بخش اول: آموزش کشاورزی
بیماری سفیدک داخلی سیب‌زمینی عامل قحطی معروف ایرلندی
(نویسنده: رباب اعزازی)
مقدمه
بیماری سفیدک داخلی یا بلایت دیررس یا بادزدگی سیب‌زمینی که توسط بیمارگر Phytophthora infestans ایجاد میشود، از مهمترین بیماري‌های سیب‌زمینی به ویژه در مناطق با آب و هوای سرد و مرطوب محسوب میشود. این بیماری بین سال‌های 1845 تا 1847در اروپا به صورت اپیدمی ظاهر گردیده که منجر به قحطی معروف ایرلند، و به دنبال آن مرگ و مهاجرت بیش از سه میلیون نفر شد. این بیماری در سال 1376 در ایران در مناطق سیب‌زمینی‌کاری استان اردبیل شیوع پیدا کرده و باعث از بین رفتن بیش از 5000 هکتار از مزارع سیب زمینی گردید. این بیماری علاوه بر سیب‌زمینی، روی گوجه فرنگی و بادمجان نیز خسارت وارد می‌کند. سرعت انتشار بیماري بسیار بالا بوده و در شرایط مساعد، ظرف چند روز می‌تواند تمام مزرعه را آلوده و نابود کند.
علائم بیماری
در برگها علائم ابتدا به‌صورت نقاط کوچک آب سوخته ظاهر شده و در شرایط مرطوب این لکه‌ها بزرگ‌تر شده و قهوه‌ای و بنفش‌رنگ می‌شوند و باعث سوختگی شاخ و برگ میشود. در آلودگی شدید، تمام اندام‌های هوایی سیب‌زمینی در مزرعه سوخته و بوی نامطبوعی در مزرعه استشمام میشود. در غده نیز علائم به‌صورت لکه‌های قهوه‌ای نامنظم و تا عمق 1.5 سانتیمتری دیده می‌شوند.
زیست‌شناسی و اپیدمیولوژی
عامل این بیماری زمستان را بصورت مسیلیوم در غده های آلوده سیب‌زمینی سپری می‌كند. گیاهان جوان با كشت غده آلوده در خاک یا از طریق عامل بیماری موجود در غده آلوده‌های كه از سال قبل در مزرعه باقی مانده است، دچار آلودگی می‌شوند. شرایط مناسب برای بیماری آب و هوای سرد و مرطوب است. در دمای بالای 13 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی كمتر از 100 درصد اسپورها به وسیله باد انتشار می‌یابند و مستقیما جوانه می‌زنند و موجب انتقال بیماری از یک مزرعه به مزرعه دیگر می‌شوند. در دمای 13 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 100درصد هر اسپورانژ تولید 8 تا 12 زئوسپور كرده و به وسیله باران منتقل شده و در مزرعه موجب توسعه سریع بیماری می‌شوند.
روش‌هاي كنترل
- استفاده از ارقام مقاوم
- مبارزه زراعی و بهداشتی شامل:
- اجتناب از كشت غده‌های آلوده به بیماری
- كشت غده‌های بذری سیب زمینی در عمق مناسب
- خاكدهی پای بوته جهت كاهش خطر ناشی از گسترش آلودگی از قسمت‌های هوایی به غده
- عدم استفاده از آبیاری بارانی و یا اجتناب از شرایط غرقابی مزرعه
- رعایت آیش و تناوب چند ساله با غلات
- تنظیم تهویه و كاهش رطوبت سطح بوته‌ها
- اجتناب از آبیاری مزارع در هنگام شیوع بیماری
- جمع آوری و از بین بردن بقایای گیاهی و سیب زمینی‌های باقیمانده در مزرعه
- رعایت حداقل2 هفته فاصله زمانی بین سرزنی بوته‌ها و برداشت غده‌ها
- خشک كردن غده‌ها قبل از انبارداری و نگه داری غده‌ها در انبارهای سرد و با تهویه
- كنترل شیمیایی با استفاده از سموم مناسب
بهبود رنگ‌گیری حبه و افزایش عملکرد انگور به روش به‌باغی
(نویسنده: کامران حاجی‌وند)
رنگ حبه در انگور
ارقام انگور بر اساس رنگ حبه به سه گروه سیاه، قرمز و سفید گروه بندي می‌شوند. در پوست حبه ارقام سیاه و قرمز رنگدانه آنتوسیانین تجمع پیدا کرده و مقدار و نوع آن رنگ حبه را تعیین می‌نمايد اما در ارقام با حبه سفید اين رنگدانه در پوست حبه تجمع ندارد.
شدت و يکنواختی رنگ حبه در ارقام انگور رنگی قرمز و سیاه يکی از فاکتورهاي بسیار مهم در بازارپسندي این محصول باغی است.
با توجه به اهمیت بالای رنگ حبه در ظاهر خوشه و تعیین بازارپسندي آن، تا به امروز اثرات عوامل متعددي از جمله نور، حرارت، عملیات باغی، مواد شیمیايی و فاکتورهاي ديگري بر تجمع آنتوسیانین و رنگ‌گیري ارقام رنگی انگور مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
استفاده از روش‌هاي مديريتی شامل آبیاري و تغذيه مناسب تا استفاده از هورمونها و تنظیم کننده‌هاي رشد مانند اکسین، سايتوکنین، جیبرلین، اسید آبسیزيک، اتفن و ويتامین ها براي بهبود رنگ‌گیري رايج هستند.
روش‌های به‌باغی برای افزایش کیفیت و عملکرد محصول
- حلقه‌برداری
حلقه‌برداري يکی از روش‌های کاربردی براي افزايش تشکیل میوه، افزايش اندازه حبه، بهبود رنگ‌گیري و تسريع در رسیدگی میوه است که شامل برداشتن نوار باريکی از پوست تنه، بازو و شاخه بارده يک ساله می‌باشد. با برداشته شدن يک نوار کامل از پوست محل آوندهاي آبکش براي مدتی حرکت طبیعی مواد غذايی ساخته شده در برگها به سمت پايین حلقه متوقف میشود و میزان مواد هیدروکربنه و تعدادي از هورمون‌هاي رشد در محل بالای زخم حلقه افزايش می‌يابند. همچنین حلقه‌برداري به طور غیر مستقیم و با کاهش رشد ريشه، سبب کند شدن حرکت آب و املاح معدنی و تنظیم کننده‌هاي رشد از ريشه‌ها به سمت تاج تاک و در نهايت مريستم‌هاي انتهايی ساقه شده و به اين ترتیب باعث کاهش رشد رويشی میشود. با کاهش رشد رويشی، میزان کربوهیدرات بیشتري به حبهها و خوشه‌ها اختصاص يافته و موجبات افزايش وزن حبهها را فراهم می‌آورد. حلقه‌برداري با هدف بهبود رنگ‌گیري و زودرس کردن بايد در مراحل اولیه رسیدگی، همزمان با تجمع سريع قندها در حبه و ظهور اولین عاليم تغییر رنگ انجام گیرد.
