استراتژی از مزرعه تا چنگال “Farm to Fork Strategy” یا از مزرعه تا سفره، به مجموعه اقداماتی اطلاق میشود که هدف آن بهبود پایداری در تولید، فرآوری، حملونقل و توزیع محصولات غذایی است. در این راهبرد، تمرکز اصلی بر روی بهینهسازی روابط میان اکوسیستم، افزایش بهرهوری منابع طبیعی و کاهش تلفات در زمان حملونقل و نگهداری محصولات میباشد.
در این راستا، بهترین روش برای تضمین پایداری در تولید محصولات غذایی انتخاب بذرها و گیاهان مقاوم به شرایط زیستی منطقه است. بذرها و گیاهان مقاوم، نیاز کمتری به محصولات شیمیایی برای کنترل آفات و بیماریها دارند و در نتیجه باعث کاهش آلودگی خاک و آب و همچنین حفظ تنوع زیستی میشوند. همچنین استفاده از سیستمهای آبیاری نوین، بهبود کیفیت و کاهش مصرف آب در تولید محصولات غذایی را تضمین میکند.
در مرحله فرآوری، به کارگیری تکنولوژیهای نوین با هدف بهبود کیفیت محصولات غذایی و کاهش تلفات بسیار مهم است. استفاده از روشهایی مانند تصفیه آب، پوستگیری، فرآوری حرارتی و خشککردن، به کاهش هدررفت محصولات کمک میکند و همچنین با افزایش مقاومت محصولات، طول عمر آنها را نیز افزایش میدهد.
در مرحله حمل و نقل، استفاده از وسایل حملونقل پایدار مانند دوچرخه، اتوبوسهای برقی و خودروهای هیبرید میتواند کمک کننده باشد. همچنین، مراقبت از شرایط نگهداری و حملونقل به منظور کاهش تلفات نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله راهکارهای مورد استفاده در این زمینه، میتوان به استفاده از بستهبندیهای بازیافتی و قابل بازیافت، بستهبندیهای ضدعفونی شده، وسایل نقلیه مجهز به سیستمهای نگهداری دما و نظافت و مانیتورینگ دما و رطوبت اشاره کرد.
در مرحله توزیع و فروش، افزایش اطلاعات مصرفکنندگان در مورد اینکه محصولاتی که خریداری میکنند، از کجا به دست میآیند و به چه شکلی تولید و فرآوری شدهاند، به دلیل اهمیت بالایی که دارد، بسیار مهم است. ارائه اطلاعات واضح و صحیح در مورد تولیدات و نحوه تولید، به مصرفکنندگان کمک میکند تا تصمیمات بهتری در خرید محصولات خود بگیرند.
در نهایت، یکی از اصلیترین راهکارهای به دست آوردن پایداری در زمینه تولید محصولات غذایی، توجه به نیازهای انسانی و محیط زیست است. تلاش برای بهبود شرایط زندگی انسان در کنار حفاظت از منابع طبیعی، به وجود روشهایی مانند استراتژی from farm to fork کمک میکند که به محیط زیست ضربه کمتری وارد شود و زندگی بهتری برای همه فراهم شود.
به نقل از وبسایت اتحادیه اروپا ، کشورهای عضو این اتحادیه ملزم به پیاده سازی استراتژی از مزرعه تا سفره (Farm to Fork strategy) در کشورهای خود هستند .
هدف از اجرای استراتژی F2F تسریع در رسیدن به یک برنامه غذایی پایدار، عادلانه، سالم و سازگار با محیط زیست است.
این برنامه باید ویژگی های ذیل را داشته باشد:
- تأثیر خنثی یا مثبت بر روی محیط زیست
- کمک به کاهش تغییرات اقلیمی
- عدم اختلال در تنوع زیستی
- تضمین امنیت غذایی و سلامت انسان
- اطمینان از دسترسی همه افراد جامعه به غذای کافی ، سالم و مغذی
- تولید مقرون به صرفه محصولات غذایی
- تقویت رقابت پذیری تجارت کشورهای این اتحادیه در سطح دنیا
استراتژی فوق الذکر در ایران با عنوان “از مزرعه تا سفره” معرفی گردیده است. پیاده سازی این استراتژی می تواند منجر به موارد ذیل در کشورمان گردد:
- تولید محصولات غذایی بصورت پایدار و با رشد منطقی
- شفافیت در زنجیره تأمین محصولات غذایی در جهت اطمینان از سلامت محصولات تولید شده
