معرفی
بیماری سفیدک داخلی یا بلایت دیررس یا بادزدگی سیب‌زمینی که توسط بیمارگر Phytophthora infestans ایجاد می‌شود، از مهم‌ترین بیماري‌های سیب‌زمینی به ویژه در مناطق با آب و هوای سرد و مرطوب محسوب می‌شود. این بیماری بین سال‌های ۱۸۴۵ تا 1847در اروپا به صورت اپیدمی ظاهر گردیده که منجر به قحطی معروف ایرلند، و به دنبال آن مرگ و مهاجرت بیش از سه میلیون نفر شد. این بیماری در سال 1376 در ایران در مناطق سیب‌زمینی‌کاری استان اردبیل شیوع پیدا کرده و باعث از بین رفتن بیش از 5000 هکتار از مزارع سیب زمینی گردید. این بیماری علاوه بر سیب‌زمینی، روی گوجه فرنگی و بادمجان نیز خسارت وارد می‌کند. سرعت انتشار بیماري بسیار بالا بوده و در شرایط مساعد، ظرف چند روز می‌تواند تمام مزرعه را آلوده و نابود کند.
علائم بیماری
در برگ‌ها علائم ابتدا به‌صورت نقاط کوچک آب سوخته ظاهر شده و در شرایط مرطوب این لکه‌ها بزرگ‌تر شده و قهوه‌ای و بنفش‌رنگ می‌شوند و باعث سوختگی شاخ و برگ می‌شود. در آلودگی شدید، تمام اندام‌های هوایی سیب‌زمینی در مزرعه سوخته و بوی نامطبوعی در مزرعه استشمام می‌شود. در غده نیز علائم به‌صورت لکه‌های قهوه‌ای نامنظم و تا عمق 1.5 سانتیمتری دیده می‌شوند.
علایم بیماری سفیدک داخلی سیب زمینی
زیست‌شناسی و اپیدمیولوژی
عامل این بیماری زمستان را بصورت مسیلیوم در غده های آلوده سیب‌زمینی سپری می‌كند. گیاهان جوان با كشت غده آلوده در خاک یا از طریق عامل بیماری موجود در غده آلوده‌های كه از سال قبل در مزرعه باقی مانده است، دچار آلودگی می‌شوند. شرایط مناسب برای بیماری آب و هوای سرد و مرطوب است. در دمای بالای 13 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی كمتر از 100 درصد اسپورها به وسیله باد انتشار می‌یابند و مستقیما جوانه می‌زنند و موجب انتقال بیماری از یک مزرعه به مزرعه دیگر می‌شوند. در دمای 13 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 100درصد هر اسپورانژ تولید 8 تا 12 زئوسپور كرده و به وسیله باران منتقل شده و در مزرعه موجب توسعه سریع بیماری می‌شوند (شکل زیر).
چرخه زندگی بیماری سفیدک داخلی سیب زمینی
روش‌هاي كنترل
- استفاده از ارقام مقاوم
- مبارزه زراعی و بهداشتی شامل:
- اجتناب از كشت غده‌های آلوده به بیماری
- كشت غده‌های بذری سیب زمینی در عمق مناسب
- خاكدهی پای بوته جهت كاهش خطر ناشی از گسترش آلودگی از قسمت‌های هوایی به غده
- عدم استفاده از آبیاری بارانی و یا اجتناب از شرایط غرقابی مزرعه
- رعایت آیش و تناوب چند ساله با غلات
- تنظیم تهویه و كاهش رطوبت سطح بوته‌ها
- اجتناب از آبیاری مزارع در هنگام شیوع بیماری
- جمع آوری و از بین بردن بقایای گیاهی و سیب زمینی‌های باقیمانده در مزرعه
- رعایت حداقل2 هفته فاصله زمانی بین سرزنی بوته‌ها و برداشت غده‌ها
- خشک كردن غده‌ها قبل از انبارداری و نگه داری غده‌ها در انبارهای سرد و با تهویه
- كنترل شیمیایی با استفاده از سموم مناسب