- هرس برگ و تنک کردن خوشه
سطح برگی بیش از حد، با سايه اندازي روي میوه‌ها از رنگ‌گیري حبهها جلوگیری به عمل می‌آورد. حذف برگهاي اطراف خوشه به طور وسیع در تاکستان‌هاي اغلب مناطق مخصوصان مناطق سرد و ابري به‌يژه در ارقام با حبه هاي قرمز، براي افزايش رنگ‌گیري میوه انجام میشود. حذف برگهاي ناحیه خوشه باعث بهبود جريان هواي اطراف خوشه، تماس و نفوذ بهتر نور، کاهش شدت تعدادي از بیماريها مانند بوتريتیس، سفیدک حقیقی و دروغی، نفوذ بهتر سم و کودهاي محلول پاش و در نهايت بهبود کیفیت میوه (عطر و طعم، رنگ حبه) میشود. حذف برگها در فاصله زمانی قبل از گلدهی تا مرحله تغییر رنگ میوه‌ها انجام می‌گیرد اما هرس برگ به منظور بهبود رنگ‌گیري در ارقام رنگی حساس به نور بهتر است که در مرحله تغییر رنگ میوه شروع شود. با این حال حذف برگهاي اطراف خوشه در مرحله تغییر رنگ در مناطق گرم با تابش زياد نور خورشید توصیه نمی‌شود چون احتمال سوختگی خوشه را افزايش خواهد داد.
- آبیاری و تنش مدیریت شده آبی
آبیاري در اين دوره بايد به صورتی انجام شود که شاخه و برگ درخت حفظ شده و تنشی به آنها وارد نشود. آبیاري زياد در اين دوره باعث به تأخیر افتادن رسیدن میوه‌ها، پوسیده شدن خوشه‌ها، ترک برداشتن حبهها، تداوم رشد رويشی و تأخیر و يا عدم بلوغ چوب شاخه‌ها خواهد شد. از طرفی کافی نبودن آبیاري در اين دوره نیز می‌تواند اندازه، رنگ‌گیري و بلوغ حبهها و محصول کل را کاهش دهد. بر اين اساس مديريت صحیح آبیاري در کل دوره رشد تاک و به‌يژه در مرحله ترش و شیرين شدن يا دگرفامی(تغییر رنگ حبهها) از اهمیت زیادی برخوردار است. کم آبیاري تنظیم شده روشی است که به منظور حفظ آب و دست يافتن به کنترل رشد رويشی بدون تاثیر بر عملکرد و کیفیت میوه استفاده میشود. اين تکنیک کنترل و مديريت تنش آبی به وسیله انجام آبیاري کمتر از میزان مورد نیاز گیاه و نگه داشتن رطوبت خاک در شرايط خشکی نسبی است. قطع آبیاري بايد به اندازه اي باشد تا تاک در تنش جزئی بی‌آبی قرار گیرد و سپس آبیاري کامل و معمول انجام شود. لازم به توضیح است که این کار نباید باعث تنش شدید به بوته گردد.
تغذیه کاربرد عناصر کم‌مصرف و پرمصرف و تنظیم کننده‌های رشد
عملکرد و کیفیت میوه بستگی به تعادل درست کلیه عناصر کم مصرف و پر مصرف در اندام هاي تاک دارند. علاوه بر جذب عناصر غذايی از ريشه، تاک به آسانی قادر به جذب تعدادي از عناصر از اندام‌هاي سبز مانند برگ و حبه می‌باشد.
- نیتروژن
کم بودن نیتروژن در کل براي تولید رنگدانه آنتوسیانین در بافتهاي رويشی و میوه مناسب است. مصرف زياد نیتروژن باعث کاهش غلظت آنتوسیانین در انگور میشود و ممکن است از طريق افزايش سطح کلروفیل باعث کاهش شدت رنگ قرمز در اين میوه شود. لازم به ذکر است که نیتروژن یکی از عناصر دخیل در سایزگیری و کیفیت میوه می‌باشد که باید به صورت متعادل مصرف گردد
- پتاسیم
به عنوان يک عنصر پر مصرف در انگور، نقش اصلی در سنتز پروتئین و کربوهیدراتها، فعالیت آنزيمها، انتقال در سطح غشاء، حفظ تورژسانس سلول، روابط آب در گیاه را بر عهده دارد. در طی فرآيند رسیدگی، پتاسیم بواسطه انتقال از برگهاي بالغ ابتدا در بافتهاي پوست حبه تجم پیدا خواهد کرد. در مرحله رسیدگی، حبه‌هاي انگور مصرف کننده اصلی پتاسیم می‌باشند. افزايش غلظت پتاسیم در حبه شرايط را براي تجمع مواد جامد محلول(شامل قندها)و کاهش اسید کل حبهها فراهم می‌نماید. مصرف پتاسیم در مرحله شروع دگرفامی تاثیر به مراتب بیشتري بر رنگ‌گیري حبه در مقايسه با مصرف آن در قبل از دگرفامی و يا خیلی نزديک به مرحله رسیدن دارد. در تعداد زيادي از ارقام انگور مصرف کود حاوي پتاسیم بالا در مرحله شروع دگرفامی و تکرار محلولپاشی در 10 الی 14 روز بعد باعث افزايش میزان قند حبه، تسريع رسیدگی و بهبود رنگ پوست میشود بر اين اساس تعادل عناصر غذايی از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین گزارش شده است که محلولپاشی برگی فسفر و پتاسیم باعث افزايش مواد جامد محلول و آنتوسانین حبه میشود.
- روی
عنصر روی برای فعال سازی ضروری است و همچنین برای بیوسنتز تنظیم کننده‌های رشد(هورمون های گیاهی) مانند IAA ایندول استیک اسید به عنوان کوفاکتور عمل می‌کند. می‌توان این عنصر را از طریق محلول پاشی برگی کلات روی در مراحل گلدهی و زمان تغییر رنگ میوه ها به کار برد.
- عصاره جلبک دریایی و آمینواسیدها
انگور همواره با تنش‌های محیطی ابتدای فصل(تنش سرما) تنش اختلاف زیاد دمای روز و شب که موجب افت شدید کیفیت و عملکرد تاک میشود، و دیگر تنش های محیطی مواجه است. به همین خاطر کاربرد آمینو اسید ها در کنار عصارهی جلبک دریایی باعث بالا رفتن مقاومت تاکستان در برابر این تنش‌ها میشود.
تغذیه برگی و اهمیت آن
(نویسنده: احمد مشتاقی)
علاوه بر تغذیه از طریق ریشه یکی دیگر از راه های تامین عناصر برای گیاه به صورت تکمیلی تغذیه برگی می‌باشد. تغذیه برگی شامل استفاده از کود به صورت محلول روی شاخ و برگ گیاهان در قالب یک ترکیب غذایی رقیق شده با آب می باشد.
با محلول پاشی، گیاه مواد مغذی را به فرم یونی، از طریق برگ و سایر اندام های هوایی جذب می کند. تغذیه گیاهان با مواد غذایی مناسب از جنبه های مهم حفظ سلامت و عملکرد گیاه محسوب می شود.
به خصوص در زمان هایی که ریشه قدرت جذب بسیار پایینی دارد(تنش های مختلف وارده به گیاه) و امکان جذب عناصر از ریشه افت می‌کند و یا می‌خواهیم هر چه سریعتر کمبودی رفع شده یا یک عنصر خاصی سریع به گیاه برسد و یا در مورد عناصری که به مقدار کم برای گیاه مورد نیاز می‌باشند ولی گران هستند، این روش می‌تواند موثر باشد.
نکته قابل تامل این است که تغذیه برگی فقط به عنوان یک سرم عمل می‌کند تا حال گیاه خوب شود تا بعد تغذیه به صورت کودآبیاری انجام پذیرد و به هیج عنوان تغذیه برگی نمی تواند جایگزین کود آبیاری گردد.
کارایی تغذیه برگی، به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی کود، فیزیولوژی رشدی محصول، گونه، نوع و سن برگ، شرایط محیطی، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی محلول تهیه شده و روش کاربرد بستگی دارد.
تغذیه برگی می‌تواند موجب شکست خواب در انگور و درختان خزان کننده و تحریک گل آغازي در درختان و به دنبال آن افزایش گلدهی، عملکرد و کاهش تناوب باردهی شود.
وضعیت غذایی گیاه می‌تواند تأثیر معنی‌دار بر پاسخ گیاه به کاربرد برگی کودها داشته باشد. وضعیت غذایی گیاه تحت تأثیر گونه گیاه، عنصر غذایی و مدت زمان کمبود است (کمبود مداوم عناصر غذایی، جذب برگی را از طریق تغییر ترکیب فیزیکی و شیمیایی برگ از جمله تغییر اندازه تاج پوشش گیاهی، یا تغییر فیزیولوژي در محصول کاهش میدهد).
محلول پاشی زمانی تأثیرگذار است که بیشتر قطرات مایع به گیاه برسند. اندازه نازل و سرعت آن بر ساختار نشست محلول و جذب آن تأثیر می‌گذارد. کارایی محلول پاشی غالباً وابسته به اندازه قطره بوده و پوشش بهتر توسط قطرهاي کوچکتر حاصل می شود.
برخی مواد افزودنی موجب تغییر اندازهي قطره، سرعت و ساختار آن و تغییر کارایی جذب عناصر غذایی می شوند. این مواد باعث پخش یکنواخت محلول غذایی پاشیده شده روی برگها شده و ماندگاری محلول غذایی پاشیده شده را با کاهش کشش سطحی قطرات افزایش می دهند.
در پایان قابل ذکر است که افزایش کارایی تغذیه برگی با شناخت مراحل مراحل فیزیولوزیی رشدی گیاه و بهینه سازي زمانبندي مصرف کود، امکان پذیر می باشد.
بهبود دهنده جذب برگی در محلول پاشی
(نویسنده: ماندانا طوسی)
مقدمه
ساختمان‌هاي اپيدرمي مانند روزنه‌ها و عدسك‌ها، كه مي‌توانند روي سطح برگها و ميوه ها وجود داشته باشند نسبت به محلول‌های غذایی نفوذپذير هستند. روزنه‌ها مي‌توانند نقش اصلي در جذب محلول‌هاي غذايي محلولپاشي شده روي سطح شاخه و برگ را داشته باشند.
سطوح گياهي داراي درجات مختلفي از قابليت خيس شوندگي هستند. ميزان جذب در ابتداي محلولپاشي برگي بالاست اما با گذشت زمان به دليل خشك شدن محلول مصرفي، مقدار نفوذ كاهش مي‌يابد. عامل كليدي در جذب برگي، خيس بودن سطح برگ و انحلال پذيري مواد غذايي در آب مصرفي است.
سورفکتانت
سورفکتانت يك گروه مهم از كمك كننده جذب عناصر به برگ هستند و به طور كلي خيسيدگي وپخشيدگي روي سطح گياه را بهبود مي‌بخشند. سطوح گياهي به محلول‌هاي حاوي عناصر غذايي نفوذپذير هستند. سطوح اندام هوايي گياه به طور كلي توسط يك لايه كوتيكول آب گريز، پوشيده شده است كه باعث كنترل ورود و خروج آب، املاح و گازها در گياه مي‌شود. خصوصيات شيميايي و فيزيكي مومهاي كوتيكولي و اپيدرم سطح برگ باعث کم شدن خيسيدگي، پخشيدگي، نگهداري و نفوذ برگ مي‌شود.
براي رفع اين مشكل از مخلوط كردن بهبود دهنده‌هاي جذب با محلول كودي و پاشش همزمان آن به سطح گياه استفاده مي‌شود. كمك كننده‌هاي جذب، باعث بهبود پخشيدگي و خيس شدن و ماندگاري و چسبيدن محلول غذايي به سطح برگ مي‌شوند وبه اين وسيله باعث افزايش جذب مي‌گردد.
بهبود دهنده‌های جذب
بهبود دهنده‌های جذب که در بازار وجود دارد و باعث افزایش تاثیر محلول پاشی می‌شوند در جدول زیر عنوان شده اند.
| نام بهبود دهنده | نحوه عملکرد |
| (Surfactant) سورفکتانت | |
| Spreader پخش کننده | كاهش كشش سطحي |
| PH Reducer کاهش دهنده اسیدیته | کاهش دهنده pH |
| Penetrator نفوذ دهنده | افزايش مقدار نفوذ برگي |
| Synergist سینرژیت | افزايش مقدار نفوذ برگي |
| Humectants جاذب رطوبت | به تأخير انداختن خشك شدن محلول |
| Sticker چسباننده | افزايش نگهداري محلول وثبات در برابربارندگي |
| Aid Retention نگه دارنده | افزايش نگهداري محلول وثبات در برابربارندگي |
بايدها و نبايدهاي كوددهي به روش محلولپاشی
- در دماي بالای هوا مانند نيمروز، محلولپاشي نكنيد.
- از محلولپاشی در هنگام وزش باد به دلیل هدر رفت محلول و همچنين زود خشك شدن سطح برگ خودداری نمایید.
- از آب شفاف و بدون ناخالصی استفاده كنيد ( آب گل الود جوی های آبیاری برای محلول پاشی مناسب نیست)
- ناخالصي‌هاي كودهاي شيميايي را حتما با صافي جدا کنید.
- از حل شدن كامل كود در آب مخزن، اطمينان حاصل كنيد تا موجب گرفتگی نازلها نشود.
- دقت كنيد كه سراسر گياه به ويژه پوشش قسمت بالاي تاج درخت به صورت يكنواخت محلول پاشي شود.
- محلولپاشی در طول روز كه دماي محيط و شدت نور خورشيد زياد است به دلیل اثر ذره بینی قطره های آب و نتیجتا سوختگی برگ انجام نشود.
- به طور كلي بهترين pH محلول تغذيه اي براي محلولپاشی برگی بين 6 تا 8 است.
- 10.در شرایطی که گیاه تشنه است اقدام به محلولپاشی نکنید. بهتراست محلولپاشی پس از آبياري صورت گیرد.
- در شرايط تنش، مانند بيماري، اقدام به محلولپاشي نكنيد.
- قبل از محلولپاشی از سالم بودن تمامي قسمت‌هاي دستگاه مه‌پاش اطمينان حاصل نماييد.
نکات کلیدی کشت پیاز
(نویسنده: کامران حاجی وند)
مقدمه
پیاز با نام علمی Allium cepa یکی از گیاهان بومی آسیای غربی و مرکزی و جزء سبزی‌های فصل خنک است. با این‌حال به‌علت طیف گسترده سازگاری، در مناطق سردسیری، معتدله و گرمسیری کشت میشود. از نظر نیاز نوری، دو رقم روزبلند و روز متوسط متداول‌ترین ارقام پیاز هستند. پیاز‌هاى روز بلند براى تشکیل غده 14 الى 16 ساعت به تابش آفتاب نیاز دارند و در اواخر زمستان کشت و اواسط تا اواخر تابستان برداشت مى‌شوند. ارقام روز متوسط نیزبراى تشکیل غده به 12 الى 14 ساعت نور روز نیاز دارند و در اواخرتابستان کشت و اواخر زمستان یا اوایل بهار برداشت مى‌شوند.
عمق کشت
پیاز در بین محصولات کشاورزى سطحى‌ترین ریشه را دارد و به‌صورت کلى تولید ریشه در این گیاه ضعیف است. این موضوع اهمیت کیفیت بستر کشت و نحوه آماده‌سازى زمین را نشان میدهد و بایستى زمین در هنگام کشت بذر کاملا نرم و عارى از کلوخه باشد. با توجه به سطحى بودن ریشه‌ها بیشترین مکان توسعه ریشه‌ها درعمق صفر الى 30 سانتى‌مترى خاك قرار دارد، بنابرین کودهایى که قبل از کشت به مزرعه داده مى‌شود بایستى دراین ناحیه ازخاك قرار داده شود. همچنین مجددأ تاکید مى‌شود که در این لایه باید خاك بسیار نرم و نفوذپذیر باشد. عمق مناسب جهت کشت بذر 1 سانتى متر است. از طرفی پیاز به لحاظ تحمل شورى در گروه گیاهان حساس طبقه‌بندى مى‌شود، به همین جهت خاك‌هاى لومی با زهکشی طبیعی مناسب و غنى از مواد آلى مناسب‌ترین خاك براى کشت پیاز است. در صورتى که در کشت قبل گوجه فرنگى، یونجه و ذرت کشت شده باشند، زمین مورد نظر به هیچ عنوان براى کشت پیاز مناسب نیست.
دمای مناسب کشت پیاز
حداقل درجه حرارت براى جوانه‌زنى بذر پیاز 2 درجه سانتی‌گراد و حد مطلوب برای جوانه‌زنی 10 الى 35 درجه سانتى‌گراد است. همچنین مناسب‌ترین دما براى تشکیل غده 21 الى 27 درجه سانتى‌گراد است.
تراکم کشت
فاصله مناسب بوته‌ها از یکدیگر به طور میانگین بین 5 الى 7 سانتى‌متر است که به‌طور مثال تراکم 50 تا 70 بوته در متر مربع تولید غده به اندازه مطلوب را به همراه دارد. در نتیجه تراکم مناسب کشت علاوه بر رسیدگى یکنواخت و همزمان، برداشت را آسان نموده و محصول تولید شده را از کیفیت بالا و عمر انباردارى طولانى و بازارپسندى بیشترى برخوردار خواهد نمود. لازم به ذکر است اختلاف در تراکم جمعیت داخل مزرعه پیاز سبب رشد غدههاى غیر یکنواخت خواهد شد.
واکنش‌های دفاعی پیاز
پیاز مانند گیاهان خانواده کلم به لحاظ ژنتیکى جهت مقاوم کردن خود به شرایط نامساعد محیطى مانند گرما، شدت نور آفتاب و کم آبى تمایل به تولید مومى سفید رنگ و چرب را دارد که بتواند سطح برگ را از آفتاب سوختگى حفظ کرده و کارایى مصرف آب خود را افزایش دهد، ولى متاسفانه اغلب این واکنش دفاعى، گیاه را با بیمار ى‌هاى قارچى مانند سفیدك‌ها اشتباه گرفته و اقدام به مصرف قارچ‌کش مى‌کنند که این کارعلاوه بر مضر بودن براى محیط‌زیست، باعث اختلال در واکنش‌هاى دفاعى گیاه شده و نتیجه منفى در پى خواهد داشت. لذا توصیه مى شود به جاى این کار با تغذیه مناسب و به کار بردن کودهاى تخصصى علاوه بر مقاوم کردن پیاز محصولى بیشتر و سالم تولید نمایید.
آفات مهم پیاز در دنیا
آفات پیاز همه ساله حدود 10الى 25 درصد کل تولید این محصول را از بین می‌برند. از جمله این آفات، می‌توان از تریپس پیاز نام برد که از مهمترین عوامل بازدارنده رشد و رسیدن پیاز به عملکردهاي مطلوب است.
تریپس پیاز از بخش‌هاي هوایی تغذیه می‌کند و بر اثر شدت تغذیه آفت در ابتدا تغییر رنگ در برگها و لکه‌هاى نقره‌اى – قهوه‌اى روى برگ ایجاد میشود، سپس نوك برگها سوخته و خمیده مى‌شوند و علاوه بر کوتولگى و کلفت شدن بوته‌ها، اندازه پیاز کوچکتر میشود و کیفیت نیز به شدت کاهش می‌یابد.
آب یاری بهینه
غرقابى و باتلاقى شدن زمین سبب ناتوانى در رشد گیاه شده و باعث زردى و کوتولگى بوته‌ها مى‌شود. آبیارى نامنظم سبب رشد غیریکنواخت در پیاز شده و باعث بروز شکاف در پوسته‌هاى بیرونى غده مى‌شود. به‌کار بردن ازت بیش از حد قبل از کشت بذر نیز باعث دوقلو شدن پیاز مى‌شود.
کلفتی گردن در پیاز
یکى از مشکلات در کشت پیاز ایجاد کلفتى طوقه (گردن) است که مى‌توان به چند عامل مهم در بروز این پدیده اشاره کرد.
- حساسیت واریته و ناسازگارى با اقلیم کشت شده و زمان کشت
- خسارت شدید آفت تریپس
- استفاده بیش از حد از کود ازته در آخر فصل رشد
- کمبود فسفر
در نهایت باید اشاره کرد برای کشت بهینه پیاز، انتخاب رقم متناسب با اقلیم و خاک منطقه و رعایت نکات بیان شده در رابطه با کاشت و داشت این محصول می‌تواند به برداشت محصول باکیفیت مناسب منجر شود.
بخش دوم: فناوری کشاورزی
حصارهای مجازی
(نویسنده: یاشار غلامی)
مقدمه
حصار مجازی (Virtual Fence) یک فناوری است که برای محدود کردن حرکت حیوانات در یک منطقه خاص استفاده میشود، بدون اینکه نیاز به حائل فیزیکی مانند دیوار یا حصار داشته باشد. این فناوری از اجزایی مانند سیگنال‌های رادیویی یا GPS برای تشخیص و کنترل حرکت حیوانات استفاده می‌کند. وقتی یک حیوان به منطقه ممنوعه وارد میشود، سیستم حصار مجازی به دام هشدار وارد می کند تا حیوان را از ورود به این منطقه منع کند. این هشدارها ممکن است به صورت صوتی یا از طریق تحریک‌های الکتریکی باشند.
کاربرد حصارهای مجازی
در صنعت دامداری، حصار مجازی کاربردهای متعددی دارد:
- مدیریت چرای دام
حصار مجازی به دامداران اجازه میدهد تا حرکت گله دام‌های خود را محدود کنند و آنها را در مناطق خاص نگه دارند. این به دامداران کمک می‌کند تا گیاهان مرتعی و مزارع را از دسترسی زیاد دام‌ها حفاظت کنند و به بهره‌وری بالاتر در مصرف مرتع و تأمین تغذیه دام‌ها کمک کند.
