فصلنامه

فصلنامه اگروتک (تابستان 1403)

دانلود فصلنامه 

آفتاب سوختگی در میوه

(نویسنده: ماندانا طوسی)

مقدمه

با وجود گرمای اخیر و پیش بینی‌های انجام شده، پتانسیل بالایی برای آفتاب‌سوختگی در میوه‌ها و سبزیجات میوه‌دار وجود دارد. آفتاب‌سوختگی در روزهایی با دمای بالا، آسمان صاف و تابش نور زیاد، شایع‌تر است. معمولأ آفتاب‌سوختگی در هندوانه، گوجه فرنگی، فلفل، بادمجان، خیار، سیب، توت فرنگی و تمشک مشاهده می شود.

 

انواع آفتاب‌سوختگی

سه نوع آفتاب‌سوختگی وجود دارد که ممکن است روی میوه‌ها تأثیر بگذارد:

  1. اولین مورد، نکروز ناشی از آفتاب‌سوختگی در جایی است که پوست یا بافت میوه در سمتی از میوه که در معرض آفتاب قرار دارد می‌میرد. در این نوع آفتاب‌سوختگی یکپارچگی غشای سلولی از بین می‌رود و سلول‌ها شروع به تراوش محتویات خود می‌کنند. دمای حیاتی بافت میوه برای آفتاب‌سوختگی بسته به نوع میوه متفاوت است. تحقیقات نشان داده است که آستانه دمای پوست میوه خیار برای آفتاب‌سوختگی بین 100 تا 104 درجه فارنهایت و برای فلفل  125 تا 127 درجه فارنهایت می‌باشد. در این حالت میوه ها غیر قابل فروش می شوند.
  1. نوع دوم آسیب ناشی از آفتاب‌سوختگی، قهوه ای شدن ناشی از آفتاب‌سوختگی است. داین آفتاب‌سوختگی باعث مرگ بافت نمی‌شود، اما باعث از بین رفتن رنگدانه شده و در نتیجه لکه‌ای زرد، برنزی یا قهوه‌ای در سمتی از میوه که در معرض آفتاب است ایجاد می‌گردد. در این حالت سلول‌ها زنده می‌مانند، غشاهای سلولی یکپارچگی خود را حفظ می‌کنند، سلول‌ها تراوش نمی‌کنند، اما رنگدانه‌هایی مانند کلروفیل، کاروتن‌ها و گزانتوفیل‌ها تخریب می‌شوند. این نوع قهوه‌ای شدن آفتاب‌سوختگی در دمایی حدود 5 درجه فارنهایت کمتر از نکروز ناشی از آفتاب‌سوختگی رخ می‌دهد (یعنی 115 تا 120 درجه فارنهایت در سیب). نور برای قهوه‌ای شدن آفتاب‌سوختگی لازم است. میوه‌ها ممکن است قابل فروش باشند اما درجه پایین‌تری خواهند داشت.
  1. سومین نوع آفتاب‌سوختگی، آفتاب‌سوختگی فتواکسیداتیو است. این حالت در جایی است که میوه‌هایی که برای مدت طولانی در سایه قرار گرفته‌اند به‌طور ناگهانی در معرض نور خورشید قرار گیرند، این عارضه ممکن است در اثر هرس دیرهنگام یا پس از طوفان‌هایی که پوشش برگ به‌طور ناگهانی از بین می رود رخ دهد. در این نوع آفتاب‌سوختگی، میوه‌ها به دلیل عدم سازگاری با نور زیاد، سفید می‌شوند و بافت میوه از بین می‌رود. این سفید شدن در دمای میوه بسیار پایین تر از سایر انواع آفتاب‌سوختگی رخ می دهد.  بافت آسیب دیده اغلب سفید رنگ است.

 

ژنتیک

ژنتیک نیز در آفتاب‌سوختگی نقش دارد و برخی از گونه‌ها بیشتر مستعد آفتاب‌سوختگی هستند.  واریته‌هایی که میوه‌های تیره‌تر دارند، آنهایی که سایبان‌های بازتر دارند، و آنهایی که خوشه‌های میوه بازتری دارند بیشتر در معرض خطر آفتاب‌سوختگی هستند. کنترل آفتاب‌سوختگی در میوه‌ها با ایجاد پوشش مناسب برگی در تاج پوشش، انجام می‌شود.

 

پیشگیری

هر چیزی که پوشانندگی تاج گیاهی را کاهش دهد باعث افزایش آفتاب‌سوختگی می‌شود، مانند بیماری‌های برگی، پژمردگی به دلیل آبیاری ناکافی و هرس بیش از حد یا دیرهنگام، که در برخی از محصولات سولاناسه مانند گوجه فرنگی رایج است. در محصولات زراعی که در معرض خطر آفتاب‌سوختگی هستند، میوه‌ها را می‌توان با ایجاد سایه مصنوعی و یا با استفاده از توری سایه‌انداز (10-30٪ سایه) محافظت کرد.

پرورش‌دهندگان هندوانه سال‌هاست که از محصولات خاک رس و آهک برای کاهش آفتاب‌سوختگی در این محصول در ایالت‌های جنوبی استفاده می‌کنند البته استفاده از لایه‌های ذرات دارای اشکالاتی است. اگر از این مواد برای محافظت در برابر آفتاب‌سوختگی روی میوه‌ها استفاده شود، شستن یا پاک کردن مواد در هنگام برداشت هزینه اضافی دارد.

دانه‌های انار در قسمت‌های آفتاب سوخته رشد طبیعی نکرده و کوچک، کم آب و تاحدودی بی‌رنگ باقی می‌مانند. حساسیت بالای میوه انار باعث می‌شود بخش‌هایی از میوه که ابتدا در سایه رشد کرده‌اند چنانچه در معرض نور شدید قرار گیرند، دچار آفتاب‌سوختگی شوند. انتخاب ارقام مناسب، پرهیز از هرس شدید و تربیت صحیح درخت، استفاده از سایبان و پوشش میوه یا موادی مثل کائولین از روش‌های کاهش این خسارت در باغ ها است.

 

بوته میری، خسارت‌بارترین بیماری در کشت خیاربوته میری

(نویسنده: رباب اعزازی)

مقدمه

بیماری بوته میری (Damping off) از مهم‌ترین عوامل خسارت‌زا در کشت خیار محسوب می‌شود که گاهأ موجب نابودی کامل محصول می‌شود. این بیماری همچنین با اسامی دیگر نظیر از پا افتادگی، سبزخشک، داغ زدگی و آب‌زدگی نیز در بین کشاورزان شناخته می‌شود و تقریبأ از اکثر مناطق خیارکاری ایران گزارش شده است. خیار (Cucumis sativus) خود یک سبزی میوه‌ای یکساله از خانواده کدوئیان است که منشأ آن هندوستان و آسیای میانه عنوان شده است. خواص متعدد دارویی از قبیل خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد دیابت، ضد چربی، ضد پیری و حتی ضد انگلی خیار به اثبات رسیده است. در ادامه دلایل، علائم و نحوه مبارزه با بوته میری خیار بررسی می‌شوند.

 

عامل بیماری بوته میری

این بیماری عمدتأ توسط بیمارگرهای Phytophthora drechsleri و Pythium aphanidermatum ایجاد می‌شود، البته در برخی مناطق بیمارگر Phytophthora capsica به عنوان عامل بوته‌میری شناسایی شده است. این بیمارگرها خاکزی هستند و در خاک با تولید اسپورهای مقاوم بقا (اووسپور) می‌یابند.

 

چرخه بیماری بوته میری

ایـن بیمـاری در خاک‌هـای بـا زهکشـی ضعیـف، به خصـوص در شــرایط آبیــاری غرقابــی و رطوبــت بــالای خــاک شــروع می‌شــود و گســترش می‌یابــد. در شــرایط محیطــی مناســب از جمله رطوبـت بـالا و درجـه حـرارت مناسـب، اووســپورها جوانــه و زئوسـپورها (اســپورهای غیرجنســی متحرک) را تولید می‌کنند کـه در آب آزاد موجود در خـاک شـنا کـرده و پـس از قرارگرفتن روی ریشــه یــا طوقــه، آلودگــی ایجــاد می‌کننــد. . زئوســپورها آلودگـی را از گیاهی به گیاه دیگر گســترش می‌دهند. موقعــی کــه یــک گیــاه آلــوده می‌شــود، بیمارگر اسـپورانژیوم بیشتـری تولیـد شـده و زئوسـپورهای فـراوان آزاد می‌شـوند که سبب گسترش بیماری می‌شود و ایـن چرخـه در فصــل رشــد ادامــه پیــدا می‌کنــد. آب، خاک و ادوات کشاورزی ناقلین عامل بیماری هستند.

 

علائم بیماری بوته میری

در صورت آلودگی در ابتدای فصل، گیاهچه در سطح خاک در قسمت طوقه مورد حمله قارچ قرار می‌گیرد. زخم‌های آبسوخته ساقه را فرا گرفته، محل طوقه باریک و نرم شده و موجب مرگ ساقه و سپس بوته‌میری می‌شود. اگر آلودگی در مراحل بعدی رشد گیاه اتفاق بیفتد، بوته پژمرده شده و در حالی که برگ‌ها سبز هستند، باعث خشکی بوته می‌شوند. میوه‌ها نیز در صورت قرار گرفتن روی خاک مرطوب مورد حمله قرار گرفته و علائم به صورت لکه‌های کوچک گرد فرورفته آبکی و به رنگ تیره قابل مشاهده است که به تدریج گسترش یافته و منطقه وسیع به رنگ قهوه‌ای و همراه با بوی نامطبوع روی میوه ایجاد می‌کند.

