهایت از بین می‌روند.

روش‌های پیشگیری و کنترل انتراکنوز توت‌فرنگی:

• ضدعفونی بذر و خاک پیش از کشت
• استفاده از نشا عاری از بیماری
• حذف علف‌های هرز
• کنترل شیمیایی با قارچ‌کش‌ها

انتراکنوز توت‌ فرنگی

بلایت برگی فوموپسیس توت فرنگی

عامل این بیماری قارچ Phomopsis obsurans است. این قارچ اندام‌های هوایی گیاه را درگیر می‌کند. در ابتدا لکه‌ها به‌صورت کروی بر روی برگ ایجاد می‌شود. با گسترش بیماری و توسعه آن به میوه، لکه‌های بنفش رنگ بر روی توت‌فرنگی ایجاد می‌شود و حالت آب سوخته به میوه می‌دهد. این لکه به مرور زمکان بزرگ‌تر شده و به‌صورت لکه‌های قهوه‌ای بزرگ در می‌آید که مرکز آن حالت سفت پیدا می‌کند.

روش‌های پیشگیری و کنترل پوسیدگی برگ و میوه توت‌فرنگی:

• ضدعفونی بذر و خاک پیش از کشت
• استفاده از نشا عاری از بیماری
• حذف علف‌های هرز
• تهویه مناسب و تأمین نور کافی
• استفاده از زهکش مناسب
• استفاده از قارچکش های کاپیتان یا ایپرودیون

پوسیدگی چرمی

پوسیدگی چرمی یک بیماری شایع در توت‌فرنگی است که می‌تواند میوه آن را در مراحل مختلف رشد آلوده کند. در عامل این بیماری قارچ Phytophthora cactorum است. این قارچ در رطوبت بالا فعالیت می‌کند و می‌تواند علاوه بر میوه‌ها موجب آلودگی گل و پوسیدگی طوقه نیز شود. ایجاد لکه‌های قهوه‌تی رنگ بر روی میوه از نشانه‌های آلودگی به این قارچ است.

روش‌های پیشگیری و کنترل پوسیدگی چرمی توت‌فرنگی:

• ضدعفونی بذر و خاک پیش از کشت
• تأمین تهویه و زهکشی مناسب
• رعایت فاصله مناسب در کشت
• پوشاندن فاصله بین ردیف‌ها با مالچ
• کنترل شیمیایی با سموم مناسب

پوسیدگی چرمی توت فرنگی

کپک خاکستری توت فرنگی

بیماری کپک خاکستری یکی از شایع‌ترین بیماری‌های توت‌فرنگی است. عامل این بیماری قارچBotrytis cinerea بوده که در شرایط گرم و مرطوب مستعد رشد است. علائم ابتدایی این بیماری بروز لکه‌های کوچک قهوه‌ای رنگ اطراف انتهای میوه است. این بیماری در بخش انتهایی میوه ظاهر می‌شود و به سایر بخش‌ها گسترش می‌یابد. با گسترش بیماری بر روی میوه، بافت توت‌فرنگی آبکی و پوسیده می‌شود. بر روی بافت پوسیده قارچ خاکستری رنگ رشد می‌کند و باعث خشک شدن و مومیایی شدن میوه می‌شود. همچنین این بیماری پس از برداشت نیز می‌تواند باعث تخریب توت‌فرنگی‌ها شود.

کپک خاکستری توت فرنگی

روش‌های پیشگیری و کنترل کپک خاکستری توت‌فرنگی:

• ضدعفونی بذر و خاک پیش از کشت
• تأمین تهویه و زهکشی مناسب
• رعایت فاصله مناسب در کشت
• پوشاندن فاصله بین ردیف‌ها با مالچ
• جمع‌آوری و از بین بردن بوته‌های آلوده
• کنترل شیمیایی با سموم مناسب

پوسیدگی آبکی میوه

عامل پوسیدگی آبکی توت‌فرنگی قارچ Rhizopus stolonifera است. این بیماری در مرحله پس از برداشت و انبارداری میوه توت‌فرنگی بروز می‌کند. عامل بیماری از طریق زخم وارد گیاه می‌شود. این قارچ باعث ایجاد لکه‌های آب‌سوخته و تغییررنگ‌یافته برروی میوه می‌شود. این آبکی شدن میوه می‌شود.