- مدیریت ایمنی حیوانات
حصارهای مجازی می‌توانند برای جلوگیری از حمله حیوانات وحشی به دام‌ها یا دفاع از دام‌ها در برابر حیوانات مضر مورد استفاده قرار گیرند.
- زمین‌شناسی و نقشه‌برداری
از حصارهای مجازی می‌توان برای زمین‌شناسی و نقشه‌برداری مناطق مختلف در دامداری استفاده کرد. این فناوری به کشاورزان کمک می‌کند تا مناطق مختلف مرتع را به دقت ترسیم کنند و از تغییرات در استفاده از آنها آگاه شوند.
- کنترل و تعقیب دام‌ها
حصارهای مجازی می‌توانند برای کنترل و تعقیب دام‌ها در صورت فرار یا گم شدن مورد استفاده قرار گیرند.
به عنوان یک فناوری پیشرفته، حصارهای مجازی به بهبود مدیریت دامداری و بهره‌وری منابع طبیعی کمک می‌کنند. همچنین، قادر به کاهش هزینه‌های نگهداری دام و افزایش سودآوری در صنعت دامداری هستند. حصارهای مجازی در صنعت دامداری و مدیریت حیوانات مزایا و معایب خاصی دارند که در ادامه خلاصه شده است.
مزایا
- هزینه نگهداری کمتر
حصارهای مجازی به دلیل عدم نیاز به ساختارهای فیزیکی مانند حصارهای چوبی یا سیم خاردار، هزینه‌های نگهداری را کاهش می‌دهند.
- انعطاف‌پذیری
این فناوری امکان تنظیم و تغییر محدوده‌ها و مرزها را با انعطاف بالا فراهم می‌کند. این انعطاف‌پذیری به دامداران امکان مدیریت بهتر گله دام‌ها و تطابق با شرایط مختلف را میدهد.
- ایمنی حیوانات
حصارهای مجازی می‌توانند برای محافظت از دام‌ها در برابر حیوانات وحشی یا خطرات دیگر مورد استفاده قرار گیرند. آنها می‌توانند به دامداران اجازه دهند که به سادگی دام‌ها را در مناطق ایمن نگه دارند.
- نظارت و اطلاع‌رسانی
حصارهای مجازی اغلب دارای سیستم‌های نظارت و اطلاع‌رسانی هستند که به دامداران اطلاعات در مورد مکان و رفتار دام‌ها را فراهم می‌کنند. این اطلاعات می‌توانند به بهبود مدیریت و تصمیم‌گیری‌های دقیقتر کمک کنند.
معایب
- هزینه اولیه بیشتر
معمولاً حصارهای مجازی با هزینه ابتدایی بالاتری نسبت به حصارهای سنتی نصب می‌شوند، اما در مدت زمان طولانی‌تر می‌توانند صرفه‌جویی در هزینه‌ها را به همراه داشته باشند.
- نیاز به برق یا باتری
حصارهای مجازی نیاز به منابع برقی دارند، بنابراین در مواقع قطعی برق یا مشکلات با باتری‌ها ممکن است کارکرد آنها متوقف شود.
- عملکرد محدود
حصارهای مجازی ممکن است در شرایط خاصی مانند آب و هوای بسیار بد، تداخل‌های فرکانسی یا تغییرات زمین‌شناسی عملکرد خود را از دست دهند.
- آموزش دام‌ها
برخی از دام‌ها نیاز به آموزش دارند تا به حصار مجازی واکنش نشان دهند و این ممکن است نیازمند وقت و تلاش بیشتری باشد.
- مشکلات حریم خصوصی
استفاده از تکنولوژی حصار مجازی ممکن است به مسائل حریم خصوصی مرتبط با دامداران یا دیگر افراد در منطقه آسیب برساند.
نتیجه‌گیری
در کل، حصارهای مجازی با توجه به مزایا و معایب خود، می‌توانند به بهبود مدیریت دامداری و کاهش هزینه‌ها کمک کنند، اما نیاز به توجه دقیق به شرایط و نیازهای محیطی دارند. در این روش دام‌ها نیازی به آموزش خاص ندارند. حصارهای مجازی به عنوان یک سیستم اتوماتیک طراحی شده‌اند که بدون نیاز به آموزش خاص به دام‌ها سیگنال‌ها و تحریک‌های الکتریکی را ارسال می‌کنند. وقتی دام به منطقه ممنوعه وارد میشود، سیستم به طور خودکار و بر اساس تنظیماتی که توسط دامدار تعیین شده، به دام هشدار داده تا دام را از ورود به آن منطقه منع کند. دام‌ها با تجربه و تکرار به تدریج متوجه می‌شوند که ورود به مناطقی که در آن ها هشدار دریافت می کنند، ممنوع است و از آنها دوری می‌کنند. این فرآیند به عنوان یادگیری تجربی به نام “یادگیری اجتنابی” شناخته میشود.
دام‌ها به طور طبیعی و بدون نیاز به آموزش از حصارهای مجازی استفاده می‌کنند. با این حال، دامداران نیاز دارند تا تجهیزات حصار مجازی را به درستی نصب و تنظیم کنند و تنظیمات مناسبی را برای مدیریت دام‌ها انجام دهند. همچنین، تعویض باتری‌ها و نگهداری دوره‌ای بر روی سیستم‌های حصار مجازی نیز مهم است تا عملکرد صحیح آنها تضمین شود.
چگونه ناسا باعث به‌وجود آمدن نسل جدیدی از کشاورزی شد؟
(نویسنده: علی زندی)
مقدمه
سازمان ملل پیش‌بینی کرده است تا سال 2050 حدود 2.3 میلیارد نفر به جمعیت جهان اضافه خواهند شد. از طرفی تأمین غذای مورد نیاز برای این جمعیت به‌وسیله کشاورزی سنتی امکان‌پذیر نیست. خوشبختانه ناسا برای چند دهه در رابطه با روش‌های نوین کشاورزی تحقیق کرده است. تأمین غذای تازه و باکیفیت برای فضانوردان در طول اکتشافات طولانی مدت در فضا دلیل اصلی ناسا برای ورود به این حوزه بوده است. به حداقل رساندن مصرف آب و انرژی در کنار تلاش برای حذف خاک از معادله کشت، از جمله نکات ضروری مورد نظر ناسا برای تأمین نیاز تغذیه‌ای فضانوردان بوده است.
ظهور صنعت کشاورزی در محیط کنترل‌شده
ناسا در ابتدا با ساختن اولین مزرعه عمودی در آمریکا، تکنیک کشت عمودی را بر روی زمین امتحان کرد. برای این کار متخصصان حوزه کشاورزی در داخل یک محفظه هیپوباریک از کار افتاده که از آزمایش کپسول فضایی عطارد باقی مانده بود، ردیف‌هایی از سینی‌های هیدروپونیک را مانند قفسه‌های کتاب روی دیوارها چیدند. سپس سیستم‌های روشنایی، تهویه و گردش آب به مجموعه اضافه شد. محصولات مختلفی روی سینی‌ها کاشته شدند تا بررسی شود که چگونه در آب و بدون بهره‌مندی از نور خورشید یا هوای آزاد رشد می‌کنند. این رویکرد نوآورانه در کشاورزی، پایه‌ای برای صنعت کشاورزی با محیط کنترل‌شده یا CEA ایجاد کرد.