 

کنترل بیماری

برای کنترل این بیماری می‌تواند تمهیدات ریز را در نظر گرفت:

  • ضدعفونی محل ذخیره آب
  • ضدعفونی ادوات کشاورزی
  • آفتابدهی خاک (solarization soil) در گلخانه‌های با بستر خاک
  • تهیه نشاء سالم
  • حذف بوته‌های مشکوک به آلودگی
  • بازدیدهای دوره‌ای و مکرر گلخانه
  • استفاده از کودهای ریزمغذی در مرحله استقرار نشاء
  • اقدامات زراعی نظیر رعایت تناوب زراعی
  • کشــت روی پشــته بــرای جلوگیــری از تجمــع آب در اطــراف طوقــه
  • جلوگیـری از تـردد وسـایل و ماشـین آلات آلـوده از مزرعه آلـوده بـه مزرعـه دیگر
  • خودداری از آبیاری زیاد
  • استفاده از سموم بیولوژیک و شیمیایی مناسب

 

انواع روش‌های آبیاری

(نویسنده: ماندانا طوسی)

مقدمه

افزایش تولید محصولات کشاورزی از اصلی‌ترین اهداف آبیاری است. در آبیاری، رطوبت خاک باید در حدی نگه داشته شود که گیاه دچار کمبود آب نشود. کمبود رطوبت در خاک به اندازه رطوبت بیش از اندازه خاک، همان قدر برای گیاه مشکل‌ساز است. بنابراین نباید در آبیاری زیاده‌روی کرد، زیرا گیاه از رطوبت بیش از اندازه آسیب می‌بیند و عملکرد محصول پایین می‌آید. هدف از آبیاری در بعضی موارد می‌تواند کنترل دمای هوا، رطوبت هوا و کاهش آفات و بیماری‌های گیاهی باشد.

 

انواع روش‌های آبیاری

روش‌های آبیاری را می‌توان به دو دسته کلی آبیاری سطحی و آبیاری تحت فشار طبقه‌بندی کرد. اصلی‌ترین تفاوت بین روش‌های آبیاری سطحی و تحت فشار، نوع نیروی به‌ کار رفته برای توزیع آب در مزرعه است. در آبیاری سطحی، آب به‌ کمک نیروی جاذبه زمین یا نیروی ثقل در روی زمین پخش می‌شود. به همین دلیل به آن” آبیاری ثقلی” نیز گفته می‌شود. در آبیاری تحت فشار از پمپ و لوله برای انتقال آب و از آبپاش‌ یا قطره‌چکان‌ها برای پخش آب در سطح مزرعه استفاده می‌شود که بر روی لوله‌ای به نام لوله جانبی قرار دارند.

 

انواع روش‌های آبیاری سطحی

آبیاری سطحی قدیمی‌ترین و گسترده‌ترین روش آبیاری است که به آن آبیاری سنتی نیز گفته می‌شود. سه روش عمده آبیاری سطحی شامل. آبیاری نواری، کرتی و جویچه‌ای است.

 

مزایای آبیاری سطحی

  • سادگی و عدم نیاز به دستگاه و تجهیزات پیچیده
  • هزینه سرمایه‌گذاری اولیه کم
  • عدم صرف انرژی

معایب آبیاری سطحی

  • در مواردی که شیب زمین زیاد است نمی‌توان از این روش آبیاری استفاده کرد و باید زمین تسطیح یا شیب‌بندی شود که هزینه زیادی دارد.
  • آبیاری سطحی برای خاک‌های سبک و شنی مناسب نیست.
  • آبیاری سطحی به نیروی کار بیشتری نسبت به روش‌های آبیاری تحت فشار نیاز دارد.
  • راندمان آبیاری سطحی پایین است که باعث هدر رفت آب می‌شود.
  • آبیاری سطحی نیاز به دبی آب بالایی دارد.

 

انواع روش‌های آبیاری تحت فشار

روش‌های آبیـاری تحت فشار به دو دستـه کلی آبیاری بارانی و آبیاری قطره‌ای تقسیم‌بندی می‌شوند. در آبیاری بارانی، آب به‌ صورت قطرات مشابه باران از آبپاش‌ها خارج شده و بر روی گیاه و زمین کشاورزی می‌بارد ولی در روش آبیاری قطره‌ای، آب از قطره‌چکان‌ها به‌ صورت قطره‌ای خارج می‌شود.

تفاوت دیگر بین روش‌های آبیاری بارانی و قطره‌ای در مساحت خیس شده زمین است. به‌ طوری که در آبیاری بارانی تمام مزرعه آبیاری می‌گردد اما در آبیاری قطره‌ای تنها محدوده اطراف گیاه آبیاری می‌شود. این روش آبیاری باعث مصرف کمتر آب و افزایش راندمان آبیاری نسبت به سیستم‌های آبیاری بارانی می‌شود. همچنین در سیستم‌های آبیاری بارانی به فشار آب بیشتری نسبت به سیستم‌های آبیاری قطره‌ای نیاز است.

 

مزایای آبیاری تحت فشار

  • راندمان بالا در آبیاری
  • بالا بردن کیفیت و کمیت محصولات تولیدی کشاورزی
  • یکنواختی پخش آب در سطح زمین
  • نیاز به نیروی کارگری کمتر
  • امکان پخش کود یا سم همزمان با آبیاری
  • قابلیت آبیاری در زمین‌های ناهموار و شیب‌دار که نمی‌توان به روش آبیاری سطحی آن‌ها را آبیاری کرد.
  • امکان استفاده از آبیاری تحت فشار برای کنترل دمای هوا در مواقع یخبندان یا گرمازدگی

 

انواع روش‌های آبیاری قطره‌ای

سیستم‌های آبیاری قطره‌ای را می‌توان در چهار دسته زیر قرار داد:

  • آبیاری قطره‌ای (Drip irrigation)
  • آبیاری اسپری (Spray irrigation)
  • آبیاری بابلر (Bubbler irrigation)
  • آبیاری زیرسطحی (Subsurface irrigation)

 

آبیاری قطره‌ای

در این روش آب با شدت کم و به‌ صورت قطره‌ای بر روی سطح خاک اعمال می‌شود و خاک اطراف گیاه را مرطوب می‌کند. در انتهای سیستم قطره‌ای می‌توان از انواع قطره‌چکان‌ها، نوارتیپ و یا لوله‌های قطره‌چکان‌دار استفاده کرد.

