آموزش کشاورزی

نقش مدیریت کود درحاصلخیزی خاک و پایداری تولید

بهبود مستمر عملكرد کمی و كيفي محصولات كشاورزي به دليل افزايش جمعيت و حفظ امنیت غذایی جهانی لازم و ضروری می باشد که این امر تا حدودی  از طريق به زراعي و به نژادي قابل اجرا می‌باشد. افزايش سطح زير كشت محصولات به كندي صورت مي‌گيرد و هزينه زیادی می‌طلبد. از آنجا كه در حال حاضر اكثر زمين‌هاي مناسب زير كشت هستند بنابراين تامين غذاي جمعيت رو به رشد نياز به افزايش توليد محصولات در واحد سطح و واحد آب دارد.

يكي از عوامل افزايش توليد، بهبود حاصلخيزي خاك مي باشد. هر چند استفاده از كودهاي معدني سريعترين راه براي تامين حاصلخيزي خاك به شمار مي‌روند، ليكن آلودگي و تخريب محيط زيست و خاك نگران كننده است. بنابراين استفاده از مواد آلي به همراه مصرف بهينه كودهاي شيميايي نقش مهمي در جهت حفظ باروري و فعاليت حياتي خاك ايفاء مي‌كند.  ايران با قرار گرفتن در اقليم غالب خشك و نيمه خشك نه تنها خاك‌هایش عموماً از نظر مواد آلي فقير هستند (بیش از 60% خاک ها ماده آلی کمتر از یک درصد) بلكه به جهت بالا بودن دما، ثابت نگهداشتن و حفظ مقدار ماده آلي خاك بسيار دشوار است. از طرف ديگر كشور با بحران شديدتر كمبود آب مواجه است، به اين ترتيب سه  اصل مهم كارايي آب، کارایی خاک و كارايي كود كه همبستگي تنگاتنگی با هم دارند که بايستي در اولويت قرار گيرند، زیرا روش هاي صحيح مصرف آب و كود و مدیریت خاک از عمده مسائلي مي باشند كه كشاورزي پايدار را در طولاني مدت مي توانند تضمين نمايند.

در برنامه پايدار تولید محصول، پايداری حاصلخیزی خاک از اركان اصلي به شمار می‌رود. برای پايداری در حاصلخیزی خاک علاوه بر مصرف كودهای شیمیایی و جبران برداشت عناصر غذايي از خاک باید کاربرد کودهای آلی را جهت افزایش ماده آلی مورد توجه قرار داد. افزایش کربن آلی خاک با بهبود شرایط شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی خاک باعث افزایش حاصلخیزی و توان تولید خاک می‌گردد.

تولید محصولات زراعی تا اوایل قرن بیستم به حاصلخیزي ذاتی خاک‌ها بستگی داشت. برخی مواد معدنی طبیعی مانند سنگ فسفات، نیترات سدیم، سیلیکات پتاسیم و غیره براي افزایش بهره‌وري یافت شدند و منابع غذایی آلی مانند کودهاي حیوانی به خاك اضافه می‌شدند.

اوایل تا اواسط قرن بیستم، منابع مواد مغذي شیمیایی و مصنوعی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفتند.

استفاده از این کودها ارزان بود زیرا در مقادیر زیاد تولید می‌گشتند و سبب واکنش‌های مثبت نسبت به محصول شده بودند.

کودهاي مصنوعی خیلی سریع جایگزین مواد مغذي آلی براي تامین عناصر مورد نیاز براي اکثر محصولات تجاري شدند.  این کودها در تولید محصولات زراعی براي بهبود بهره‌وري و کیفیت محصول استفاده می‌شدند.

کودها نقش بسزایی در افزایش بهره وري محصولات زراعی در جهان و افزایش سوددهی کشاورزي داشته‌اند. تحقیقاتی که عمدتا در زمین‌هاي زراعی انجام شد، دستورالعمل‌هایی را براي میزان مصرف کود و نحوه استفاده از آن در محصول ارائه کرد. توصیه‌هاي کود در قرن بیستم اغلب بر بهره‌وري و اقتصاد محصول متمرکز بود.

 

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا