فهرست مطالب
مقدمه
تربیت صحیح و هرس اصولی درخت کیوی باعث افزایش کیفیت و عملکرد می‌شود. برای هرس اصولی، آگاهی داشتن از عادت باردهی درخت کیوی از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. گل‌های این گیاه فقط روی شاخه‌های فصل جاری شکوفا می‌شود که این شاخه‌ها برروی شاخه‌های یک ساله واقع شده‌اند؛ همچنین جوانه‌های درشت و پیازی شکل زایشی را می‌توان به راحتی از جوانه‌های پهن و غیر برجسته رویشی روی این شاخه‌ها تمیز داد. در نتیجه به ندرت ممکن است شاخه‌هایی که از چوب‌های مسن‌تر منشاء می‌گیرند در اولین سال پس از اجرای هرس بتوانند تولید گل داشته باشند. از دیگر ویژگی‌های این درخت باردهی بسیار کمتر شاخه‌های حاصل از جوانه‌های واقع در محل سایه از شاخه‌هایی است که جوانه مولد آنها در محل پرنوری رشد کرده باشد. به‌علاوه تقریبا تمام جوانه‌هایی که بعد از آخرین میوه قرار گرفته‌اند قادرند که در سال بعد به گل تبدیل شوند. بهترین شاخه‌های یک ساله آن‌هایی هستند که میانگره‌هایی کوتاه، جوانه‌هایی خوش‌فرم و رشد محدودی داشته باشند. ایجاد و توسعه چنین شاخه‌هایی اغلب مربوط به اوایل فصل بهار است. عمومأ شاخه‌های قوی‌تر باردهی بیشتری دارند، اما اگر قدرت شاخه خیلی زیاد باشد شاخه رشد عمودی خود را ادامه می‌دهد و تا قبل از رسیدن به سن دو سالگی قابلیت تولید میوه را پیدا میکنند. اگرچه ممکن است درختان کیوی در سال دوم رشد خود گل تولید کنند؛ اما بهتر است گل‌ها را تا زمانی که درخت به خوبی در زمین مستقر نشده است حذف کنیم؛ لذا بهترین زمان برای حذف این گل‌ها دو هفته پس از گلدهی است.
چرا تربیت و هرس درختان کیوی مهم است؟
استقرار و ابقای سیستمی خوش‌فرم از شاخه‌ها
درخت کیوی قابلیت تحمل وزن را ندارد و از ابتدای رشد نیازمند قیم است. لازم به ذکر است قیم یا نگهدارنده باید تحمل وزن سنگین شاخه‌ها را در هنگام باردهی داشته باشد.
ایجاد توازن بین رشد رویشی و زایشی
درخت کیوی دارای استعداد زیادی در رشد رویشی بوده و درصورتی‌که هرس روی آن انجام نگیرد انبوهی از شاخ‌وبرگ را تولید می‌کند. تولید شاخ‌وبرگ زیاد ضمن کاهش شدید باردهی سالانه، کیفیت میوهها را نیز به شکل قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. براین‌اساس در کشورهای تولیدکننده این محصول شیوه‌های مختلفی از تربیت و هرس توسعه یافته است تا ضمن کنترل رشد رویشی و ممانعت از ایجاد شاخه‌های متراکم زمینه مناسبی برای تولید مطلوب میوههای باکیفیت و مرغوب فراهم شود.
بدیهی است در درخت کیوی همانند بسیاری از دیگر درختان میوه، وجود نسبت مناسبی از برگ به میوه در هر شاخه بار دهنده جهت تولید میوههای بازارپسند ضروری است؛ ولی در درخت کیوی این موضوع ارتباطی به بحث انتقال مواد غذایی از سایر شاخه‌ها ندارد؛ بلکه این نسبت در هر شاخه به طور مستقل کنترل می‌شود و وابستگی زیادی به عواملی همچون سن و قدرت باردهی درخت و شرایط محیطی (وضعیت سایه یا آفتابی بودن شاخه) دارد و تنظیم آن به طور عمده از طریق عملیات تنک کردن گل یا میوه امکان‌پذیر خواهد شد. نسبت مناسب برگ به میوه در این درخت به میزان 6 برگ به یک میوه است. به بیان دیگر برای حفظ کیفیت و افزایش بازارپسندی بهتر است به ازای هر 6 برگ، یک میوه روی شاخه نگهداری و باقی میوهها تنک شود.
