عنصر فسفر یکی از عناصر پرمصرف گیاه به شمار میرود که کارکردهای بسیار مهمی در مراخل مختلف رشد و نمو گیاه ایفا میکند. این عنصر در تمام فرآیندهای بیوشیمیایی، سازوکارهای انتقال انرژی و انتقال پیامها دخالت مینماید. فسفر از اجزای مهم تشکیل دهنده DNA، RNA، فسفوپروتئینها، فسفولیپیدها، کوآنزیمهای NADPH و NADP و مولکولهای حامل انرژی ADP (آدنوزین دی فسفات) و ATP (آدنوزین تری فسفات) به شمار میرود.
تمام سلولهای گیاهی دارای ترکیبات فسفری میباشند. فسفر در تقسیم سلولی، رشد بافتهای ریشه و شاخهها، رشد بذر و مغزدانهها حیاتی هستند. لازم به ذکر است که در فرایند انجام فتوسنتز فسفر به عنوان کلیدیترین عنصر در تولید انرژی نقش دارد.
همواره گیاه برای جذب این عنصر بسیار ضروری از خاک با یک سری محدودیتهایی روبرو بوده از جمله:
- حرکت این عنصر در داخل خاک بسیار کند است.
- این عنصر در داخل خاک به فرمهای غیر قابل جذب تثبیت میشود.
- در pHهای بالا و پایین در خاک با سایر عناصر واکنش داده و به فرمهای غیر قابل جذب در گیاه در میآید.
- عدم جذب مناسب و کافی در زمانهایی که گیاه در معرض تنشهای محیطی قرار دارد.
بنابراین برای تامین این عنصر بسیار ضروری برای گیاه، باید از کودهای حاوی فسفر به صورت تکمیلی در برنامه غذایی استفاده گردد.
فسفیت پتاسیم یک کود چند منظوره است که به صورت همزمان باعث تامین فسفر و پتاسیم برای گیاه میگردد. باتوجه به نوع فرمولاسیون و تکنولوژی ساخت، نسبت به سایر منابع فسفر دارای راندمان جذب و کارایی مصرف بسیار بالاتری میباشد.
منابع فسفیت نسبت به فسفات دارای ویژگی های زیر می باشند:
- حلالیت بالاتری دارند.
- جذب آسانتر و سریعتری دارند.
- سرعت جابه جایی و حرکت بسیار بالاتری در شیره گیاهی دارند.
- خاصیت ایجاد مقاومت بیشتری در گیاه در برابر بیماری ها دارند.
تحقیقات نشان داده ترکیبات فسفیت پتاسیم به دو روش مستقیم و غیر مستقیم میتوانند باعث ایجاد مقاومت و مهار بیماریها در گیاه شود. در روش مستقیم با تغییر در سوخت و ساز سلول باعث مهار رشد و تا حدودی مانع اسپورزایی عامل بیماری میگردند. در روش غیر مستقیم با فعال کردن مکانیسمهای مقاومتی گیاه (تولید فیتوآلکسین ها و اکسیژنهای فعال و یا القاء پروتئینهای مقاومتی) و یا تقویت و ترمیم دیواره سلولی باعث ایجاد مقاومت میشوند.
با مصرف کودهای فسفیت پتاسیم علاوه بر تامین فسفر و پتاسیم باعث ایجاد مقاومت در گیاه در برابر بیماریها میگردد که میتواند سبب کاهش مصرف سموم و در نتیجه کاهش هزینههای تولید و تامین سلامت مصرف کننده شود.
