معرفی
از نظر كاربردي در علوم كشاورزي، شوري در سيستمهايي متشکل از خاك (ميزان شوري خاك)، آب (كيفيت آب) و گياه (حساسيت گياه به شوري) تعريف و بررسي ميگردد.
خاكهاي شور خاكهايي هستند كه غلظت نمكها در آنها به قدري باشد كه رشد گياه و عملكرد محصول را كاهش دهد، به شرطي كه ساير عوامل مانعي براي رشد محصول ايجاد نكنند. غلظت نمكها در خاك ممكن است براي يك گياه خاص زياد بوده و رشد آن را كاهش دهد ولي همان غلظت براي گياه ديگر مشكلي ايجاد نکند و در نتيجه، خاك براي آن گياه، شور محسوب نشود.
از عواملی که باعث شور شدن زمینهای زراعی میشود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ترکیبات سنگ مادر
- مناسب نبودن زهکشی
- آبیاری با آبهای شور و سدیک
- بارندگی کم و تبخیر و تعرق زیاد
- استفاده بیش از حد از منابع آب زیر زمینی
بسته به میزان شدت شوری، خسارات وارده به محصول میتواند در حد چند درصد بوده و یا به حدی برسد که زمین کاملا غیر قابل کشت شود.
علائم ظاهری خاکهای مبتلا به شوری
از مهمترین علائم ظاهری خاکهای مبتلا به شوری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پودری شدن سطح خاک و مشاهده بلورهای نمک در قسمتهای برآمده مزرعه و شیب دیواره جویها
- وجود منافذ رشتهای شکل تو خالی با دیواره سفید در داخل خاک
- ایجاد سله در سطح خاک
- رشد و مشاهده گسترده گیاهان محتمل به شوری و شورپسند مثل شوره، گز، خارشتر و …
- پیدایش یک لایه سیاه رنگ یا لکههای چربی شکل در سطح خاک
علائم گیاهی در خاکهای مبتلا به شوری
برخی از علائم ظاهری گیاهانی که در خاکهای مبتلا به شوری کشت شدهاند عبارتند از:
- عدم رشد کامل و یکنواخت گیاه در سطح مزرعه
- رنگ سبز تیره متمایل به بنفش که ناشی از pH بالا و در نتیجه کمبود برخی از عناصر غذایی است
- علایم احتمالی تنش خشکی در گیاهان با وجود آبیاری مناسب باغ یا مزرعه که نشان از شوری بالای محیط ریشه و در نتیجه عدم توانایی گیاه در جذب آب دارد
- سوختگی برگ به صورت لکهای یا حاشیهای در سطح برگ
- علایم احتمالی کمبود پتاسیم