آبیاری اسپری

در این روش آب به‌ صورت اسپری بر روی خاک پاشیده می‌شود و محیط اطراف درخت را آبیاری می‌کند.

آبیاری بابلر

در آبیاری بابلر آب در شدت جریان کم به‌ صورت حبابی بر روی خاک اطراف گیاهان اعمال می‌شود.

آبیاری زیرسطحی

در این روش محل خروج آب، زیر سطح خاک قرار دارد. لولـه‌های جانبی آبیاری قطـره‌ای زیرسطحی در عمق حدوداً 60-10 سانتی‌متری خاک قرار دارند و آبیاری در زیر سطح خاک صورت می‌گیرد که باعث به حداقل رسیدن تبخیر آب، صرفه‌جویی در مصرف آب و کنترل علف‌های هرز می‌شود. همچنین این سیستم موجب کاهش رطوبت محیط زیرین گیاه شده که در کاهش بیماری‌های قارچی مؤثر است. در این روش آبیاری بهتر است فواصل آبیاری کوتاه باشند.

 

نانو کود در کشاورزی (مزایا و معایب)

(نویسنده: محمدرضا عرب سرخی)

مقدمه

یکی از روش‌های کارآمد با فناوری جدید در بهبود عملکرد گیاهان و افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی استفاده از نانو کودها در کشاورزی است که به ‌عنوان جایگزینی برای کودهای شیمیایی، موردتوجه قرارگرفته‌اند. این نوع کودها به دلیل اندازه کوچک ذرات تشکیل‌دهنده، قابلیت حمل مواد مغذی در اندازه ماکرو و میکرو و ویژگی‌های خاصشان، به طور مؤثری مواد غذایی را به گیاهان ارائه داده و سبب بهبود شرایط کشاورزی پایدار و افزایش امنیت غذایی می‌شوند.

 

مزایای استفاده از کودهای نانو

کودهای نانو باعث افزایش جذب مواد مغذی توسط گیاهان و درنتیجه بهبود کیفیت و کمیت محصولات تولیدی را در سایه یک کشاورزی هوشمند به ارمغان می‌آورند. . استفاده از کودهای نانو با کاهش نیاز به کودهای شیمیایی و آفت‌کش‌ها به رفع آلودگی محیط‌زیست نیز کمک کرده، بنابراین کودهای نانو که ثمرۀ علم نانوتکنولوژی در کشاورزی هستند، بهره‌وری کشاورزی را ارتقا می‌دهد.

نانوکودها نوعی از کودهای کشاورزی هستند که به عنوان کودهای پیشرفته تولید می‌شوند و از نانوتکنولوژی برای ارائه مواد مغذی به گیاهان استفاده می‌کنند. این نوع کودها به دلیل اندازه بسیار کوچک ذرات معدنی و مواد مغذی که در آن‌ها وجود دارد، قادر به تأمین مواد غذایی به گیاهان به صورت بهینه‌تری هستند.

 

نانو کود چیست؟

کود نانو به معنای کودی است که تشکیل‌شده از ذرات نانو باشد، این ذرات با اندازه کوچکی حدود 1 تا 100 نانومتر به سیستم خاک و گیاهان تزریق‌شده و باعث بهبود خصوصیات خاک و رشد گیاهان می‌شود. نانو کود، یک نوع کود مصنوعی است که صنعتگران برای دستیابی بدان با استفاده از فناوری نانوساختار، ذرات کوچکی را به‌اندازه نانومتر تولید می‌کنند. ذرات کود نانو قابلیت افزایش عوامل مؤثر در جذب و تثبیت مواد معدنی را در خاک را دارند. برخی از مزایای استفاده از کودهای نانو شامل افزایش بهره‌وری مصرف کود، بهبود خصوصیات خاک، کاهش آلودگی محیط‌زیست و افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌ها و آفات است.

 

انواع کودهای نانو

کودهای نانو به‌عنوان یکی از مباحث پیشرفته در علم کشاورزی و باغبانی مطرح‌شده و به دلیل داشتن ذرات نانو ساختار و خواص منحصربه‌فرد، موردتوجه وسیعی قرارگرفتن‌اند. در این بخش به معرفی و بررسی انواع کودهای نانو می‌پردازیم.

 

کود با افزودنی‌های نانو مقیاس

این کودها، افزودنی‌های نانومقیاس به کودهای معمولی یا سنتی افزوده می‌شود. این افزودنی‌ها شامل نانوذرات مختلفی هستند که خواص ویژه‌ای دارند. برای مثال اضافه‌کردن نانوذرات نقره به کود باعث جلوگیری از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در خاک شده یا افزودن نانو ذرات تیتانیوم به کود سبب افزایش فعالیت فتوسنتز گیاهان می‌شود و عملکرد آن‌ها را بهبود می‌دهد. افزودن نانو ذرات تیتانیوم به کود سبب افزایش فعالیت فتوسنتز گیاهان می‌شود و عملکرد آن‌ها را بهبود می‌دهد. افزودنی‌های نانومقیاس در کودها به‌عنوان کاتالیزورها، جاذب‌ها، جذب‌کننده‌ها و حامل‌های مواد معدنی عمل می‌کنند.

 

کود با پوشش نانو مقیاس

کودهای با پوشش نانو مقیاس، ذرات نانو مقیاس به‌صورت پوششی روی کودهای معمولی یا سنتی قرار می‌گیرند. این پوشش‌ها از مواد مختلفی تشکیل‌شده که خواص خاصی داشته‌اند. برای مثال پوشش نانو نقره باعث جلوگیری از تخمیر و تجزیه مواد آلی در خاک شده و باعث افزایش بهره‌وری استفاده از کود می‌شود. همچنین پوشش نانومقیاس به‌عنوان یک‌لایه محافظ بر روی کود عمل کرده و باعث حفظ مواد معدنی در خاک و جلوگیری از جریان آن‌ها به طور نامناسب می‌شود.

 

کاربرد نانو کود در کشاورزی

استفاده از کودهای نانو در صنعت کشاورزی  یکی از روش نوین و مؤثر جهت افزایش عملکرد گیاهان و بهبود کیفیت محصولات است. این کودها با داشتن اندازه و ساختار نانومتری، قابلیت جذب و نفوذ بهتری در خاک و گیاهان داشته و همچنین با افزایش سطح تماس باریشه‌ها، تأمین مواد معدنی و عناصر غذایی به گیاهان را بیشتر می‌کند که این امر منجر به رشد و توسعه بهتر گیاهان می‌شود. علاوه‌برآن، کودهای نانو قابلیت کاهش آلودگی‌ها و استفاده بهینه از مواد معدنی را نیز دارند.

البته از طریق استفاده از کودهای نانو میزان مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داده و از اثرات منفی آن‌ها بر محیط‌زیست جلوگیری می‌کند. به همین دلیل استفاده از کودهای نانو در کشاورزی بهبود قابل‌توجهی در عملکرد سیستم کشاورزی دارد.

 

فوایدی نانو کودها نسبت به کود‌های صنعتی و شیمیایی

نانو کود ها در واقع پوششی از نانو مواد دارند و یا مواد مغذی در محفظه‌ای از نانو مواد قرار گرفته‌اند و در آن‌جا محافظت می‌شوند. این پوشش باعث می‌شود تا بتوان میزان آزادسازی مواد مغذی را کنترل کرد و سبب افزایش کارآمدی مواد مغذی و رسیدن مؤثر آن‌ها به گیاهان شد.

همچنین نکته قابل توجهی که در خصوص نانو کودها مورد توجه است، میزان ماندگاری آن‌هاست. نانو کودها می‌توانند بین 40 تا 50 روز مواد مغذی را درون خاک به گیاه آزاد کنند. در حالی که کود‌های صنعتی و شیمیایی ماندگاری بسیار پایینی دارند و تنها می‌توانند 4 تا 10 روز مواد مغذی را به گیاه برسانند.

همچنین مواد مغذی در کود‌های صنعتی ماندگاری پایینی در مقایسه با نانو کودها دارند و 70 درصد از مواد مغذی موجود در آنها در هنگام قرارگیری در خاک از بین می‌روند.

به طور مثال نیتروژن موجود در کود‌های شیمیایی و صنعتی به علت فرآیند‌هایی نظیر آب‌شویی و تبخیر از بین می‌رود و تنها کمتر از 20 درصد از نیتروژن اولیه در دسترس گیاه قرار می‌گیرد.

برای مثال کود‌های صنعتی فسفر دار جذب بسیار پایینی دارند و میزان زیادی از فسفر موجود در آن‌ها درون خاک باقی می‌ماند. اما به تازگی با استفاده از نانو مواد پر منفذی مانند کیتوزان و زئولیت توانسته‌اند نانوذراتی را ایجاد کنند که جذب بسیار بالایی دارد و اثری نیز بر روی خاک باقی نمی‌گذارد.

به علاوه محققان دریافتند که برخی از نانو کودها می‌توانند در فرآیند‌های متابولیکی گیاهان نیز تأثیرگذار باشند و سبب انتقال مواد مغذی مانند فسفر درون گیاهان شوند.

