فهرست مطالب
مقدمه
جلبک دریایی(Seaweed) در صنعت کشاورزی دارای تأثیرات شگفت انگیزی است. در واقع این جلبکها از قدیمی‌ترین ساکنین اقیانوس‌ها به شمار می‌روند و خلقت آنها پیش از تمامی گونه‌های جانوری و گیاهی بوده است. اهمیت به سزای جلبکها در صنعت کشاورزی به دلیل میزان فیبر بالای موجود در آنها، نرم کردن بافت خاک، حفظ رطوبت آن و همچنین به دلیل وجود مواد معدنی در آنها می‌باشد.
کاربرد جلبک دریایی به‌عنوان کود در صنعت کشاورزی
جلبک‌های دریایی دارای عناصر مغذی مانند ازت، فسفر، پتاسیم و برخی دیگر از عناصر مورد نیاز گیاهان بوده و نقش مهمی را در بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی خاک از جمله افزایش ظرفیت تبدیل کاتیونی (Cation) و بهبود ظرفیت نگهداری آب ایفا می‌کنند. استفاده از این کود در صنعت کشاورزی باعث افزایش جذب مواد غذایی خاک، افزایش مقاومت گیاهان در برابر آفات، افزایش جوانه زنی و در نهایت افزایش محصول می‌شود.
مهمترین اثرات کاربرد جلبک دریایی در گیاهان
تأثیرگذاری بر رشد ریشه
زمانی که دما کاهش می‌یابد ظرفیت جذب آب و مواد معدنی توسط ریشه گیاه کم شده و در نتیجه کمبود مواد غذایی و نتیجتا رشد گیاه دچار اختلال می‌گردد. دمای پایین همچنین سبب کاهش سنتز آدنوزین تری فسفات یا ATP و برخی ویتامین‌های ریشه شده و در نهایت رشد ریشه را کم می‌کنند.
افزایش سبزینگی گیاهان و میزان فتوسنتز کلروفیل
محلول پاشی عصاره جلبکها روی گیاهان، فتوسنتز را تحریک کرده و منجر به تولید بهتر قند و نشاسته می‌شود. همچنین با بهبود فرآیند کلروفیل سازی جلوی زردی برگ‌ها را گرفته و باعث افزایش کارایی فتوسنتز می‌گردد.
افزایش مقاومت گیاهان در برابر استرس
استفاده از عصاره جلبک دریایی سبب افزایش تحمل گیاهان به تنش‌های محیطی مانند خشکی، شوری و افزایش دما می‌شوند. بدین ترتیب سلول‌ها آب کمتری از دست داده و در نهایت تحمل بیشتری در برابر استرس‌های ناشی از خشکی نشان می‌دهند.
عناصر غذایی موجود در جلبک دریایی
جلبک دریایی دارای نیتروژن است که نیاز گیاه به ازت را پاسخ می‌دهد و منجر به بهبود فتوسنتز می‌شود.
فسفر موجود در جلبک دریایی برای گلدهی و ریشه‌زایی لازم است. جلبک دریایی با داشتن فسفر سبب افزایش رشد زایشی گیاه می‌شود.
همچنین جلبک دریایی به علت داشتن پتاسیم برای رشد و عملکرد بهتر گیاه، مناسب است.
از مزایا و خواص کود جلبک دریایی می‌توان به دارا بودن عناصر ریزمغذی و میکرو مانند آهن، روی، مس و… اشاره کرد. همچنین این کود حاوی آنزیم‌های مختلف و ویتامین‌های متعددی مانند: ویتامین A، ویتامین B و ویتامین C می‌باشد.
جلبک‌های دریایی حاوی چه هورمون‌های گیاهی مهمی هستند؟
سیتوکینین‌ها ” Cytokinin”
یکی از هورمون‌های مهم گیاهی سیتوکینین‌ها هستند. آنها در تحریک و فعال سازی فرآیندهای رشد اولیه نقش مهمی را ایفا می‌نمایند. جلبک دریایی با دارا بودن این هورمون حیاتی سبب تحریک رشد گیاه شده و همچنین این هورمون، روند پیری گیاهان را به تأخیر می‌اندازد.
اکسین‌ها “Auxin”
اکسین نقش مهمی را در گیاهان ایفا می‌نماید مانند طویل شدن سلول‌ها و اندام‌ها، نور گرایی یا فتوتروپیسم (Phototropism) که گیاه را سمت نور برای رشد خم می‌کند.
بتائین‌ها“ Betaine”
بتائین‌ها نقش مهمی را در پدیده اسمزی ایفا می‌نمایند. در واقع به افزایش جذب گیاه کمک کرده و مانع از خشکی آن می‌شود.
مزایا و خواص جلبک دریایی
- جلبک دریایی برای جوانه‌زنی مفید است.
- این کود منجر به افزایش ریشه‌زنی و رشد رویشی می‌شود.
- یکی از مهمترین خواص کود جلبک دریایی این است که قابلیت جذب گیاهان را افزایش می‌دهد در نتیجه باعث می‌شود که گیاه بتواند مواد غذایی را راحت‌تر و بیشتر جذب کند.
- از دیگر خواص کود جلبک دریایی این است که این کود با تامین مواد و عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان باعث می‌شود که مقاومت آنها نسبت به آفات، بیماری‌ها و تنش‌های محیطی مانند کم آبی افزایش یابد.
- این کود به علت داشتن فیبر زیاد تا حدودی قابلیت اصلاح خاک و بهبود خصوصیات شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی را دارد.
- کود جلبک دریایی منجر به حفظ بهتر رطوبت خاک می‌شود.
- جلبک دریایی می‌تواند ماندگاری محصولات را پس از برداشت افزایش دهد.
- استفاده از کود جلبک دریایی برای گل‌های شاخه بریده، ماندگاری آنها را افزایش می‌دهد.
آغشته کردن بذرها به عصاره جلبک دریایی قبل از قرار دادن در خاک، سرعت جوانه‌زنی بذرها را افزایش می‌دهد و رشد گیاه را افزایش می‌دهد.