روش‌های پیشگیری و کنترل پوسیدگی آبکی توت‌فرنگی:

• برداشت میوه در صبح زود
• رعایت بهداشت در مراحل برداشت
• انتقال سریع میوه به سردخانه

پوسیدگی آبکی میوه

پژمردگی ورتیسلیومی

عامل این بیماری قارچ Verticillium albo-atrum است. این قارچ می‌تواند تا 25 سال در خاک زنده بماند و با کشت توت‌فرنگی در خاک آلوده به این قارچ، شاه رشد آن و آلوده شدن توت‌فرنگی خواهیم بود. علائم در این بیماری خشک و از بین رفتن برگ‌ها خارجی است. این بیماری پس از گسترش کل بوته را درگیر کرده و از بین می‌برد. این قارچ در درجه حرارات 21 الی 24 درجه سانتی گراد بهترین رشد را دارد. هنوز قارچکشی برای از بین بردن این قارچ معرفی نشده است.

روش‌های پیشگیری و کنترل پژمردگی ورتیسیلیومی توت‌فرنگی:

• استفاده از ارقام مقاوم
• استفاده از بوته‌های سالم
• ضدعفونی بذر و خاک
• تأمین نور کافی
• زهکشی مناسب زمین

پژمردگی ورتیسیلیومی توت فرنگی

پوسیدگی طوقه ناشی از فیتوفترا

این بیماری قارچی از جمله بیماری‌های مهم توت‌فرنگی است. عامل بیماری پوسیدگی طوقه قارچ Phytophthora spp است. این بیماری باعث کوچکی بوته و گیاه و پژمردگی ناگهانی گیاه می‌شود. بیشترین میزان خسارت در این قارچ در مراحل گلدهی تا برداشت اتفاق می‌افتد.

روش‌های پیشگیری و کنترل پوسیدگی طوقه توت‌فرنگی:

• استفاده از ارقام مقاوم
• استفاده از بوته‌های سالم
• ضدعفونی بذر و خاک
• زهکشی مناسب زمین

پوسیدگی طوقه ناشی از فیتوفترا

پوسیدگی ریشه توت‌ فرنگی

بیماری پوسیدگی ریشه توت‌فرنگی که نام دیگر آن ریشه قرمز و یا پوسیدگی مغز ریشه است توسط قارچ Phytophtora fragariae به‌وجود می‌آید. این بیماری در مناطق سرد و مرطوب بیشتر رایج است. علائم این بیماری ضعف کلی گیاه و کاهش رشد بوته است. برگ‌های جوان و مسن گیاه مبتلا به این بیماری در زمان گلدهی به ترتیب ممکن است به رنگ‌های آبی و نارنجی مشاهده شوند. همچنین ریشه
آلوده انشعبات کمتری دارد و در صورتیکه مقطع طولی از ریشه مورد بررسی قرار گیرد، قسمت آوندی آن به‌صورت نوار قرمز تا قهوه‌ای مشاهده می‌شود. ریشه بوته‌های جوان نسبت به این بیماری حساسیت بیشتری دارند. ادوات کشاورزی و آب آلود از عوامل اصلی انتقال این بیماری به بوته‌ها هستند.

روش‌های پیشگیری و کنترل پوسیدگی ریشه توت‌فرنگی:

• استفاده از ارقام مقاوم
• استفاده از بوته‌های سالم
• ضدعفونی بذر و خاک
• زهکشی مناسب زمین
• کنترل شیمیایی قبل از کاشت

بلایت جنوبی در توت‌ فرنگی

بلایت جنوبی در توت‌ فرنگی

عامل این بیماری قارچ Sclerotium rolfsii است که دامنه میزبانی وسیعی دارد و در بسیاری از خاک‌ها وجود دارد. تمام قسمت‌های گیاه توت‌فرنگی می‌تواند توسط این قارچ آلوده شود. اولین علائم عفونت در قسمت‌های تحتانی دمبرگ و نوک برگ‌های بالغ ظاهر می‌شود. با پیشروی این بیماری کل گیاه درگیر می‌شود که موجب مرگ ناگهانی بوته می‌شود.

روش‌های پیشگیری و کنترل بلایت جنوبی توت‌فرنگی:

• ضدعفونی بذر و خاک
• رعایت بهداشت در کاشت و داشت محصول
• اجتناتب از کاشت در خاک‌های دارای سابقه بلایت جنوبی

پوسیدگی موکور توت‌ فرنگی

بیماری موکور در اثر ایجاد زخم در سطح گیاه و نفوذ قارچ Mucor Mucedo به داخل آن ایجاد می‌شود. این قارچ پس از آلوده کردن میوه در عرض چند ساعت پوسیدگی میوه و آبکی شدن آن می‌شود. پس از پوسیدگی میوه، قارچ‌ به‌صورت خوشه‌هایی سفیدرنگ بر روی توت‌فرنگی ایجاد می‌شود. تاکنون قارچ‌کشی برای از بین بردن عامل این بیماری تهیه نشده است.