 

مزایای کودهای نانو

از آنجایی که کودهای نانو نسبت به سایر کودها ذرات کوچک‌تری دارند این امر می‌تواند در جذب این نوع کودها توسط گیاهان به شدت تأثیرگذار باشند و همچنین می‌توان در کشاورزی کاربردهای زیادی داشته باشند از مزایا کودهای نانو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • رساندن مواد غذایی به شکل آهسته و آرام به ریشه گیاهان
  • برخورداری از پایداری بسیار مناسب در خاک
  • بهترین جایگزین برای کودهای مصنوعی و شیمیایی
  • افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌ها و آفات
  • حفظ منابع آب با کاهش میزان آبیاری
  • عبور آسان‌تر مواد مغذی از غشاهای سلولی گیاهان
  • افزایش مقاومت گیاهان در برابر شرایط آب‌وهوایی
  • وجود محفظه‌ای از نانو مواد به‌منظور محافظت و کنترل میزان آزادسازی مواد مغذی
  • میزان ماندگاری بالا در خاک و تا حدود 40 تا 50 روز
  • بهبود فرایندهای متابولیکی گیاهان

 

معایب کودهای نانو

می‌توان از معایب موجود در استفاده از کودهای نانو، وجود قوانین متعدد و مدیریت ریسک مربوط به این نوع کودها اشاره کرد. به دلیل وجود مواد شیمیایی و نانوذرات در این کودها، لازم است، قوانین و مقرراتی درخصوص استفاده از آن‌ها وجود داشته تا احتمال بروز مشکلات بهداشتی و زیست‌محیطی کاهش یابد. همچنین هزینه بالای کودهای نانو نیز یکی دیگر از معایب آن‌ها محسوب می‌گردد.

استفاده از تکنولوژی نانو در تهیه کودها منجر به افزایش هزینه تولید و مانع استفاده گسترده از این نوع کودها در کشاورزی می‌شود. عدم استانداردسازی و وجود فرمولاسیون یکسان نیز که کیفیت و اثربخشی این کودها را در شرایط جوی و خاکی متفاوت، دگرگون می‌سازد و همچنین محدودیت در حمایت و ترویج کودهای نانو نیز سدی بر سر راه استفاده گسترده از این کودها می‌باشند.

 

10 دانشگاه برتر کشاورزی در جهان

(نویسنده: علی زندی)

مقدمه

کشاورزی یک صنعت حیاتی است که نقش مهمی در تأمین امنیت غذایی و حفظ محیط‌زیست ما دارد. با افزایش توجه کشورها به شیوه‌های کشاورزی پایدار و امنیت غذایی، تقاضا برای متخصصان ماهر در زمینه کشاورزی رو به افزایش است. لذا انتخاب دانشگاه مناسب برای ادامه تحصیل کشاورزی برای کسب دانش و مهارت‌های مورد نیاز برای موفقیت در این رشته ضروری است.

بر اساس رتبه‌بندی‌های بین المللی، چندین دانشگاه به‌عنوان مؤسسات برتر ارائه دهنده دوره‌های کشاورزی استثنایی برجسته می‌شوند. این دانشگاه‌ها دارای برنامه‌های کشاورزی قوی، امکانات تحقیقاتی پیشرفته، و شهرت برای پرورش فارغ التحصیلانی هستند که برای مقابله با چالش‌های پیش روی صنعت کشاورزی امروزی مجهز هستند. در ادامه 10 دانشگاه برتر ارائه دهنده دوره‌های کشاورزی بر اساس رتبه‌بندی‌های بین المللی آورده شده است.

  1. دانشگاه و مرکز تحقیقاتی واگنینگن WUR (هلند)

دانشگاه و مرکز تحقیقاتی واگنینگن همواره به‌عنوان یکی از بهترین دانشگاه‌های جهان برای آموزش و تحقیقات کشاورزی رتبه‌بندی می‌شود. با تمرکز قوی بر روی پایداری و نوآوری، Wageningen طیف گسترده‌ای از دوره‌های کشاورزی، از جمله گیاهشناسی، علوم دام، فناوری مواد غذایی و مطالعات زیست محیطی را ارائه می‌دهد.

  1. دانشگاه کالیفرنیا، دیویس UC Davis (آمریکا)

UC Davis به‌خاطر برنامه‌های کشاورزی استثنایی و امکانات تحقیقاتی خود مشهور است. این دانشگاه طیف متنوعی از دوره‌های کشاورزی از جمله گیاهشناسی، علوم دام، اقتصاد کشاورزی و کشاورزی پایدار را ارائه می‌دهد. پیوندهای قوی UC Davis با صنعت کشاورزی در کالیفرنیا به دانشجویان تجربیات عملی ارزشمندی را ارائه می‌دهد.

  1. دانشگاه کرنل Cornell University (آمریکا)

کالج کشاورزی و علوم زیستی دانشگاه کرنل به طور مداوم در بین برترین کالج‌های کشاورزی در سطح جهان قرار دارد. وجود انواع دوره‌های کشاورزی موجود، از جمله زراعت، باغبانی، علوم دامی، و مهندسی کشاورزی، امکانات تحقیقاتی و مشارکت‌های صنعتی کورنل؛ این دانشگاه را به انتخابی ایده‌آل برای متخصصان حوزه کشاورزی تبدیل کرده است.

  1. دانشگاه کوئینزلند University of Queensland (استرالیا)

دانشگاه کوئینزلند در حوزه‌های کشاورزی پایدار و مدیریت زیست محیطی از جمله مراکز شناخته شده در جهان است. ارائه دوره‌های آموزشی در زمینه تجارت کشاورزی، علوم زیست محیطی و توسعه روستایی و امکانات تحقیقاتی و ارتباطات صنعتی دانشگاه، آن را به یک انتخاب برتر برای دانشجویان علاقه‌مند به شیوه‌های کشاورزی پایدار تبدیل کرده است.

