فهرست مطالب
مقدمه
آستانه زیان اقتصادی، بعنوان یک شاخص زمانی، سطحی است که وقتی جمعیت آفت یا شدت بیماری به آن سطح رسید، عملیات کنترل (و مدیریت آفات و بیماریها) باید آغاز گردد تا ضمن کاهش هزینه مدیریت آفات و بیماریها، از بروز خسارت اقتصادی نیز جلوگیری شود. آگاهی و میزان شناخت محققین در این زمینه، کمک موثری در تحلیل و ارائه راهکارهای عملیاتی مطلوب‌تر مورد نیاز کشاورزان در مدیرت آفات و بیماریهای کشت خواهد داشت.
هدف نهایی در کشاورزی، تولید محصول با صرفه اقتصادی می‌باشد. در برنامه مدیریت تلفیقی آفات و بیماریها ضمن تاکید بر کاربرد منطقی و مناسب آفت‌کش‌ها، درک این موضوع که چه جمعیتی از آفت و عوامل بیماریزا ایجاد زیان اقتصادی می‌کنند حائز اهمیت است. از این‌رو روش‌های مختلف را به صورت تلفیقی و سازگار با یکدیگر به گونه‌ای بکار می‌برند که جمعیت آفات یا عوامل بیماری را در زیر سطح زیان اقتصادی نگه دارند. لذا تعیین سطح زیان اقتصادی آفات و بیماریها بعنوان یک ضرورت اولیه در مدیریت تلفیقی آفات و بیماریها مورد توجه می‌باشد.
حشره شناسان یکی از اولین گروه‌هایی بودند که تلاش کردند تا هزینه اقدامات کنترل آفات را در تصمیم‌گیری های مدیریتی لحاظ کنند. هدف آنها توسعه برخی از ابزارهای تصمیم‌گیری بود که به مسئول کنترل آفات در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مناسب کمک کند.
سطح زیان اقتصادی در واقع کمترین تراکم جمعیت یک آفت است که باعث خسارت اقتصادی می‌شود یا میزان آسیب آفت که هزینه کنترل را توجیه می‌کند.
اگر چه مفهوم آستانه زیان اقتصادی براساس ملاحظات اقتصادی پایه گذاری شده است، اما به گونه‌ای گسترش یافته است که نگرانی‌های مربوط به محیط زیست، اجتماعی، و نگرانی‌های منابع و پایداری را در برگیرد.
نمایش گرافیکی سطح آسیب اقتصادی (EIL) و رابطه آن با ضرر اقتصادی، منافع و هزینه‌ها
عوامل موثر بر میزان حساسیت گیاه به صدمه
چهار عامل در میزان حساسیت گیاه به صدمه وارد شده نقش دارند:
زمان صدمه در ارتباط با مرحله رشد گیاه
گیاهان در مرحله جوانه زنی (Seedling) حساسیت خیلي زیادي به آفات دارند و البته در مرحله رویشي این حساسیت كم مي‌شود و بار دیگر در مرحله زایشي این حساسیت زیاد شده و در ادامه رشد در آخر فصل این حساسیت باز كم می‌گردد.
هر مرحله که حساسیت زیاد است آستانه زیان اقتصادی پایین می‌آید و در جاهایی که حساسیت کم است بالا میرود.
نوع صدمه
معمولا حشراتي كه به میوه و بذر حمله می‌كنند سطح زیان اقتصادی كمتري در مقایسه با حشرات برگخوار یا دفرمه كننده‌ها و مكنده‌هاي شیره گیاهي دارند.
تاثیر عوامل محیطي
معمولا هر چه عوامل محیطي براي رشد گیاه مساعدتر باشد ، گیاه قوي‌تر و سطح آستانه اقتصادی بالاتر خواهد بود.
فرهنگ مصرف
اینكه مصرف كنندگان محصولات كشاورزي محصولات لوكس و عاري از لكه را بپذیرند و یا از اثرات سوء سموم (آفتکش‌های پرخطر) شیمیایي آگاهي داشته باشند و حتي میوه‌هاي صدمه دیده ولي غیرسمي را به میوه‌هاي لوكس ترجیح دهند روي سطح آستانه زیان اقتصادی و یا تعداد حشره (آفت) و شدت بیماری تحمل شده اثر خواهد داشت.
عوامل موثر بر سطح زیان اقتصادی
قیمت سم (آفتکش) : رابطه مستقیم
هزینه کارگر: رابطه مستقیم
قیمت محصول : رابطه معکوس
میزان کاهش محصول به ازای هر حشره (واحد جمعیت آفت و عوامل بیماری زا): رابطه معکوس
راندمان روش کنترل: رابطه معکوس
خشکسالی: باعث پایین آمدن سطح زیان اقتصادی می‌شود.
رقم مقاوم: باعث بالا رفتن سطح زیان اقتصادی می‌شود.
شدت تغذیه آفت: رابطه عکس دارد و باعث پایین آمدن سطح زیان اقتصادی می‌شود.
تحمل گیاه: رابطه مستقیم دارد و باعث بالا رفتن سطح زیان اقتصادی می‌شود.
| رابطه عکس | رابطه مستقیم |
| قیمت محصول | قیمت آفتکش |
| میزان کاهش محصول به ازاء هر واحد جمعیت آفت و عوامل بیماریزا | هزینه کارگر |
| راندمان روش کنترل | رقم مقاوم |
| خشکسالی | تحمل گیاه |
| شدت تغذیه آفت |
|
