مقدمه
مسئلهای که برای کشاورزان و متخصصان در استفاده از کودهای شیمیایی مطرح میشود، تاثیر آنها در افزایش عملکرد و بررسی جنبه اقتصادی آن است. لازم است در مرحله اول نوع کود و سپس جوابگویی زراعت در مقابل استفاده کود و نحوه محاسبه اقتصادی آن مورد توجه قرار گیرد.
سود خالص
پژوهشگران متعددی درباره استفاده از کود در افزایش عملکرد مطالعه کردهاند. در این بررسیها میتوان به ازای هر کیلوگرم نیتروژن، فسفر و پتاسیم (N-P2O5– K2O) 10 کیلوگرم محصول منظور داشت. برای محاسبه سود خالص، رابطه سود و هزینه مصرفی را طبق نظریات سازمان خواروبار جهانی (1987) میتوان از رابطه زیر استفاده نمود.
(C×P1)- (F×P2)= سود خالص
(C*P1)/(F*P2)=(سود خالص)/هزینه
C: عملکردی که در اثر استفاده از کود حاصل شده است
F: قیمت واحدهای کود مصرفی
P1: قیمت واحد عملکرد حاصل شده
P2: قیمت واحد کود
(C×P1): ارزش کل عملکرد اضافی که در اثر مصرف کود حاصل شده است
(F×P2): ارزش کل کود مصرفی
برای نشان دادن رابطههای فوق میتوان به جدولی که از نشریه شماره 9 خواروبار جهانی سال 1987 اقتباس شده است اشاره نمود.
معایب و عوامل متعدد در کاهش تولیدات کشاورزی
به طور کلی معایب و عوامل متعددی درباره کاهش تولیدات کشاورزی در ایران وجود دارد که مهمترین آنها عوامل ذیل میباشد:
- نامساعد بودن آب و هوا
- فقدان امکانات مالی کشاورزان جهت خرید کود، سم و ادوات کشاورزی با کیفیت
- عدم استفاده صحیح از خاک براساس تواناییهای بالقوه و آنالیز خاک
- عدم توجه به کشت پایدار در کشور
- آموزش ناکافی کشاورزان جهت افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات
- عدم توجه به مسائل زیستی در کشاورزی
- ایجاد چاههای عمیق و نیمه عمیق غیرمجاز که منجر به کاهش سطح آب زیرزمینی در طولانی مدت میشود.
جمع بندی
میتوان نتیجه گرفت براساس روابط فوق میتوان از اقتصادی بودن کودهای مصرفی در کشتهای کشاورزی بهره برد و در صورت نیاز اقدام به اصلاح نوع کود، روش و زمان مصرف برای رسیدن به حداکثر کارایی نمود.