روش‌های پیشگیری و کنترل موکور توت‌فرنگی:

• ضدعفونی بذر و خاک
• رعایت بهداشت در کاشت و داشت محصول
• زهکشی مناسب زمین

پوسیدگی موکور توت‌ فرنگی

پژمردگی فوزاریوم

این بیماری توسط قارچ Fusarium oxysporum ایجاد می‌شود و می‌تواند گل بوته توت‌فرنگی را از بین ببرد. عامل این بیماری یک قارچ خاکی است که می‌تواند توسط خاک آلوده و یا ادوات کشاورزی آلوده به گیاه منتقل شود. همچنین استرس گرمایی و خشکسالی به تشدید این بیماری در گیاه دامن می‌زند.

روش‌های پیشگیری و کنترل پژمردگی فوزاریوم توت‌فرنگی:

• ضدعفونی بذر و خاک
• رعایت بهداشت در کاشت و داشت محصول
• زهکشی مناسب زمین

بیماری‌های باکتریایی

لکه برگی زاویه‌دار توت فرنگی

بیماری لکه برگی زاویه‌دار توسط باکتری Xanthomonas fragariae در توت‌فرنگی ایجاد می‌شود. این بیماری که بیشنر در مناطق مرطوب شایع است باعث آسیب به اندام‌های هوایی گیاه می‌شود، اما بر روی میوه توت‌فرنگی تأثیری ندارد. علائم این بیماری شامل بروز لکه‌های کوچک تیره در سطح زیر برگ‌ها هستند که به تدریج به رنگ آجری تا قهوه‌ای در می‌آید. این لکه‌ها ابتدا حالت آب‌سوختگی دارد و به تدریج به‌صورت نکروزه تغییر شکل می‌دهد. این بیماری تأثیر مستقیم بر روی میوه ندارد، اما کاهش فتوسنتز در اثر آسیب برگ‌ها باعث کاهش عملکرد بوته می‌شود. محیط مرطوب و دمای هوای 20 الی 25 درجه سانتی‌گراد شرایط مناسبی برای رشد این باکتری فراهم می‌کند.

لکه برگی زاویه‌دار توت‌فرنگی

روش‌های پیشگیری و کنترل لکه برگی زاویه‌دار توت‌فرنگی:

• استفاده از ارقام مقاوم
• رعایت فاصله مناسب کشت برای تأمین تهویه مناسب
• عدم استفاده از آبیاری پاششی
• حذف علف‌های هرز و بقایای بوته‌های آلوده

پژمردگی باکتریایی توت فرنگی

این بیماری بر روی نشاء توت‌فرنگی ایجاد می‌شود اما ممکن است گیاهان بالغ را نیز آلوده کند. عامل بیماری پژمردگی باکتریایی Ralstonia solanacearum است. این باکتری به سلول‌های آوند چوبی گیاه حمله می‌کند و باعث ایجاد حفره در آوندهای گیاه می‌شود. آزمون خروج تراوش شیری رنگ می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند.

روش‌های پیشگیری و کنترل پژمردگی باکتریایی توت‌فرنگی:

• استفاده از بوته‌های سالم
• تأمین نوردهی مناسب
• رعایت فاصله مناسب کشت برای تأمین تهویه مناسب
• تأمین زهکشی مناسب
• استفاده از کود ازته در زمان کاشت

 

بیماری‌های ویروسی

ویروس پیسک توت فرنگی (SMOV)

علائم این بیماری شفاف شدن رگبرگ‌ها، وجود لکه‌های بی‌قاعده و کوتاه ماندن بوته است. این ویروس ابتدا باعث آلودگی برگ گیاه می‌شود و پس از آن به مزوفیل آپیدرم، آوند آبکش و سیتوپلاسم گیاه گسترش می‌یابد. این بیماری عمومآ از طریق مکانیکی منتقل می‌شود.

