اهمیت بر در گیاه
یکی از عناصر اساسی برای رشد گیاهان عنصر “بر” محسوب می شود. این عنصر در دسته عناصر غذایی کم مصرف قرار میگیرد و به صورت آنیون توسط گیاه جذب میشود. یکی از کودهای حاوی عنصر بر اسید بوریک میباشد که برای تامین نیاز گیاه به این عنصر مورد استفاده قرار میگیرد.
این عنصر همانند سایر عناصر غذایی در تمامی محصولات زراعی استفاده میشود و به عنوان یک ماده مغذی برای گیاهان شناخته میشود. میزان مصرف، مقدار مصرف و همچنین زمان مصرف کود حائز اهمیت است که بسته به نوع محصول، مرحله رشدی گیاه، نوع خاک، بافت خاک، سن گیاه و … متفاوت میباشد.
اهمیت کود بر
عنصر بر برای رشد و نمو تمام محصولات کشاورزی بسیار پر اهمیت میباشد. وجود عنصر بر برای ساختار، ساختمان و حفظ دیواره سلولهای گیاهی و همچنین روند مراحل گردهافشانی و به طور کلی برای ساختارهای مهم تولید مثل تمام گیاهان مهم است. فقدان آن میتواند خسارتهای جدی در ساختارهای گیاهی ایجاد کند. این عنصر از عناصر کم مصرف یا عناصر میکرو و بسیار مهم و ضروری است. در خصوص جذب بر باید اشاره کرد که در خاکهای آهکی که دارای اسیدیته بالا هستند و همچنین در آبهایی که دارای بیکربنات بالایی هستند سختتر میباشد.
در همین راستا به دلیل اینکه در اکثر نقاط ایران این شرایط وجود دارد با کمبود عنصر بر یا جذب درست آن مواجه هستیم. لازم به ذکر است عنصر کودی بر به خاطر داشتن بار منفی به آسانی در خاکها به خصوص خاکهای سبک شسته و به طبع آن جذب نمیشود.
با توجه به درصد بالای خاکهای آهکی کشور (معمولا 97 درصد خاکها) عنصر بر با عنصر کلسیم واکنش داده و سبب شده تا جذب آن در گیاه با مشکل مواجه گردد، از این رو کمبود آن را در اکثر خاکها شاهد هستیم. به همین دلیل توصیه میشود بهترین فرم مورد نیاز عنصر بر در گیاه به صورت اسید بوریک تامین گردد تا هم اصلاح خاک و هم با کاهش پیاچ جذب آن افزایش یابد.
روشهای جذب بهتر عنصر بر
برای کاهش پیاچ و بالا بردن جذب عنصر بر و سایر ریزمغذیها مانند آهن، منگنز روی، مولیبدن، مس و فسفر توصیه میشود از اسیدهایی مثل اسید فسفریک و اسید انفوریک در برنامه غذایی استفاده گردد. از عناصر دیگری که میتواند به جذب عنصر بر و سایر ریزمغذیها کمک کند کودگوگرد معدنی اسیدی میباشد.
باید توجه داشت که عنصر بر در فرآیند گلدهی و تشکیل میوه بسیار مهم و موثر است و مزارع و باغهای زیادی بودهاند که به دلیل کمبود عنصر بر درگیر ریزش شدید گل، کاهش گلدهی و به طبع آن کاهش میزان محصول را به دنبال خود داشته است.
برخی از علائم کمبود عنصر بر در گیاهان مختلف
سیب: سیاه شدن وسط میوه، بد شكلی میوه، چوب پنبهای شدن میوه و ترك خوردگی تنه درخت
گلابی: از بین رفتن گل پیش از باز شدن
گریب فروت: بد شكلی میوه
انگور: عمل تلقیح خوب انجام نمیشود و خالی بودن خوشه از میوه
چغندرقند: قهوهای شدن یا دل سیاهی ریشه
ذرت: بر هم ریختن نظم دانهبندی، جاروئی شدن و خالی بودن بعضی از نقاط میوه از دانه
آفتابگردان: ضعف دانه بندی وتغییر شكل طبق
مصرف بیش از حد هر عنصر غذایی برای گیاه میتواند موجب علائم مسمومیت و همچنین بر هم خوردن تعادل برنامه و مواد غذایی شود که عنصر بر نیز از این مورد مستثنی نیست. پس بسیار مهم است قبل از انجام کاشت حتما آنالیز آب، خاک و همچنین در زمان تغذیه گیاهی برای نوشتن برنامه غذایی دقیق به تهیه آنالیز برگ نیز اقدام شود.