  1. دانشگاه ویسکانسین-مدیسون University of Wisconsin-Madison (آمریکا)

دانشگاه ویسکانسین مدیسون به دلیل برنامه‌های کشاورزی قوی و تحقیقات پیشرفته در این زمینه شناخته شده است. دانشجویان می‌توانند علوم خاک، مدیریت بازرگانی کشاورزی و مطالعات زیست‌محیطی را مطالعه کنند و در عین حال به امکانات تحقیقاتی پیشرفته و فرصت‌های کارآموزی با شرکت‌های پیشرو کشاورزی دسترسی پیدا کنند.

  1. دانشگاه پردو Purdue University (آمریکا)

کالج کشاورزی دانشگاه پردو به دلیل برنامه‌های تحقیقاتی و آموزشی نوآورانه خود بسیار مورد توجه است. پوردو با تمرکز بر زمینه‌هایی مانند علوم زراعی، علوم دامی و اقتصاد کشاورزی، تجربیات یادگیری عملی و فرصت‌هایی برای تعامل با متخصصان صنعت را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد.

  1. دانشگاه ریدینگ University of Reading (بریتانیا)

دانشگاه ریدینگ طیف وسیعی از دوره‌های کشاورزی از جمله کشاورزی و علوم محیطی، تجارت کشاورزی و بازاریابی مواد غذایی را ارائه می‌دهد. دانشجویان ریدینگ با تأکید جدی بر مهارت‌های عملی و تحقیقات مرتبط با صنعت، بینش‌های ارزشمندی را در مورد بخش کشاورزی جهانی به دست می‌آورند.

  1. دانشگاه ایالتی آیووا Iowa State University (آمریکا)

کالج کشاورزی و علوم زیستی دانشگاه ایالتی آیووا به دلیل برنامه‌های کشاورزی جامع و ابتکارات تحقیقاتی خود در جهان دانشگاهی شناخته شده است. دانشجویان می‌توانند از میان رشته‌های مختلف در زمینه‌هایی مانند زراعت، علوم دامی و مهندسی کشاورزی انتخاب کنند و در عین حال از پیوندهای قوی دانشگاه با صنعت کشاورزی بهره‌مند شوند.

  1. دانشگاه A&M تگزاس (آمریکا)

کالج کشاورزی و علوم زیستی دانشگاه A&M تگزاس در زمینه آموزش و تحقیقات کشاورزی پیشرو است. تگزاس A&M با ارائه دوره‌هایی در اقتصاد کشاورزی، اصلاح نباتات و ژنتیک حیوانات، تجربیات یادگیری عملی و فرصت‌هایی را برای همکاری با شرکای صنعتی در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد.

  1. دانشگاه ایلینویز University of Illinois (آمریکا)

دانشگاه ایلینوی در Urbana-Champaign به‌علت برنامه‌های کشاورزی قوی و امکانات تحقیقاتی پیشرفته خود شناخته شده است. دانشجویان می‌توانند در حین شرکت در پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته که چالش‌های کلیدی پیش روی صنعت کشاورزی را بررسی می‌کنند، دوره‌هایی را در علوم زراعی، علوم دامی و پایداری محیطی دنبال کنند.

 

جمع‌بندی

در نهایت باید گفت این 10 دانشگاه برتر در حوزه کشاورزی دوره‌های کشاورزی استثنایی و فرصت‌های تحقیقاتی ویژه‌ای را ارائه می‌دهند. اطلاع از نحوه تدریس و شیوه تحقیق در این مراکز به شما کمک می‌کند با به‎روزترین موضوعات حوزه کشاورزی آشنا شوید و دانش خود را به‌صورت قابل توجهی افزایش دهید.

 

عوامل مؤثر بر روش‌های آموزش کشاورزی

(نویسنده: علی زندی)

مقدمه

ترویج و آموزش، اجزای اساسی توسعه کشاورزی هستند که کشاورزان را قادر می‌سازد تا تکنیک‌های مدرن را یاد بگیرند، بهره‌وری را افزایش دهند و معیشت خود را بهبود بخشند. با این حال، اثربخشی روش‌های آموزشی برای کشاورزان تحت تأثیر عوامل متعددی از شرایط اجتماعی-اقتصادی تا پیشرفت‌های تکنولوژیکی قرار دارد. لذا درک این عوامل توسط سیاست‌گذاران، مروجین کشاورزی و کارشناسان برای طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی متناسب با نیازهای متنوع کشاورزان از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.

 

عوامل مؤثر بر روش‌های آموزش

در ادامه عوامل مؤثر بر آموزش کشاورزان معرفی و به‌صورت خلاصه تشریح شده است.

  1. پیشینه اجتماعی-اقتصادی: زمینه‌های اقتصادی-اجتماعی کشاورزان نقش به‌سزایی در تعیین مؤثرترین روش‌ آموزشی دارد. عواملی مانند سطح سواد، دسترسی به منابع و شیوه‌های سنتی کشاورزی در منطقه می‌توانند بر ضریب پذیرش تکنیک‌های جدید توسط کشاورزان تأثیر بگذارند. لذا برنامه‌های آموزشی باید به‌گونه‌ای تنظیم شوند که سطوح مختلف آموزشی، زبان‌های محلی و شیوه‌های فرهنگی را برای اطمینان از انتقال مؤثر دانش در نظر بگیرند.
  2. پیشرفت‌های فناورانه: سرعت بالای ظهور پیشرفت‌های فناورانه در کشاورزی، روش‌های آموزشی نوآورانه را ایجاب می‌کند. کشاورزان باید به دانش کشاورزی دقیق، استفاده از ماشین‌آلات مدرن و ابزارهای دیجیتال برای تصمیم‌گیری مبتنی بر داده مجهز شوند. برنامه‌های آموزشی باید شامل نمایش‌های عملی، استفاده از برنامه‌های کاربردی تلفن همراه و کارگاه‌های تعاملی برای انتقال مؤثر این مهارت‌ها باشد.
  3. شرایط محیطی محلی: شرایط محیط محلی، از جمله نوع خاک، آب و هوا، و سطح جمله نوع خاک، آب و هوا، و سطح دسترسی به آب، تأثیر زیادی بر شیوه‌های کشاورزی دارد. روش‌های آموزشی باید چالش‌ها و فرصت‌های مرتبط با محل کشت را مورد توجه قرار دهند و کشاورزان را به سمت استراتژی‌های تطبیقی ​​و کاهش خطرات زیست‌محیطی و بهینه‌سازی بهره‌وری سوق دهند.
  4. دسترسی به بازار و یکپارچه‌سازی زنجیره ارزش: برای اطمینان از پایداری اقتصادی شیوه‌های کشاورزی، روش‌های آموزشی باید رویکردهای بازارمحور را در برگیرند. کشاورزان باید در زمینه مدیریت پس از برداشت، ایجاد ارزش افزوده و ارتباط با بازار آموزش ببینند. همچنینم مهارت‌های مدیریتی و بازاریابی نیز باید در برنامه‌های آموزشی ادغام شوند تا کشاورزان بتوانند با تصمیم‌گیری آگاهانه به بازارهای سودآور دسترسی داشته باشند.
  5. پویایی اجتماعی: سلسله مراتب اجتماعی در جوامع روستایی می‌تواند بر مشارکت و نتایج یادگیری کشاورزان تأثیر بگذارد. روش‌های آموزشی باید بانوان را نیز تحت پوشش قرار دهد و به نیازهای ویژه زنان کشاورز و گروه‌های حاشیه‌نشین توجه کند. رویکردهای جامعه‌محور، یادگیری همتا به همتا، و جلسات آموزشی متمرکز بر زنان می‌توانند به پر کردن شکاف‌های اجتماعی در ترویج دانش کشاورزی کمک کنند.
  6. دسترسی به خدمات ترویجی: در دسترس بودن و کیفیت خدمات ترویج کشاورزی تأثیر زیادی بر اثربخشی روش‌های آموزش دارد. مروجان کشاورزی نقش مهمی در ارائه برنامه‌های آموزشی و ارائه حمایت مستمر به کشاورزان را ایفا می‌کنند. بنابراین، سرمایه‌گذاری در تقویت خدمات ترویجی و اطمینان از در دسترس بودن مربیان واجد شرایط برای طرح‌های آموزشی موفق حیاتی است.
  7. سیاست و حمایت نهادی: سیاست‌های حمایتی و چارچوب‌های نهادی برای ترویج روش‌های آموزشی مؤثر برای کشاورزان ضروری است. دولت‌ها و سازمان‌های مربوطه باید منابعی را برای طرح‌های آموزش و ترویج کشاورزی تخصیص دهند، سیستم‌های اعتباربخشی را برای مروجان توسعه دهند و مکانیسم‌های نظارتی را برای اطمینان از کیفیت و تأثیر برنامه‌های آموزشی ایجاد کنند.
  8. انعطاف پذیری در تغییر اقلیم: با تغییر الگوهای آب و هوایی، روش‌های آموزشی نیاز به ترکیب شیوه‌های کشاورزی هوشمند با تغییرات آب و هوایی دارد. کشاورزان باید در زمینه مدیریت پایدار زمین، حفاظت از آب و انواع محصولات مقاوم به کم آبی و بیماری آموزش ببینند تا بتوانند با اثرات تغییرات آب و هوایی سازگار شوند.

نتیجه‌گیری

در نهایت باید گفت، اثربخشی روش‌های آموزشی برای کشاورزان تحت تأثیر طیفی از عوامل به هم پیوسته از جمله زمینه‌های اقتصادی-اجتماعی، پیشرفت‌های فناوری، شرایط محیطی، دسترسی به بازار، پویایی اجتماعی، دسترسی به خدمات ترویجی، اتخاذ سیاست‌های حمایتی و توجه به تغییرات آب و هوایی است. لذا توجه به این عوامل برای تدوین برنامه‌های آموزشی متناسب با نیاز جوامع محلی امری ضروری تلقی می‌شود.

دانلود فصلنامه 

مشاهده بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا