شناسایی و مبارزه با آفت پسیل زیتون

معرفی

پسیل زیتون (Euphyllura straminea) از آفات مهم زیتون است که با تغذیه از شیره گیاهی، از نظر کمی و کیفی، موجب کاهش عملکرد درختان زیتون می‌شود. این آفت از آفات کلیدی زیتون در اکثر مناطق زیتون‌خیز دنیا از جمله یونان، اسپانیا، ایتالیا، ترکیه، لبنان، الجزایر و غیره محسوب می‌شود. در ایران نیز در اکثر زیتون کاری‌ها از جمله گیلان، زنجان، قزوین و فارس گزارش شده است. پسیل زیتون قادر است عملکرد محصول را تا 31 درصد کاهش دهد و تا حدود سه درصد، موجب آفت کیفیت روغن استحصالی شود.

بیولوژی آفت

این آفت بسته به شرایط آب و هوایی منطقه، یک تا سه نسل در سال دارد که در شمال کشور یک نسل می‌باشد. زمستان‌گذرانی این آفت به صورت حشره کامل است که در پناهگاه‌هاي مختلف روي تنه درخت زیتون انجام می‌شود. حشرات کامل زمستان‌گذران، معمولا ماده‌هاي بارور هستند که در اوایل بهار با افزایش دما شروع به فعالیت و تغذیه از شیره گیاهی می‌کنند. حشرات ماده تخم‌هاي خود را روي ساقه‌ها و جوانه‌هاي تازه می‌گذارند. یک حشره ماده قادر است، هزار تخم یا بیشتر بگذارد و تخم‌ها یک تا دو هفته بعد تفریخ می‌شوند. پوره‌هاي نسل اول، دوم و سوم، به ترتیب در فروردین، خرداد و مهر ماه، ظاهر می‌شوند. طول دوره زندگی پسیل زیتون از مرحله تخم تا حشره کامل، حدود دو ماه است. دماي بهینه براي فعالیت این آفت، 20 تا 25 درجه سلسیوس است.

حشره بالغ پسیل

خسارت آفت پسیل زیتون

مهم‌ترین مرحله خسارت به گیاه مرحله پورگی حشره است که با تغذیه از شیره گیاهی باعث ضعف عمومی، ریزش گل، میوه و برگ، کاهش رشد میوه‌ها و کاهش عملکرد می‌شود. حشره کامل و پوره‌هاي آفت با مکیدن شیره گیاهی و تولید تارهاي مومی سفید رنگ روي خوشه‌هاي گل، از بارور شدن آنها جلوگیري می‌کنند. پوره‌ها در زیر این توده‌هاي پنبه مانند مخفی شده و با مکیدن شیره گیاهی به زندگی خود ادامه می‌دهند. در مناطقی که جمعیت آفت زیاد است، توده‌هاي پنبه اي سفید رنگ، چنان سرشاخه‌ها را می‌پوشانند که درختان آلوده از دور به خوبی مشخص می‌شوند. همچنین، به علت عسلکی که پوره‌ها از خود تراوش می‌کنند، درخت خیس به نظر می‌رسد. ترشح عسلک و رشته‌هاي مومی توسط این آفت از یک طرف به علت جذب گرد و خاك و هم چنین ایجاد شرایط رشد قارچ مولد دوده (فوماژین)، مانع رسیدن نور به برگ‌ها شده و عملیات فتوسنتز را دچار اختلال می‌کند. در چرخه رشد درخت زیتون، بیشترین خسارت آفت پسیل زیتون، در مرحله گلدهی است.

رشته‌های پنبه‌ای شکل علامت بارز خسارت پسیل زیتون

روش‌هاي كنترل

• پایش و ردیابی آفت
• هرس بهاره
• حذف پاجوش‌ها و نرك‌ها
• تغذیه گیاهی مناسب و تقویت درختان
• آبیاري منظم و کافی جهت کمک به دریافت مواد غذایی و جلوگیري از تنش‌هاي آبی

مبارزه شیمیایی با سمومی نظیر دیازینون، مالاتیون یا کلروپیریفوس که جهت افزایش کارایی می‌توان سموم مذکور را به همراه روغن ولک دو درصد در سمپاشی زمستانه و یک درصد در سمپاشی اوایل بهار استفاده کرد.