کشاورزی در محیط کنترل‌شده چیست؟
CEA علم کنترل محیطی برای بهینه‌سازی رشد گیاه و به حداکثر رساندن کارایی ترکیب است و اغلب ساختارهای رشد عمودی را در خود جای میدهد. در این روش با فیلتر کردن آلاینده‌ها از آب موجود در چرخه، تعادلی دقیق میان مواد مغذی موجود در آب و نیاز گیاه برای رشد ایجاد میشود. همچنین نور مصنوعی تنها طول موج‌های لازم را در زمان، شدت و برای مدت مناسب جهت رشد گیاه فراهم می‌کند. در حالی که کنترل‌های محیطی، دما و رطوبت ایده‌آل برای رشد را حفظ می‌کنند. نیت استوری، مدیر ارشد علمی در Plenty Unlimited، یکی از چندین شرکتی که بر اساس تحقیقات رشد گیاهی ناسا ساخته شده‌اند، گفته است: “این رویکرد می‌تواند به تغذیه نسل‌های در حال رشد آینده کمک کند.”
کشاورزی عمودی و نقش ناسا در توسعه آن
Plenty کمتر از 1٪ از آب کشاورزی سنتی را مصرف می‌کند، و مزرعه دو هکتاری این شرکت محصولی مشابه یک مزرعه 720 هکتاری در فضای باز دارد. در حال حاضر کشاورزی عمودی یک بازار جهانی به ارزش 2.9 میلیارد دلار است، برخی برآوردها پیش‌بینی می‌کنند که بازار کشاورزی عمودی می تواند تا سال 2025 به 7.3 میلیارد دلار برسد.
استوری می‌گوید: “کل این صنعت بر اساس تحقیقات ناسا ساخته شده است. ناسا از روزهای اولیه فعالیت خود، سیستم‌های حیاتی را با گیاهانی که زباله‌ها را بازیافت می‌کنند و مواد غذایی و اکسیژن تولید می‌کنند و دی‌اکسیدکربن را حذف می‌کنند، مورد بررسی قرار داده است. برنامه سیستماتیک در رابطه با حمایت از حیات اکولوژیکی از بخش علوم زیستی در مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا آغاز شد و تحقیقات دانشگاهی را برای شناسایی بهترین گیاهان و شرایط رشد ایده‌آل آنها تأمین مالی کرد و آژانس اتاق‌های رشد را برای گسترش این یافته‌ها ساخت.”
آیا می‌توان این کار را در فضا انجام داد؟
ری ویلر، فیزیولوژیست گیاهی در ناسا کندی می‌گوید: “رشد محصولات یک رویکرد چند منظوره برای حمایت از زندگی است. اما ما باید به این سوال پاسخ می‌دادیم که آیا می‌توان این کار را در یک محیط بسته مانند فضا انجام داد؟” ویلر چندین آزمایش رشد را در اتاق تولید زیست‌توده که در دهه 1980 ساخته شد انجام داد. او گفت که سال‌ها آزمایش، «ضرتخانه‌ای از داده‌ها» را تولید کرد که همه آنها به صورت عمومی منتشر شد.”
با استناد به تحقیقات صورت گرفته، Plenty نوعی تکنیک جدید برای پرورش گیاهان را اتخاذ کرد. در این سیستم هیدروپونیک (بدون خاک)، یک لایه ثابت و حداقلی آب را در اطراف نهال‌ها به گردش در می‌آورد که حاوی تمام مواد مغذی لازم است. این رویکرد باعث تولید گیاهان تازه‌تر، سالم‌تر و خوش طعم‌تر میشود. طبق گفته استوری، یکنواختی روشنایی همراه با کنترل‌های مبتنی بر داده بر روی سایر متغیرهای مرتبط با رشد گیاه، نرخ رشد و خروجی را قابل پیش‌بینی می‌کند. برداشت گیاهان جوان در حالی که لطیف‌تر و خوش طعم‌تر هستند به این معنی است که طعم محصول بهتر از گیاهانی است که به طور کامل بالغ می‌شوند. از آنجایی که در این روش زمان ارسال محصولات از محل تولید به محل مصرف به طور چشم‌گیری کوتاه‌تر است، گیاهان طراوت و ارزش غذایی خود را حفظ می‌کنند. Plenty با کنترل هر عنصر محیطی می‌تواند از استفاده از مواد شیمیایی مضر مانند آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌ها که بر سلامت گیاه نیز تأثیر می‌گذارند، اجتناب کند.
Green Sense Farm Holdings
گیاهان مختلف به تعادل آب، مواد مغذی، نور، جریان هوا و غیره نیاز دارند. ناسا شرایط ایده‌آل را برای ده‌ها گونه مورد مطالعه و مستندسازی قرار داد، و اکنون Green Sense Farm Holdings از این تحقیقات استفاده می‌کند. این شرکت خدمات تحقیق و توسعه قراردادی را برای بهینه‌سازی رشد گیاه در مزارع عمودی با آب‌وهوای کنترل شده ارائه میدهد که از نرم‌افزار برای بهینه‌سازی شرایط و جمع‌آوری داده‌های رشد گیاه استفاده می‌کند.
رابرت کولانجلو، رئیس گرین سنس، می‌گوید، “یکی از نمونه‌های مورد استفاده ما، آزمایش نسبت قرمز به آبی در چراغ‌هـای LED، شدت آنها و مدت زمان درخشش آنها در دوره رشد گیاه است. استفاده از طول موج نور مورد نیاز یک گیاه، مصرف برق را کاهش میدهد. این مورد از نتایج تحقیقات ناسا به‌دست آمده است.”
Bowery Farming
Bowery Farming مزارع عمودی شهری را بر اساس مدل داده‌محور ناسا می‌سازد که در ساختارهای موجود مانند انبارهای خالی تعبیه شده است و محصولات را به صورت محلی در رستوران‌ها و فروشگاه‌های مواد غذایی توزیع می‌کند. Henry Sztul، مدیر ارشد علمی این مجموعه می‌گوید: این شرکت به طور مداوم بر محصولات و شرایط برای حفظ یک محیط ایده‌آل نظارت می‌کند.
سیستم Bowery از هوش مصنوعی برای درک داده‌های به‌دست آمده از محصول و مدیریت چرخه‌های رشد استفاده می‌کند. همان‌طور که یک فرد می‌تواند یاد بگیرد که نوک برگ کاهو را تشخیص دهد، رایانه‌ها نیز می‌توانند به همان نوع تشخیص آموزش داده شوند. Sztul می‌گوید: “با استفاده از هزاران عکس، رایانه‌ها یاد می‌گیرند که مشکلات را شناسایی و به طور خودکار بخش‌هایی از سیستم را تنظیم کنند.
سایر مزایای تحقیقات در این حوزه
مزارع عمودی تنها مشاغل CEA نیستند که از تحقیقات ناسا سود می‌برند. کشاورزان سیب‌زمینی در حال حاضر از تکنیک فیلم مواد مغذی در گلخانه‌ها استفاده می‌کنند، فناوری که توسط ناسا توسعه داده شده است. ویلر گفت که این آژانس برای اولین بار این روش را برای محصولات زراعی منطقه مانند
سیب‌زمینی، سیب‌زمینی شیرین و بادام‌زمینی پیشتاز کرد و کاربردی بودن این روش را با عملکرد بی‌سابقه سیب‌زمینی ثابت کرده است.
CSS Farms
CSS Farms از این تکنیک برای پرورش دانه‌های سیب‌زمینی به نام minitubers در گلخانه‌ها استفاده می‌کند. برخلاف گیاهانی که از بذر رشد می‌کنند، سیب‌زمینی از سیب‌زمینی بریده شده یا از غده‌های کوچک رشد می‌کند. این دانه‌ها را می‌توان حمل کرد و در مزارع کاشت، جایی که آنها به گیاهانی تبدیل می‌شوند که سیب‌زمینی‌های بزرگ برای مصرف تولید می‌کنند.
انتقال فناوری به بخش خصوصی
از آنجایی که ناسا به پیشرفت سیستم‌های پشتیبـانی از حیات در آمـاده‌سـازی برای مأموریت‌های ماه و مریخ ادامه میدهد، از رشد بیشتر صنعت CEA نیز حمایت می‌کنند. ناسا سابقه طولانی در انتقال فناوری به بخش خصوصی دارد. انتشارات Spinoff، فناوری‌های ناسا را که به محصولات و خدمات تجاری تبدیل شده‌اند نشان میدهد و مزایای گسترده‌تر سرمایه‌گذاری در برنامه فضایی را هویدا می‌کند. Spinoff یک نشریه از برنامه انتقال فناوری در اداره مأموریت فناوری فضایی ناسا (STMD) است.
بخش سوم: اقتصاد کشاورزی
چرا آب مجازی مهم است؟
(نویسنده: علی زندی)
مقدمه
کشور ایران جزو کشورهای مناطق خشک و نیمه خشک است که با موضوع کمبود آب روبه‌رو است. بخش کشاورزی حدود 90 درصد از منابع آب کشور را مصرف می‌کند. با توجه به این موضوع در صورت مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی و صرفه‌جویی در مصرف آب می‌توان بر چالش کمبود آب غلبه کرد. آب مجازی یکی از روش‌های مناسب برای بهینه‌سازی مصرف آب در بخش کشاورزی است.
تعریف آب مجازی
آب مجازی به مقدار آبی اطلاق میشود که در کل فرآیند تولید یک محصول یا ارائه خدمات مصرف میشود. تولید محصولات زراعی، پرورش دام، تولید کالاها و ارائه خدمات از جمله فعالیت‌هایی است که مشمول مفهوم آب مجازی می‌شوند. این مفهوم اولین بار توسط پروفسور جان آنتونی آلن در دهه 1990 معرفی شد. ایده پشت مفهوم آب مجازی این است که آب نه تنها مستقیماً توسط افراد برای نوشیدن، پخت و پز و تمیز کردن مصرف میشود، بلکه به‌صورت غیرمستقیم از طریق محصولاتی که استفاده می‌کنند و غذایی که می‌خورند نیز مصرف میشود. به عنوان مثال، برای تولید یک کیلوگرم گوشت گاو یا یک تی‌شرت پنبه‌ای مقدار قابل توجهی آب مصرف میشود، زیرا برای رشد محصولات کشاورزی یا پرورش حیواناتی که در این محصولات استفاده میشود به آب نیاز است.
حجم آب مجازی محصولات کشاورزی
محاسبه حجم آب مجازی یک محصول کار آسانی نیست، چرا که عوامل متعددی در تخمین حجم آب مجازی محصولات دخیل هستند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مکان و دوره زمانی تولید محصول
- نقطه اندازه‌گیری (اندازه‌گیری در نقطه برداشت آب صورت گرفته یا در مزرعه)
- روش تولید و میزان بهره‌وری آب در آن روش
- روش محاسبه آب مصرفی در تولید محصولات میانی مورد استفاده در تولید محصول نهایی
با محاسبه حجم آب مجازی محصولات مختلف، محققان و سیاست‌گذاران می‌توانند ردپای الگوهای مصرف آب و روابط تجاری بین کشورها را بهتر درک کنند. این اطلاعات می‌تواند به شناسایی راه‌هایی برای کاهش مصرف آب و بهبود بهره‌وری آب در بخش‌های مختلف کمک کند.
تجارت آب مجازی
هر کشور با صادرات محصولات تولیدی در خاک خود به صادرات آب مجازی می‌پردازد و با ورادات محصولات و خدمات به کشور خود به واردات محصولات کشاورزی اقدام می‌کند. با توجه به تعریف آب مجازی کشورهای واردکننده آب مجازی لزومأ کشورهای کم‌آب نیستند. همچنین کشورهای صادرکننده آب مجازی در دسته کشورهای پرآب قرار نمی‌گیرند. به‌عنوان مثال کشور کانادا، به‌عنوان یکی از غنیترین کشورها در زمینه منابع آب، با واردات موز و مرکبات؛ واردکننده آب مجازی است.
ایران نیز با صادرات پسته به‌عنوان صادرکننده آب مجازی شناخته میشود. آنچه در رابطه با کشوره‌ها مهم است، تراز صادرات و واردات آب مجازی است. هر چه کشوری کم آب‌تر باشد باید میزان واردات آب مجازی آن به نسبت صادرات آن بیشتر باشد. توجه به مفهوم آب مجازی باعث میشود انتخاب نوع محصول تحت کشت با دقت بیشتری صورت گیرد و محصولات با نیاز آبی زیاد در مناطق کم آب کشت نشوند. علاوه بر این کاشت محصولاتی مانند غلات در یک منطقه خشک بیش از کاشت همان محصول در منطقه پرآب آب مصرف می‌کند و این به معنای مصرف آب مجازی بیشتر برای محصول یکسان کشت شده در مناطق کم آب نسبت به مناطق پرآب است که باید در محاسبات منظور شود. همچنین یکی از مزایای کلیدی در نظر گرفتن آب مجازی این است که به ما اجازه میدهد تا ارتباط جهانی منابع آب را مشاهده کنیم.
به عنوان مثال، کشورهایی که کم آب هستند ممکن است به واردات آب مجازی به شکل غذا و سایر کالاها از کشورهای غنی از آب متکی باشند. این تجارت آب مجازی می‌تواند به تضمین امنیت غذایی و ثبات اقتصادی برای کشورهایی با منابع آبی محدود کمک کند.
اثرات زیست‌محیطی آب مجازی
امروزه نگرانی‌هایی در مورد اثرات زیست‌محیطی تجارت آب مجازی وجود دارد، زیرا می‌تواند منجر به شیوه‌های استفاده ناپایدار از آب در مناطق پر آب و تشدید کمبود آب در مناطق تحت تنش آب شود. در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی تجارت آب مجازی برای اطمینان از شیوه‌های مدیریت پایدار آب در سطح جهانی ضروری است.
نتیجه‌گیری
در نتیجه، آب مجازی مفهوم ارزشمندی است که به ما کمک می‌کند تا ردپای آب پنهان محصولات و فعالیت‌ها را درک کنیم. با در نظر گرفتن آب مجازی در الگوهای مصرف و روابط تجاری خود، می‌توانیم در جهت استفاده پایدارتر و کارآمدتر از منابع آب در مقیاس جهانی تلاش کنیم. ادامه تحقیق و افزایش آگاهی در مورد آب مجازی برای ترویج شیوه‌های مدیریت مسئولانه آب و تضمین آینده‌ای امن در جهت حفظ منابع آب برای نسل آینده ضروری است.
زنجیره ارزش در کشاورزی
معرفی
زنجیره ارزش کشاورزی یک حلقه مهم در سیستم غذایی جهانی است که شامل یک سری فعالیت‌های به هم پیوسته است که غذا را از مزرعه به سفره می‌آورد. این زنجیره ارزش نقشی محوری در تضمین امنیت غذایی، توسعه اقتصادی و پایداری در سراسر جهان ایفا می‌کند. ما با درک پیچیدگی‌ها و پویایی‌های زنجیره ارزش کشاورزی، می‌توانیم برای ساختن یک سیستم غذایی انعطاف‌پذیرتر و کارآمدتر برای آینده تلاش کنیم.
زنجیره ارزش چیست؟
یک خورشت قورمه سبزی خوش طعم حاصل ترکیب انواع مواد غذایی در کنار هم، پخت و پز و هنر آشپزی است. برای درست کردن یک خورشت قورمه سبزی، گیاهان مختلفی از جمله برنج و سبزیجات به کار می‌رود. این گیاهان که از مغازه تهیه شده‌اند؛ در مزرعه پرورش داده شده‌اند. کشاورز با کاشت، داشت و عرضه این محصولات به بازار باعث دسترسی ما به این اقلام شده است. اما خود کشاورز بذر و نهاده‌های مورد نیاز خود را از تأمین‌کننده دیگری تهیه کرده و آن تأمین‌کننده نیز اقلام خود را از تولیدکنندگان دست اول به دست آورده است. در واقع یک زنجیره از پیش از کاشت محصول تا پس از برداشت و استفاده از آن توسط مصرف‌کننده نهایی وجو دارد که در هر مرحله ارزشی به محصول افزوده شده تا به مصرف نهایی برسد. به این زنجیره، زنجیره ارزش می‌گویند. یک زنجیره ارزش کشاورزی دارای مراحل تولید، پردازش و بسته‌بندی، توزیع و بازاریابی و مصرف است که در ادامه به این موارد پرداخته شده است.
برای درست کردن یک خورشت قورمه سبزی، گیاهان مختلفی از جمله برنج و سبزیجات به کار می‌رود. این گیاهان که از مغازه تهیه شده‌اند؛ در مزرعه پرورش داده شده‌اند. کشاورز با کاشت، داشت و عرضه این محصولات به بازار باعث دسترسی ما به این اقلام شده است. اما خود کشاورز بذر و نهاده‌های مورد نیاز خود را از تأمین‌کننده دیگری تهیه کرده و آن تأمین‌کننده نیز اقلام خود را از تولیدکنندگان دست اول به دست آورده است. در واقع یک زنجیره از پیش از کاشت محصول تا پس از برداشت و استفاده از آن توسط مصرف‌کننده نهایی وجو دارد که در هر مرحله ارزشی به محصول افزوده شده تا به مصرف نهایی برسد. به این زنجیره، زنجیره ارزش می‌گویند. یک زنجیره ارزش کشاورزی دارای مراحل تولید، پردازش و بسته‌بندی، توزیع و بازاریابی و مصرف است که در ادامه به این موارد پرداخته شده است.
این مرحله از زنجیره ارزش به محصولات ارزش افزوده و آنها را برای توزیع در بازارهای مختلف آماده می‌کند. ایمنی مواد غذایی، کنترل کیفیت و قابلیت ردیابی ملاحظات مهم در پردازش و بسته‌بندی برای اطمینان از تأمین سلامت مصرف‌کننده و رعایت مقررات است.
توزیع و بازاریابی (اتصال تولیدکنندگان به مصرف‌کنندگان)
مرحله توزیع در زنجیره ارزش کشاورزی شامل حمل و نقل، ذخیره‌سازی و بازاریابی محصولات کشاورزی است تا محصولات تولید شده به طور مؤثر به مصرف‌کنندگان برسد. عمده‌فروشان، خرده‌فروشان، ارائه‌دهندگان خدمات غذایی و پلتفرم‌های تجارت الکترونیک، نقش‌های کلیدی را در اتصال تولیدکنندگان به مصرف‌کنندگان از طریق شبکه‌ای از زنجیره‌های تأمین دارند. لجستیک، حمل و نقل و دسترسی به بازار عوامل حیاتی هستند که بر جریان محصولات کشاورزی از مناطق تولید به مراکز مصرف تأثیر می‌گذارند. استراتژی‌هــای توزیع مؤثر باعث میشود مـواد غذایی به‌صورت تازه، ایمن و مقرون به صرفه در زمان و مکان موردنیاز مصرف‌کنندگان در دسترس باشد.
مصرف (برآوردن نیازهای مصرف کننده)
در انتهای زنجیره ارزش کشاورزی، مصرف کنندگانی هستند که محصولات غذایی را خریداری و مصرف می‌کنند. ترجیحات مصرف‌کننده، عادات غذایی و رفتار خرید، تقاضا برای محصولات کشاورزی را شکل میدهد و نوآوری در صنایع غذایی را هدایت می‌کند. ملاحظات بهداشتی و تغذیه، نگرانی‌های پایداری، و شیوه‌های اخلاقی منبع‌یابی به طور فزاینده‌ای بر انتخاب‌های مصرف‌کننده تأثیر می‌گذارد و بازار غذا را تغییر میدهد. با درک سلایق مصرف‌کنندگان و تعامل با آنها، ذینفعان در زنجیره ارزش کشاورزی می‌توانند نیازهای در حال تحول یک پایگاه مصرف‌کننده متنوع و پویا را بهتر برآورده کنند.
پایداری و تاب‌آوری (ایجاد تعادل بین اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی)
زنجیره ارزش کشاورزی فقط تولید و فروش مواد غذایی نیست، بلکه مواردی مانند ترویج پایداری، برابری اجتماعی و نظارت بر محیط زیست را نیز پوشش میدهد. شیوه‌های پایدار مانند کشاورزی ارگانیک، تجارت منصفانه، منبع‌یابی مسئولانه و اصول اقتصاد پایدار در بخش کشاورزی مورد توجه قرار گرفته‌اند. با اتخاذ شیوه‌های پایدار در سراسر زنجیره ارزش، ذینفعان می‌توانند به چالش‌های مهمی مانند تغییرات آب و هوا، کمبود منابع، اتلاف مواد غذایی و نابرابری اجتماعی رسیدگی کنند. ایجاد یک زنجیره ارزش کشاورزی انعطاف‌پذیر و پایدار برای تضمین امنیت غذایی، رفاه اقتصادی و یکپارچگی زیست‌محیطی برای نسل‌های کنونی و آینده ضروری است.
نتیجه‌گیری
زنجیره ارزش کشاورزی یک سیستم پیچیده و چندوجهی است که شامل چندین ذینفع است که با هم کار می‌کنند تا مواد غذایی را تولید و به مصرف‌کنندگان تحویل دهند. با درک پیچیدگی‌های این زنجیره ارزش و پذیرش شیوه‌های پایدار، می‌توانیم یک سیستم غذایی انعطاف‌پذیرتر، کارآمدتر و فراگیرتر بسازیم. همکاری، نوآوری و بهبود مستمر محرک‌های کلیدی تغییرات مثبت در زنجیره ارزش کشاورزی هستند. در حالی که چالش‌ها و فرصت‌های موجود در سیستم جهانی غذا را بررسی می‌کنیم، اجازه دهید برای ایجاد آینده‌ای پایدارتر برای کشاورزی، تولید و مصرف مواد غذایی تلاش کنیم.