روش‌های پیشگیری و کنترل ویروس پیسک توت‌فرنگی:

• استفاده از رقم‌های مقاوم
• استفاده از بوته‌های سالم
• رعایت اصول بهداشت در کاشت بوته‌ها

ویروس پیسک توت‌فرنگی (SMOV)

ویروس رگبرگ‌نواری (SVBV)

عامل بیماری رگبرگ نواری ویروس است که توسط شته توت‌فرنگی منتقل می‌شود. این بیماری باعث بروز علائم اولیه به‌صورت نوارهای کلروتیک در امتداد رگبرگ‌های اصلی، در دو طرف برگ می‌شود.

روش‌های پیشگیری و کنترل رگبرگ نواری توت‌فرنگی:

• استفاده از بوته‌های سالم
• حذف علف‌های هرز
• کنترل شته‌های توت‌فرنگی

ویروس رگبرگ‌نواری(SVBV)

نماتدهای شاخه و برگ

عامل بیماری نماتدهای شاخه و برگ توت‌فرنگی ویروسA.ritzemabosi-Aphelenchoides faragariae است. در اثر این ویروس رشد بوته‌ها کم شده و بوته‌های آلوده کوتاه می‌مانند. همچنین در این بوته‌ها برگ‌های جوان اغلب کوچک هستند و به رنگ قرمز در می‌آیند. دوره این بیماری حدود دوهفته است. از دیگر علائم این بیماری می‌توان به بدشکلی جوانه و گل و کاهش تولید میوه در بوته اشاره کرد.

روش‌های پیشگیری و کنترل نماتدهای شاخه و برگ توت‌فرنگی:

• استفاده از ارقام مقاوم
• تیمار حرارتی با آب گرم
• جمع‌آوری و امحا بوته‌های آلوده
• محلول‌پاشی پاراتیون

نماتدهای ریشه گرهی

نماتدهای انگل گیاهی بیمارگر انواع مختلف گیاهان هستند. در باره این بیماری در دو مقاله 1 و 2  منتشر شده در مجله کشاورزی اگروتک بخوانید.

نماتدهای مولد زخم ریشه

عامل این بیماری ویروس P.pratensis یا P.penetrans است. علائم این بیماری شامل کاهش رشد، کوتولگی، زردی و کوچک شدن برگ‌ها است. وجه تمایز این بیماری با سایر بیماری‌های مشابه در وجود زخم‌های نکروزه بر روی ریشه است. این زخم‌ها ضمن تخریب لایه کورتکس ریشه، باعث کاهش رشد ریشه نیز می‌شوند.

روش‌های پیشگیری و کنترل نماتدهای مولد زخم ریشه توت‌فرنگی:

• ایجاد شرایط مناسب جهت کاشت بوته
• تیمار آب گرم ریشه

نماتدهای مولد زخم ریشه

نماتدهای خنجری

عامل این بیماری ویروس Xiphinema spp است. این نماتدها که ریشه گیاه را درگیر می‌کند به عمق 4 الی 5 سلولی اپیدرم و کورتکس رخنه کرده و سبب ایجاد زخم‌های آجری رنگ بر روی ریشه می‌شود. همچنین ممکن از در اثر این بیماری گال‌های انتهایی در نوک ریشه‌ها تشکیل شود. تغذیه نمادها از ریشه باعث توقف رشد ریشه و متعاقبأ اختلال در رشد گیاه می‌شود.

روش‌های پیشگیری و کنترل نماتدهای خنجری توت‌فرنگی:

• استفاده از بوته‌های سالم برای کشت
• تقویت رشد گیاه
• تیمار آب گرم ریشه

 

علف هرز

پیچک صحرایی

پیچک صحرایی با نام علمیConvolvulus arvensis  یک گونه از رده پیچک‌ است. این گیاه یکی از علف‌های هرز یک یا چند ساله دارای ریشه عمیق و مقاوم به خشکی در ایران است. ویژگی‌های این گیاه وجود ساقه پیجنده یا خوابنده، برگ‌های با دمبرگ پیکانی‌شکل کشیده خطی، باریک و سه‌گوش، گل‌های سفید یا بنفش و میوه فاقد کرک کپسولی شکل است.

پیچک صحرایی

ترشک

گیاه ترشک سه برگ با نام علمی Oxalis sp گیاهی علفی و چند ساله است که ساقه ریرزمینی خزنده و باریکی دارد که نهایتأ طول آن به 40 سانتی‌متر می‌رسد. در ایران این گیاه به نام‌های ترش‌واش، شبدر ترش، ترشک و شبدر زینتی شناخته می‌شود. برگ‌های این گیاه شبیه به گیاه شبدر بوده و دارای سه برگچه قلبی شکل است. این گیاه دارای گونه‌های مختلف است.

