آموزش کشاورزی
اصول گیاهپزشکی در تولید نشاء

در كشور ما با توجه به افزايش روزافزون سطح زيركشت محصولات سبزي و صيفي، به ويـژه توسـعه سيستمهـاي کشت گلخانهاي، توجه به اجزاء اوليه توليد، يعني بذر و نشاء اهميت فراواني دارد. از طرفي با افزايش هزينـههـاي توليد مانند افزايش قيمت بذر و محدوديت توليد بذور هيبريد، محدوديت منابع آبي و ساير نهاده ها، استفاده از تكنيـكهای توليد نشاء، مزاياي فراواني نظير مصرف بذر كمتر، زودرسي محصول، امكان كنترل بهتر شرايط محيطـي در مراحـل مختلـف توليد، كنترل بهينه آفات و بيماريها، امكان انتخاب گياهان قوي و سالم جهت كاشت، عدم نياز به تنـك كـردن و ارزش اقتصادي بيشتر براي محصول توليدي، دارا مي باشد.
بدين منظور رعايت موارد ذيل الزامي است:
- استفاده از بذور سالم، گواهی شده و عاری از بیماریهای بذرزاد
- عدم استفاده از بذور تولیدی محصولات قبلی، بدلیل افزایش احتمال آلودگی این بذور به بیماری های گیاهی
- ضدعفونی بذور، قبل از کاشت (به منظور جلوگیری از آلودگی به بیماریهای پوسیدگی بذر و بوته میری)
- کشت و آزمایش بذور از نظر جوانه زنی و کیفیت رویشی قبل از ضدعفونی
- ضدعفونی دیوارهای گلخانه، سبدهای نشاء، لوله ها و تجهیزات، قبل از کاشت
- رعایت اصول بهداشت گیاهی
- تنظیم دورههای آبیاری و عدم آبیاری بیش از حد نشاءها، وجود تهویه مناسب، کاهش رطوبت نسبی گلخانه جهت مدیریت بیماریهای قارچی و باکتریایی
- ردیابی آفات گلخانه ای با استفاده از کارتهای رنگی چسبنده و تلههای فرمونی
- بازدیدهای دورهای تا زمان انتقال نشاء به منظور بررسی وضعیت آلودگیهای احتمالی به آفات و بیماریها
- مدیریت بیماریها در طی دوره تولید نشاء در گلخانه
- فراهم نمودن شرایط بهینه در خزانه نشاء تا قبل از انتقال
- کنترل علفهای هرز پس رویشی به صورت وجین دستی
- تنظیم گرمایش، سرمایش و نور گلخانه با توجه به دمای مناسب رشد هر گیاه
- انجام مبارزه با تاکید بر مبارزه غیرشیمیایی یا در صورت لزوم آفتکشهای شیمیایی مجاز در صورت وجود ناقلین
- جمع آوری و از بین بردن سریع بقایای گیاهی در محل تولید نشاء
- استفاده از روپوش تمیز برای ورود به خزانه
- استفاده از توری با مش ریز و درب دوتایی برای جلوگیری از ورود حشرات خسارت زا و ناقل ویروس و باکتری
- حذف علفهای هرز به فاصله 4 متر از گلخانه و استفاده از مالچ برای پوشش این فاصله
- نشاءها در زمان انتقال باید از نظر ظاهری فاقد علائم مختلف بیماری های گیاهی باشند
بیماریهایی که توسط نشاء های آلوده منتقل میشوند در جدول زیر آورده شده است: