کود سبز و فواید آن

از زمان قدیم برگرداندن گیاهان سبز به منظور تقویت و اصلاح اراضی، روشی معمول در کشاورزی بوده است. به عمل برگردانیدن انساج سبز و نپوسیده گیاهی به خاک را، دادن کود سبز، و گیاهی که به این منظور به کار می رود را به نام کود سبز میخوانند.
یک کود سبز مناسب باید دارای 4 ویژگی باشد:
- گیاه دارای رشد سریع باشد.
- شاخ و برگ فراوان و پرآب داشته باشد.
- براحتی در خاکهای فقیر رشد کند.
- گیاه دارای بافتهای غنی از مواد غذایی باشد.
در شرایط مساوی از لحاظ خواص دیگر کود سبز، انتخاب یک کود سبز از خانواده بقولات بهتر از سایر گیاهان است زیرا در اینصورت مقدار زیادی ازت هوا وارد خاک میشود و پوسیدگی بافتهای گیاهی را تشویق میکند.
گیاهان متفاوتی را برای کود سبز به کار میبرند که این گیاهان شامل یونجه، شبدر، نخود، ماش، ارزن، شلغم و…… میباشد.
ارزش این گیاهان به عنوان کود سبز به شرایط آب و هوایی نیز بستگی دارد. بعضی از این گیاهان در نواحی مرطوب اثر جالبی دارند ولی قادر نیستند در مناطق خشک فعالیت مناسبی داشته باشند.
از فوایدکود سبز میتوان به افزایش مواد آلی خاک، اضافه کردن ازت، ترقی فعالیتهای حیاتی خاک و همچنین قابل جذب کردن و حفاظت از عناصر غذایی خاک اشاره کرد. بطور کلی یک هکتار کود سبز معمولا حدود 50-30 تن شاخه و برگ تازه وارد خاک میکند که این خود معادل 20-10 تن کود حیوانی است و میتواند تقریبا 2-1 تن هوموس به خاک اضافه کند.
بقولات | غیر بقولات | ||
علوفه | غیر علوفه | علوفه | غیر علوفه |
شبدر | باقلا | جو | گندم |
یونجه | نخود | ارزن | یولاف |
خلر | ماش | شلغم | خردل |
زمانیکه کمبود کود دامی وجود داشته باشد تنها راه جبران تلفات مواد آلی خاک، دادن کود سبز میباشد.
همچنین افزایش کود سبز باعث تشدید فعالیت میکروبهای مفید خاک میشود که فعالیت این میکروبها سبب تصعید گاز کربنیک، آمونیاک، نیترات و ترکیبات غذایی دیگر میگردد.
کود سبز را میتوان برای تمام خاکها توصیه کرد و اثر مفید آنها موجب بهبود شرایط فیزیکی و بیولوژیکی خاک میشود.
کود سبز برای رشد سریع خود نیازمند به کود شیمیایی یا دامی است. کودهای سبز غیر علوفه ای مانند شلغم، منداب و… از نظر ازت، فسفر و پتاس جزو گیاهان پر نیاز محسوب میشود.
در صورتیکه کود سبز را به منظور علوفه کاشتهاند میتوان آن را با صرف نظر کردن از برداشت آخر به عنوان کود سبز به خاک برگرداند.