معرفی
چالکود روش خاصی از جایگذاری موضعی کودهای آلی و شیمیایی در خاک برای درختان میوه است. این روش بیشتر در مواردی موثر است که قدرت یک خاک در تثبیت عنصر غذایی موجود دریک کود زیاد باشد. در این حالت مقدار زیادی از کود در خاک تثبیت و گیاه چندان از مصرف کود بهره نمی‌برد. در چنین مواقعی ناچار خواهیم بود که مقدار کود مصرفی را افزایش دهیم تا بتوانیم قدرت تثبیت کنندگی خاک را کاهش دهیم. از آنجا که چنین کاری همواره امکان‌پذیر نیست، روش چالکود مورد توجه قرار می‌گیرد که در این حالت کود تنها با حجم محدودی از خاک مخلوط می‌شود. در واقع به جای آنکه کود با همه خاک مخلوط شود، تنها به حجم کوچکی از خاک اضافه می‌شود. مزیت این روش آن است که غلظت عنصر غذایی بیشتر از موقعی است که این کود با تمامی خاک مخلوط شود. نقطه ضعف این روش تماس محدود ریشه گیاهان با چنین مناطق غنی شده‌ای است. ریشه گیاهان در تمامی حجم خاک پراکنده شده است و در صورت چالکود، تنها بخش کوچکی از ریشه گیاه با آن تماس خواهد داشت.
از مزایای این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- میزان بالای آهک در خاک، مشکلی مهم در رشد و فعالیت ریشه درخت و جذب برخی از عناصر غذایی، از جمله آهن است. چاله‌های پر شده با ماده آلی، مکان‌های فاقد آهک و مناسبی برای ریشه‌ها هستند. از آنجا که عناصر کم مصرف به مقدار کمی مورد نیاز گیاه هستند، همین حجم محدود اما مناسب از نظر شرایط جذب عناصر کم مصرف، اغلب می‌تواند مشکل یک درخت را حل کند.
- با استفاده از روش چالکود، مشکل علف‌های هرز تا حد زیادی کاهش می‌یابد. کود دامی که منبع عمده علف‌های هرز است، به صورت یک توده در چاله قرار گرفته و بذر علف‌ها محل مناسبی برای ریشه ندارند.
- در برخی باغ‌ها بافت خاک سنگین است. چنین خاک‌هایی پس از آبیاری، برای مدت زمان طولانی تهویه ضعیفی دارند و فاقد اکسیژن کافی برای ریشه‌ها هستند. از طرف دیگر غلظت دی اکسید کربن نیز افزایش یافته و در حضور آهک، بیکربنات پدید می‌آید. فقدان اکسیژن و میزان بالای دی اکسید کربن و بی کربنات به شدت به ریشه‌ها صدمه رسانده و جذب عناصر غذایی را مختل می‌کند.
- هر سال تراکم ریشه درختان در حوالی منطقه چالکود، بیش از پیش افزایش یافته و سطح تماس ریشه با این منطقه غنی از کود افزایش می‌یابد. در نتیجه کارایی مصرف کود افزایش و مقدار مصرف کود در هکتار کاهش می‌یابد.
- نفوذپذیری ضعیف آب در خاک در برخی از باغ‌ها مشکلی بسیار مهم است. در روش چالکود، چاله‌های پر شده با مواد آلی، نفوذ آب به داخل خاک را افزایش می‌دهند.
