مقدمه
امروزه در بسیاری از مناطق دنیا جهت کمک به عمل گرده افشانی و افزیش کمی و کیفی محصول تولیدی از زنبورهای گرده افشان استفاده می‌گردد.
ایده اهلی سازی زنبورهای مخملی از سال 1912 مطرح و در سال 1970 به حقیقت پیوست. زنبورهای مخملی دارای یک سری خصوصیات منحصر به فردی می‌باشند که آنها را از زنبورهای عسل و سایر گرده افشان ها متمایز می‌کند.
این زنبورها متعلق به خانواده Apidae و جنس Bombus هستند که دارای گونه‌های مختلفی می باشند؛ گونه Bombus Terrestris به دلیل توانایی در تولید کلنی‌های بزرگ، قدرت سازگاری با شرایط پرورش و پراکندگی طبیعی در منطقه اوراسیا، برای تجاری سازی انتخاب شده است.
بدن این زنبورها از کرک‌های متراکم تشکیل شده است. این زنبورها قابلیت تولید عسل کمی دارند (در حد مصرف خود).
تعدادکندوی استاندارد برای هر گلخانه به نوع گلخانه، محصول، تراکم و فصل بستگی دارد.
ویژگی زنبورهای مخملی
- دارای قدرت لرزاننده گل می‌باشند که زنبورهای عسل فاقد این خصوصیت هستند.
- در شرایط گلخانه (رطوبت بالا و نور کم) فعال‌تر از زنبورهای عسل می‌باشند.
- به دلیل جثه بزرگتر و توانایی بالاتر نسبت به زنبورهای عسل، قدرت ویزیت گلهای بیشتری را دارند.
- برعکس زنبورهای عسل فاقد سیستم ارتباط جمعی می‌باشند بنابراین در صورت یافتن گلهایی با شرایط مطلوبتر، نمی‌توانند به بقیه خبر دهند بنابراین بقیه زنبورهای کلنی مجبور به ویزیت گلهای زیادی می‌شوند.
- رفتارهای تهاجمی کمتری دارند.
- در شرایط ابری و و وزش باد هم فعال هستند(زنبورهای عسل غیر فعال بوده و در کندو می‌مانند).
- در دماهای پایین هم فعال هستند(دمای قابل تحمل 38-8 درجه سانتیگراد و دمای مطلوب 25-20 درجه).
- برخلاف زنبور عسل مشکل بیماری نوزما و کنه واروآ را ندارند.
- فقط گلهایی را ویزیت می‌کنند که به بلوغ فیزیولوزیک رسیده اند و بوی خاصی دارند.
- به شدت نور حساسیت ندارند(فعالیت از طلوع تا غروب).
- حتی گلهای بدون شهد(مثل گلهای گوجه فرنگی و کیوی) را هم ویزیت می‌کنند.
مزایای استفاده از زنبور در گلخانه
- افزایش کیفیت محصول(شکل متقارن)
- افزایش عملکرد(افزایش وزن و سایز)
- کاهش ریزش گل
- کاهش مصرف سموم (به دلیل وجود زنبور) و تولید محصول سالم
- کاهش هزینه تولید
