مدیریت تریپس غربی گل در گلخانه‌ها و مزارع سبزی و جالیز

معرفی

تریپس غربی گل با نام علمی Frankliniella occidentalis یک آفت خسارتزا و فرصت طلب است. رشد و نمو این آفت روی طيف گسترده‌ای از گونه‌های گياهي در بسياری از مزارع و گلخانه‌های توليد محصولات كشاورزی به خصوص سبزی و جالیز صورت مي‌گيرد. تطبيق پذیری طبيعي این آفت باعث شده تا این تریپس در طيف وسيعي از دماها و رطوبت در شرایط مزرعه و گلخانه رشد و نمو نماید.

تریپس غربی گل یک گونه پلي فاژ با حداقل 250 گونه از بيش از 65 خانواده گياهي ميزبان است.

حشرات بالغ این آفت می‌تواند ناقل ویروس باشد. تریپس غربي گل به عنوان یک آفت در فضای باز و در گلخانه‌ها یافت مي‌شود و به گلها ، ميوه‌ها و برگ‌های طيف وسيعي از گياهان زراعي حمله مي‌كند. ميزبان‌های این آفت شامل گوجه فرنگي، فلفل دلمه‌ای، خيار، خربزه، كلم، كدو، طالبي، كاهو، بادمجان، هویج، پياز، سير، چغندر، حبوبات و گلهای زینتي شامل گل داوودی، ژربرا، گل رز و درختان ميوه دانه‌دار و هسته‌دار، انگور و گندم مي‌باشد.تریپس غربي گل در سال 1385 وارد ایران شد و تاكنون در بيشتر نقاط منتشر شده است. این آفت مي‌تواند به سرعت رشد كند و در دمای مطلوب در عرض دو هفته یا كمتر، از مرحله تخم به حشره بالغ تبدیل شود.

خسارت

تریپس غربي گل با خراش دادن سلول­های گياهي و مکيدن محتویات سلولي ، تغذیه مي‌كند. سلول‌های آسيب دیده متلاشي شده و لکه های برنزی یا زنگ زده روی برگ ها یا ميوه ها ایجاد مي‌كند. علاوه بر آسيب مستقيم گياهي، این آفت چندین گونه از ویروس های مخرب گياهي را در جنسTospovirus ا(Bunyaviridae)  از جمله ویروس پژمردگي لکه‌ای گوجه فرنگي  TSWVرا منتقل مي كند.

ردیابی آفت

شرایط گلخانه در بسياری از مناطق برای توسعه تریپس غربي گل، حتي در زمستان مناسب است. هنگامي كه آفت در گلخانه استقرار یافت، كنترل آن ممکن است دشوار باشد، بنابراین تشخيص زودهنگام آلودگي مهم است. این تریپس آنقدر كوچک است كه تنها زماني كه به تعداد بسيار زیاد وجود داشته باشد، توسط كارشناسان و كشاورزان ممکن است شناسایي شود. حشرات بالغ و پوره‌ها (لاروها) مي‌توانند در مکان‌های مخفي روی گياهان، زیر كرک‌های برگي، درون جوانه‌های در حال رشد ، محصور در برگ‌های در حال رشد یا زیر كاسبرگ‌ها پنهان شوند. تخم‌های آفت در داخل بافت‌های گياهي گذاشته شده و پنهان هستند ردیابي جمعيت تریپس غربي گل جزء ضروری در مدیریت تلفيقي این آفت است. ردیابي به منظور مدیریت موثر و پيش بيني طغيان آفت‌، مداخله زودهنگام و درک آستانه های اقتصادی حياتي است. با این حال ، تأثير اقتصادی آفت با توجه به اهميت صادراتي آن روی محصولات كشاورزی تازه خوری حائز اهميت است و آستانه اقتصادی برای محصولات صادراتي صفر در نظر گرفته مي شود.

مدیریت آفت 

به دليل اندازه كوچک و دشواری تشخيص و شناسایي ، استقرار وسيع تریپس اغلب به خصوص با گرم شدن هوا به سرعت اتفاق مي افتد. حشرات بالغ آفت قادر به مهاجرت در فواصل طولاني و رسيدن به گياهان ميزبان جدید هستند و مي‌توانند به سرعت ویروس‌های گياهي را منتقل كنند. با در نظر گرفتن این خطرات، موثرترین رویکرد برای مقابله با این گونه مهاجم، جلوگيری از ورود و استقرار آن در محیط غيرآلوده است. از آنجا كه F. occidentalis خيلي سریع تکثير مي‌شود و نقش آن در انتقال ویروس بسيار سریع است، روش‌های زراعي و بيولوژیک باید قبل از استفاده از آفت كش‌ها مدنظر قرار گيرند. كنترل با استفاده از آفتکش‌ها بایستي به طور گسترده انجام شود، اما اغلب توانایي پنهان شدن، این آفت را از دسترس آفت کش دور نگه مي‌دارد. همچنين جمعيت‌های آفت به سرعت در برابر آفت­کش مقاومت نشان مي‌دهند. در دنيا فرمولاسيون‌های مختلفي از حشره كش‌ها و همچنين روش‌های كاربرد آنها در برابر این آفت وجود دارد اما مؤثرترین روش برای مدیریت این آفت در حال حاضر روش های مدیریت تلفيقي  IPMاست و تنها در مواقعي كه استفاده از حشره كش ضروری است، کشاورزان از آفت كش‌های دارای سميت اندک و دوره كارنس كوتاه استفاده مي­كنند و تناوب در کاربرد آفتکش ها جهت جلوگيری از ایجاد مقاومت الزامي است. اساس روش‌های مدیریت تلفيقي عليه این آفت در گلخانه ها ابتدا ایجاد شرایط عاری از تریپس از طریق كنترل علف های هرز، جلوگيری از ورود تریپس به گلخانه با نصب توری و استفاده از نشاء بدون آفت است.

در شرایط مزرعه‌ای، به حداقل رساندن استقرار آفت و امکان افزایش جمعيت­ دشمنان طبيعي یک رویکرد مدیریتي موفق است. استفاده از مالچ منعکس كننده اشعه ماوراء بنفش نور خورشید، مکان یابي ميزبان توسط آفت را مختل مي­كند. استفاده از روشهای كنترل مکانيکي و فيزیکي پس از برداشت محصولات كشاورزی ميتواند احتمال انتقال آفت را روی محصولات صادراتي كاهش دهد.