ترشک

اویارسلام

اویارسلام یا آبیارسلام با نام علمی Cyperus spp گیاهی یکساله از خانواده جگنیان است. این گیاه می‌تواند تا ارتفاع 70 سانتی‌متر رشد کند. ساقه این گیاه مقطع سه گوش دارد و ضخامت آن نزدیک به 4 میلی‌متر است. این گیاه دارای گونه‌های مختلف است. اویارسلام زرد که از علف‌های هرز توت‌فرنگی است دارای ریزوم در نوک ریشه‌ها است. گل زرد یا زرد مایل به قهوه‌ای، دانه قهوه‌ای مایل به زرد از دیگر ویژگی‌های این علف هرز است و مبارزه با آن بسیار دشوار است.

اویارسلام

کنگر وحشی

این گیاه با نام علمی Cirsium arvense Scop گیاهی خودرو با ساقه‌های ضخیم است. این گیاه بین 30 الی 80 سانتی‌متر رشد می‌کند و دارای ریزوم عمیق و ضخیم، برگ ها در دو سطح زبر و خشن، برگ‌های پایینی سینوسی با بخش‌های شانه‌ای و برگ‌های بالایی کوچک و گل‌های صورتی مجتمع در کپه‌هایی در انتها به شکل پانیکول دیهیم است. کنگر وحشی گیاهی بسیار مقاوم در شرایط خشکی است و می‌تواند در مناطق کم رطوبت و خشک هم بروید.

کنگر وحشی

چمن گندمی رونده

این گیاه با نام علمی .Agropyrum repens L یک گونه از تیره گندمیان است. چمن گندمی رونده یک گیاه پایا شبیه چمن است که در کنار جوی‌های آب رشد می‌کند، در زمستان خشک می‌شود و در بهار رشد خود را از سر می‌گیرد. این علف هرز بیشتر در مناطق گرم می‌روید. ارتفاع رشد این گیاه بین 40 الی 100 سانتی‌متر است. این گیاه بدون کرک بوده و درای ساقه‌های افراشته محکم و برگ‌های سبزآبی، سنبله بلند فشرده دو ردیفه و سنبلک‌‌های همپوش تخم‌مرغی‌شکل فشرده با ۴-۶ گل غالبأ سیخک‌دار است. اين گياه بيشتر از طريق ريزوم تکثير پيدا مى‌کند و به همين علت کنترل آن مشکل است.

مدیریت و کنترل علف‌های هرز

برای مدیریت و کنترل علف‌های هرز اتخاذ مدیریت تلفیقی روش مناسب‌تری نسبت به مبارزه شیمیایی صرف است. در مدیریت تلفیقی علف‌های هرز (IWM) با ترکیب روش‌های فیزیکی، زراعی، بیولوژیکی و شیمیایی برای کاهش خسارت علف‌های هرز تاکید می‌شود. هدف اصلی از به‌کارگیری این روش تغییر رابطه گیاه با علف هرز به نفع رشد گیاه و جلوگیری از تکثیر و رشد مجدد علف‌های هرز در زمین و ورود علف‌های هرز جدید به آن است. در ادامه برخی از روش‌های مدیریت علف‌های هرز بیان شده است.

• انتخاب مزرعه عاری از علف‌های هرز یا پاک‌سازی شده
• اعمال شخم عمیق، دیسک‌زنی و ایجاد فارو پیش از کشت توت‌فرنگی
• رعایت نکات بهداشتی در انجام عملیات کشاورزی
• تناوب زراعی دو ساله با گندم، ذرت یا سبزیجات
• کشت ردیفی محصول و انجام وجین دستی یا کولتیواتور زدن مزرعه ۲ الی 3 هفته پس از کاشت
• انجام عملیات کولتیواتورزنی ۲ ماه بعد از کاشت تا عمق حداکثر ۵ سانتی‌متر
• استفاده از مالچ گیاهی (کشت گیاهانی نظیر نخودفرنگی و گندم در بین ردیف‌های کاشت)
• استفاده از علف‌کش در زمان خاک‌ورزی مزرعه

سوالات خود را درباره پیشگیری و یا درمان بیماری‌ها و آفات توت فرنگی با مشاورین اگروتک در بخش مشاوره متنی اپلیکیش اگروتک به صورت رایگان مطرح کنید.